Duets « And do the stars gaze at their faces in mirrors of mist »
Γράφει η Μαρία Σ. Πανούτσου
24/02/22
Aφιέρωμα
Σήμερα work of art by ALI AL AMERI
Το σημερινό Duets
Αφιερώνεται στον ποιητή και ζωγράφο
ALI AL AMERI*
Τα DUETS είναι ένα παιχνίδι ψυχών
علي العامري
POEM by ALI AL AMERI
Jordan/ Palestine
Δυο λόγια
Η αραβική ποίηση είναι πολύ διαφορετική από την δυτική ποίηση. Περιέχει μια δυσκολία στην έκφραση, μια συστολή, μία απλότητα, έναν ρομαντισμό και κυρίως ένα παράπονο που πηγάζει από τον λαό της. Αυτό το παράπονο το ακούμε και στα τραγούδια και τις μουσικές τους. Είναι σαν να πενθούν τον χαμένο παράδεισο. Για μένα το παράπονο, είναι το σημείο από το οποίο θα πρέπει να ξεκινήσει μια ανάλυση της Αραβικής ποίησης- από το χαρακτηριστικό αυτό.
Με μια διαδρομή από αιώνες πριν γεννημένη και ταξιδεμένη η Αραβική τέχνη του λόγου, από την βαθειά ανατολή στην μεσογειακή της γη, κρατά μια διαφορετικότητα στην έκφραση που πηγάζει από τα μέρη που γεννήθηκε, εκεί που διαμόρφωσε και την γλώσσα της, από τους ήχους τους ρυθμούς που ξεπηδούσαν γύρω της και τις γραμμές των αμμόλοφων και των βουνών. Έτσι διαμορφώθηκε, ο πολιτισμό αυτός.
Η θρησκεία τους, κυρίαρχο στοιχείο, καθρεπτίζει την κακοτράχαλη γη που έζησαν και ζουν και μόνο στην ερωτική ποίηση ή στην ποίηση που υμνεί την φύση κάπως γαληνεύει η τραχιά παραπονεμένη και περιπλανώμενη ψυχή τους. Η προσπάθειά μου να κατανοήσω την Αραβική ποίηση έχει τις ρίζες της στην επαφή μου με τον Αραβικό κόσμο σε παιδική και εφηβική ηλικία, με τα ταξίδια της οικογένειάς μου σε Αίγυπτο, στο Λίβανο, Συρία και Ιράκ, Για την προσέγγιση σπούδασα την γλώσσα την Αραβική για τρία χρόνια και βοήθησε η κατασκευή της γλώσσας, να καταλάβω και τον διαφορετικό τρόπο της σκέψης, των συλλογισμών και των αρχών αυτού του πολιτισμού. Αυτός είναι ο λόγος που κατά καιρούς, καταπιάνομαι με πρόσωπα και κείμενα του Αραβικού κόσμου.
Σήμερα ο ALI AL AMERI. Η μετάφραση είναι μια ελεύθερη προσέγγιση δική μου σε ένα αγαπημένο για μένα ποίημά του (πιστεύω ότι τα ποιήματα δεν μεταφράζονται πραγματικά). Σας το παρουσιάζω και στην αγγλική μετάφραση, το ίδιο ποίημα. Μια πρώτη γνωριμία με την ποίηση του. Τον ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη. Θα επανέλθω με το πρωτότυπο.
Τα μέρη που γεννήθηκε ο ποιητής
David Roberts (1796-1864) Descent Upon the Valley of the Jordan From The Holy Land,
Milky Way
Do the stars sleep like letters in time’s box?
Do they slide in the evening?
like silk on lovely shoulders?
Do they open like lovers’ words in the house’s shade?
Do the stars meet like the lines of palms?
Do they embrace quickly:
two rivers after a long voyage?
And do they change places, as spirits between night and clouds? Do they compete
up there, as pupils compete to draw their teacher’s face? And do the stars gaze at
their faces in mirrors of mist, as women in love stand before mirrors drawing kohl
for their rendezvous?
I have seen the Milky Way
guarded by lightning
and I have seen
the songs rise
at the curve
and I saw
Eden above the bed.
Γαλαξίας
Μήπως Κοιμούνται τ΄αστέρια
όμοια με γράμματα
στο κουτί του χρόνου;
Μήπως γλιστράνε τα βράδια
ίδιο μετάξι σε υπέροχους ώμους;
Ανοίγουν- κρυφά -όπως τα λόγια ερωτευμένων
σε σκιερό μέρος;
Τα αστέρια συναντιούνται
στις γραμμές της παλάμης;
Αγκαλιάζονται με γοργό ρυθμό:
σαν δύο ποτάμια
μετά από μακρύ ταξίδι;
Και αλλάζουν τόπους, όμοια με πνεύματα
ανάμεσα σε νύχτα και σύννεφα;
Αγωνίζονται
εκεί ψηλά,
Καθώς οι μαθητές ανταγωνίζονται για να ζωγραφίσουν το πρόσωπο του δασκάλου τους;
Και μήπως τα αστέρια
κατευθύνονται στα πρόσωπά τους, ίδια με θαμπό καθρέφτη,
όπως ερωτευμένες γυναίκες
που σχεδιάζουν με kohl
καθώς ετοιμάζονται για μιά συνάντηση;
Έχω δει τον Γαλαξία
φυλάσσεται από κεραυνό
Και έχω δει
Τα τραγούδια να ανατέλλουν
στην στροφή (μέσα από μια σπηλιά)
Και είδα (συνάντησα – γνώρισα)
την Εδέμ πάνω από κρεβάτι.
—-
Σημ.1 Θα προσπαθήσω την μετάφραση από τα αραβικά μόλις βρω το κείμενο στα αραβικά.
Σημ.2 Ali Al Ameri علي العامري
Poetry and art.
*Ο Ali Al Ameri είναι Παλαιστίνιος, Ιορδανός ποιητής και ζωγράφος που γεννήθηκε στο χωριό Waqqas και μεγάλωσε στο γειτονικό χωριό Qulaiat στην κοιλάδα του Ιορδάνη. Είναι ο συγγραφέας τεσσάρων βιβλίων.
H ποίησή του μιλά για την παιδική ηλικία, την αγάπη και την εξορία. Το έργο του έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Από το 1985 έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις τέχνης στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κουβέιτ, την Αίγυπτο, τη Μακεδονία, την Παλαιστίνη, τη Ρουμανία και τις ΗΠΑ.
Είναι ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Συμποσίου Τέχνης του Ντουμπάι (DIAS), ένας από τους ιδρυτές της Ένωσης Πολιτισμού και Τεχνών Erzal στην Ιορδανία και μέλος της Ένωσης Συγγραφέων της Ιορδανίας, της Ένωσης Αράβων Συγγραφέων και της Ιορδανίας Ένωση Τύπου.
Ο Al Ameri είναι επί του παρόντος υπεύθυνος σύνταξης του περιοδικού Publishers Weekly Arabic, που εκδίδεται από την Sharjah Book Authority στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
https://www.wordswithoutborders.org/dispatches/article/the-city-and-the-writer-in-sharjah-united-arab-emirates-with-ali-al-ameri
Σημ.3 David Roberts (1796-1864)
Ο Ντέηβιντ Ρόμπερτς ήταν Σκώτος ζωγράφος, σημαντικός εκπρόσωπος της οριενταλιστικής σχολής.
—–
Τι είναι τα Duets;
Στον Ζυγό και οι δύο ή ένα παιχνίδι για δύο
Η συνύπαρξη δυο ανθρώπων είναι δύσκολη. Ίσως η συνύπαρξη στο παιχνίδι, να γίνεται ευκολότερη. Η ιδέα των Duets “Στον Ζυγό και οι δύο ή ένα παιχνίδι για δύο” μου γεννήθηκε όταν μια μέρα, σε ένα σχέδιο φίλου, θέλησα να “απαντήσω” με ένα ποίημα και έτσι άρχισα να βλέπω σχέδια, φωτογραφίες, και μικρά κείμενα ως αφορμή, ως μια ηχώ, μιας σκέψης, μιας αίσθησης του “άλλου”, ένα παιχνίδι σχέσης με όσο γίνεται περισσότερη αθωότητα. Μια αθωότητα που κουβαλά την πονηριά του παιχνιδιού. Επιθυμητή συνύπαρξη στα Duets με υλικό που δημιουργείται ακριβώς για τη συνεργασία μας αυτή.
Τα κείμενα που θα παρουσιάζονται και το υλικό, επιδιώκουμε το μεγαλύτερο μέρος να είναι πρωτοεμφανιζόμενο στην στήλη αυτή, μια και το παιχνίδι ζητά ακριβώς, μια άμεση και στο παρόν δημιουργία και συνεργασία, δύο ανθρώπων.
-Μαρία Πανούτσου
Στον Ζυγό και οι δύο ή ένα παιχνίδι για δύο: Σύλληψη, έρευνα, οργάνωση και εκτέλεση: Μαρία Σ. Πανούτσου.
Επιμέλεια: Αλεξία Κατσαβού.
Η Μαρία Πανούτσου γεννήθηκε στην Αθήνα και υπηρετεί το θέατρο και την ποίηση από το 1979. Σπούδασε μουσική, χορό, θέατρο, ζωγραφική και φωτογραφία στην Ελλάδα, Αγγλία, Πολωνία. Έχει ταξιδεύσει για σπουδές και για συμμετοχή σε Διεθνή Φεστιβάλ θεάτρου, με το Θέατρο Τομή, στην Αγγλία, Σκωτία, Ρουμανία, Γεωργία, Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία, Ιταλία, Κύπρο. Έζησε στην παιδική της ηλικία στο Ιράκ, στην Κύπρο και στο Λίβανο. Ξεκίνησε πολύ μικρή το χορό και το θέατρο και με την πρώτη της σκηνοθετική δουλειά βραβεύτηκε με πέντε βραβεία στο Φεστιβάλ Ιθάκης. Σκηνοθεσίας, καλύτερης παράστασης, καλύτερης παρουσίασης νεοελληνικού έργου, βραβείο γυναικείου ρόλου και έπαινος ανδρικού.
Τώρα ζει, εργάζεται και μοιράζεται την ζωή της μεταξύ Αθήνας, Κέας και Λονδίνου. Είναι απόφοιτος του Έκτου Γυμνασίου Θηλαίων. Διπλωματούχος της Σχολής Κλασσικού χορού Ε. Ζουρούδη. Διπλωματούχος της Επαγγελματικής σχολής Θεάτρου Αθηνών Έχει σπουδάσει στο GROTOWSKI LABORATORIUM στο Βρότσλαβ της Πολωνίας. Τελειόφοιτος του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών.
Σπούδασε στο Open University of London Humanities – Ανθρωπιστικές σπουδές, και συμπλήρωσε την μελέτη της για την Αρχαία Ελληνική Τραγωδία με την παρακολούθηση: Αθηναϊκή Δημοκρατία, 5ος αιώνας, στο Open University of London.
Παράλληλα με το θέατρο και την τέχνη η Μαρία Πανούτσου έχει εκδώσει 3 ποιητικές συλλογές, «ΚΑΛΕΣΜΑΤΑ», «SALUADER» και «ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤΟ ΔΑΚΤΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΟΝΟΥ ή ΟΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣΑΝΔΡΑ ΑΠΟ ΤΟ CITY» που έχουν εξαντληθεί και ετοιμάζει την έκδοση της νέας ποιητικής συλλογής με τίτλο «Η ΠΟΛΗ».
Μελέτησε Ζωγραφική και Αγιογραφία με τον ζωγράφο Δ. Πάλμα, και Κεραμική με τον γλύπτη Ν. Σκλαβενίτη. Ζωγραφίζει από το 1982 και χρησιμοποιεί ποικίλα υλικά για τον σκοπό αυτόν. Δουλεύει τον πηλό κατασκευάζοντας έργα αποκλειστικά με το χέρι και όχι με τον τροχό. Με την Φωτογραφία και τις αρχές της κινηματογραφικής τέχνης, ασχολήθηκε την περίοδο 1980-90 όπου έγινε δεκτή και στο International Film school of London.
Επίσης στο θέατρο παρουσιάζει θεατρικές παραγωγές όταν έχει να πει κάτι που την απασχολεί πολύ. Μελετά το ανέβασμα έργου του Σταμάτη Πολενάκη και του κύπριου ποιητή, Ανδρέα Τιμοθέου… Τελευταία θεατρική δουλειά της, 2015 με την παράσταση «Άσπρο Φως Ιστορίες έρωτα και αναρχίας» στο θέατρο Ειλισσός.
