ΑΣΚΉΣΕΙΣ ΜΝΗΜΗΣ
Δυο λόγια
Θα παρουσιάσω σε συνέχειες, το τρίτο μέρος της τριλογίας Japan mon amour. Σήμερα το πρώτο μέρος.
Η τριλογία αποτελείται από το αφήγημα Έξοδος Κινδύνου, από την ποίηση Tanka Εννέα δοκιμές, και το δοκίμιο -αφιέρωμα στο χορό Butoh (Hijikata Tatsumi’s Ankoku Butō) με τίτλο Απαγορευμένα χρώματα.
Το δοκίμιο γράφτηκε ως μέρος της τριλογίας Japan mon amour και εκφράζει την βαθειά μου σχέση με τον πολιτισμό της Ιαπωνίας. To δοκίμιο αυτό, βρίσκεται σε εξέλιξη.
Απαγορευμένα χρώματα
Butoh
H ματαιότητα της τέχνης
Μαρία Σκουλαρίκου – Πανούτσου
Αθήνα 2021
Ο Ιαπωνικό χορό Butoh, ως παράδειγμα αντίστασης, σε περιόδους κρίσης της κοινωνίας.
Την εργασία αυτή αφιερώνω στους
Min Tanaka
Masaki Iwana
Kεφάλαια
1.Εισαγωγή στους σκοπoύς και παρορμήσεις του εγχειρήματος
- Πρό- λογος
- Ο Nishida Kitarō -Ιαπωνία, ένας άλλος τρόπος σκέψης.
4.Butoh- σύγχρονη μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης;
5.Butoh
bu χορός
toh βήμα
- H εξέγερση του σώματος
- Μα ποιος είναι ο Higikata Tatsumi ; Περίοδος 1930 – 1950 Ιαπωνία.
- Μια παράσταση Μassaki Iwana
- H Ίδρυση του Butoh
10.Η επιρροή του Yukio Mishima στον Higikata Tatsumi
11.Η εκατόμβη της Τσουσίμα – Μεταξύ ιστορίας και Μύθου ( 1 )
12.Επιρροές
- Επίλογος
- Λίγα τελευταία λόγια -Μεταξύ Ιστορίας και μύθου ( 2 )
- βιβλιογραφία
Κ 1
Το Butoh, η ματαιότητα της τέχνης
Πριν μελετήσεις το Ζεν,
τα βουνά είναι βουνά
και τα ποτάμια ποτάμια.
Όταν αρχίσεις να μελετάς
το Ζεν
τα βουνά δεν είναι πια βουνά
ούτε τα ποτάμια ποτάμια.
Αλλά όταν αποκτήσεις
την φώτιση τα βουνά
ξαναγίνονται βουνά
και τα ποτάμια ποτάμια.
Ζεν
Εισαγωγή στους σκοπoύς και παρορμήσεις
του εγχειρήματος
Γράφω το μελέτημα αυτό, για να τιμήσω την πρώτη μου μεγάλη αγάπη, την τέχνη του χορού, με την οποία ξεκίνησα την ζωή μου. Η επιστροφή αυτή στις ρίζες μου, δηλώνει συγχρόνως ότι η πορεία μου στην τέχνη, μου έδειξε και με δίδαξε, την μοναδικότητα του ανθρώπινου σώματος, τις άπειρες δυνατότητες που έχει για έκφραση και επικοινωνία και εφόσον δεν έχουν ακόμη όλες ερευνηθεί, να μπορώ να φαντάζομαι έναν μυστικό σκοπό, για τον οποίο δημιουργήθηκε και ετάχθη το υλικό αυτό στο σύμπαν.
O Δυτικός πολιτισμός βασίζεται στον Λόγο σύμφωνα με την έννοια του Ελληνιστικού – Ιουδαϊκού, Λόγου. Ο χορός είναι μορφή τέχνης, στην οποία απουσιάζει ο λόγος και με την ελευθερία αυτή, μπορούμε να έρθουμε σε επαφή με νέες αισθαντικές και πνευματικές εμπειρίες.
Ο Ιαπωνικός χορός Butoh ή καλύτερα Ankoku butō ( 1 ) σύμφωνα με την επίσημη ονομασία που του έδωσε ο ιδρυτής του, ο Hijikata Tatsumi (2) εξετάζεται στην μελέτη αυτή, ως εργαλείο, ως ένας ακόμη δρόμος, μια αφορμή, για την εκ βαθέων γνώση του σώματος αφού με την γέννησή του ο χορός αυτός, περιέχει την αμφισημία, την αμφισβήτηση και προτείνει την διαδρομή προς ένα άνευ ορίων άνοιγμα του συνόλου της ανθρώπινης ύπαρξης, χωρίς διαχωρισμούς σώματος, ψυχής και εμπειρίας.
Ως ερευνήτρια, χορεύτρια και ηθοποιός με σπουδές στον κλασσικό και μοντέρνο χορό, στις πολεμικές τέχνες και σε διαφορετικά είδη τοπικών χορών καθώς και στην επαφή μου και σπουδή του Butoh(3) από το 1980 και κυρίως η συγγένεια που αισθάνομαι με τις φιλοσοφικές αρχές του χορού αυτού και των ιδρυτών του, με οδήγησε να τον επιλέξω για να μιλήσω για την αναγκαιότητα της τέχνης του χορού, στον 21ον αιώνα.
1 Ankoku butō ο όρος σημαίνει χορός του σκότους και είναι η αρχική ονομασία που δόθηκε από τον ιδρυτή του τον Hijikata Tatsumi. Επίσης με την πάροδο των χρόνων οι μαθητές του και συνεχιστές του χορού αυτού, το αποκαλούσαν μόνο butō.
2 Hijikata Tatsumi ιδρυτής του butoh και για πολλούς συνιδρυτής του butoh μαζί με τον Kazuo Ohno. Για μένα προσωπική μου γνώμη αν δεν υπήρχε ο Hijikata Tatsumi, δεν θα υπήρχε και το butoh.
3 butoh Στο μελέτημα αυτό θα αναφέρομαι στον συγκεκριμένο χορό με την γραφή αυτή.
Η Μαρία Πανούτσου γεννήθηκε στην Αθήνα και υπηρετεί το θέατρο και την ποίηση από το 1979. Σπούδασε μουσική, χορό, θέατρο, ζωγραφική και φωτογραφία στην Ελλάδα, Αγγλία, Πολωνία. Έχει ταξιδεύσει για σπουδές και για συμμετοχή σε Διεθνή Φεστιβάλ θεάτρου, με το Θέατρο Τομή, στην Αγγλία, Σκωτία, Ρουμανία, Γεωργία, Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία, Ιταλία, Κύπρο. Έζησε στην παιδική της ηλικία στο Ιράκ, στην Κύπρο και στο Λίβανο. Ξεκίνησε πολύ μικρή το χορό και το θέατρο και με την πρώτη της σκηνοθετική δουλειά βραβεύτηκε με πέντε βραβεία στο Φεστιβάλ Ιθάκης. Σκηνοθεσίας, καλύτερης παράστασης, καλύτερης παρουσίασης νεοελληνικού έργου, βραβείο γυναικείου ρόλου και έπαινος ανδρικού.
Τώρα ζει, εργάζεται και μοιράζεται την ζωή της μεταξύ Αθήνας, Κέας και Λονδίνου. Είναι απόφοιτος του Έκτου Γυμνασίου Θηλαίων. Διπλωματούχος της Σχολής Κλασσικού χορού Ε. Ζουρούδη. Διπλωματούχος της Επαγγελματικής σχολής Θεάτρου Αθηνών Έχει σπουδάσει στο GROTOWSKI LABORATORIUM στο Βρότσλαβ της Πολωνίας. Τελειόφοιτος του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών.
Σπούδασε στο Open University of London Humanities – Ανθρωπιστικές σπουδές, και συμπλήρωσε την μελέτη της για την Αρχαία Ελληνική Τραγωδία με την παρακολούθηση: Αθηναϊκή Δημοκρατία, 5ος αιώνας, στο Open University of London.
Παράλληλα με το θέατρο και την τέχνη η Μαρία Πανούτσου έχει εκδώσει 3 ποιητικές συλλογές, «ΚΑΛΕΣΜΑΤΑ», «SALUADER» και «ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤΟ ΔΑΚΤΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΟΝΟΥ ή ΟΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣΑΝΔΡΑ ΑΠΟ ΤΟ CITY» που έχουν εξαντληθεί και ετοιμάζει την έκδοση της νέας ποιητικής συλλογής με τίτλο «Η ΠΟΛΗ».
Μελέτησε Ζωγραφική και Αγιογραφία με τον ζωγράφο Δ. Πάλμα, και Κεραμική με τον γλύπτη Ν. Σκλαβενίτη. Ζωγραφίζει από το 1982 και χρησιμοποιεί ποικίλα υλικά για τον σκοπό αυτόν. Δουλεύει τον πηλό κατασκευάζοντας έργα αποκλειστικά με το χέρι και όχι με τον τροχό. Με την Φωτογραφία και τις αρχές της κινηματογραφικής τέχνης, ασχολήθηκε την περίοδο 1980-90 όπου έγινε δεκτή και στο International Film school of London.
Επίσης στο θέατρο παρουσιάζει θεατρικές παραγωγές όταν έχει να πει κάτι που την απασχολεί πολύ. Μελετά το ανέβασμα έργου του Σταμάτη Πολενάκη και του κύπριου ποιητή, Ανδρέα Τιμοθέου… Τελευταία θεατρική δουλειά της, 2015 με την παράσταση «Άσπρο Φως Ιστορίες έρωτα και αναρχίας» στο θέατρο Ειλισσός.
