Φωτογραφία & Λογοτεχνία
Αναζωογονητική Έμπνευση
Η φωτογραφία είναι ο τρόπος αφήγησης ιστοριών, η οπτική αντίληψη του κόσμου… Αφυπνίζει το ενδιαφέρον μας, διευρύνει την πνευματική ευρηματικότητα μας, αναπτύσσει την παρατηρητικότητα και συμβάλλει στην απόκτηση εμπειριών. Ισχυριζόταν ο Αριστοτέλης: «Η ψυχή δεν σκέφτεται χωρίς εικόνα» (Αριστοτέλη «Περί ψυχής» (ΙΙΙ 431a 14-17): «διὸ οὐδέποτε νοειῖ ἄνευ φαντάσματος η ψυχή»: τα φαντάσματα (οι εικόνες) ενεργοποιούν ή βοηθούν τη διανοητική ψυχή να λειτουργήσει.) Είναι ένας εναλλακτικός τρόπος επικοινωνίας και έκφρασης, λειτουργεί ελεύθερα ή συμπληρωματικά κοντά στο λόγο. Γι’ αυτό εξάλλου είναι και τέχνη.
Η φωτογραφία αποκαλύπτει αθέατες πλευρές της πραγματικότητας, ανοίγει νέους ορίζοντες. Εξάλλου όλες οι φωτογραφίες έχουν κάποια ιστορία να διηγηθούν, έτσι δεν είναι; Με πόσες λέξεις ισοδυναμεί μια φωτογραφία και με πόσες φωτογραφίες μια λέξη; Η φωτογραφία έχει την δυνατότητα να μεταφέρει ό,τι και η λογοτεχνία;
Φυσικά μιλάμε για τέχνες διαφορετικές που όμως τις ενώνει σφιχτά η δημιουργικότητα και η εξέλιξή τους ακολουθεί την εξέλιξη του κόσμου. Η φωτογραφία και η λογοτεχνία αλληλοσυμπληρώνονται και οδηγεί η μία την άλλη προς διαφορετικούς δρόμους. Η προβολή μιας φωτογραφίας που συνοδεύει το λογοτέχνημα αναδεικνύει τα συναισθήματα αλλά και την αισθητική καλλιέργεια.
Η λογοτεχνία λόγο του συγκινησιακού χαρακτήρα της γλώσσας που χρησιμοποιεί είναι σε θέση να υπερβεί τον χώρο και το χρόνο, ενώ, η φωτογραφία είναι το παρόν. Αναπτύσσει, διεγείρει τη φαντασία και την καλλιεργεί, και σίγουρα σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζει ο τρόπος που τη χρησιμοποιούμε.
Η λογοτεχνία και η φωτογραφία μπορούν να πάρουν πολλές και διαφορετικές μορφές. Από την μία πλευρά, στην τέχνη της φωτογραφίας κυρίαρχο στοιχείο είναι η “οπτικοποίηση” και από την άλλη πλευρά στην τέχνη της λογοτεχνίας κυρίαρχο στοιχείο είναι η “φαντασία”.
Φαντασία που επιτυγχάνεται με την απουσία της εικόνας και των γενικότερων λεπτομερειών. Ωστόσο με την ανάγνωση ενός λογοτεχνικού κειμένου μεταπλάθονται εικόνες και παραστάσεις, μεταφέρεται το βασικό νόημα, αλλά η φωτογραφία έρχεται για να φωτίσει σκοτεινές όψεις.
Με λίγα λόγια τα κοινά στοιχεία της λογοτεχνίας και της φωτογραφία είναι ότι προσφέρουν ερεθίσματα, ότι συνυπάρχουν και συνδιαλέγονται, έχουν κοινά γνωρίσματα και είναι και οι δυο φορτισμένες νοηματικά.
“Το γενικό πλαίσιο (context) μέσα στο οποίο προβάλλεται μια φωτογραφία επηρεάζει την νοηματοδότηση που αντλεί ο θεατής
από αυτήν.”
Stephen Shore
Είμαι η Βιβή Δασκαλοπούλου και ζω στην Αθήνα. Το ταξίδι μου στον κόσμο της φωτογραφίας ξεκίνησε από πολύ νωρίς, έκτοτε φωτογραφίζω συστηματικά και έχω πολλά να μάθω ακόμα. Άλλωστε το πού μπορεί να φτάσει ο καθένας ο χρόνος μόνο το καθορίζει. Μου αρέσει να δοκιμάζω χωρίς να κατατάσσω τον εαυτό μου σε μία κατηγορία προς το παρόν και χωρίς να βάζω ”ετικέτες”.
Η φωτογραφία είναι δημιουργία, ένωση πολλών στοιχείων, είναι πάθος, είναι ένα απέραντο ταξίδι γεμάτο εκπλήξεις… Για τον καθέναν από εμάς, η φωτογραφία σημαίνει κάτι το διαφορετικό. Αλληλεπιδρά με τις άλλες τέχνες, επηρεάζεται, μπορεί να συγκινήσει και το βασικότερο να ενεργοποιήσει διάφορα συναισθήματα.
Όσο για μένα η σχέση μου με τη φωτογραφία λειτούργησε σαν προσωπικός τρόπος έκφρασης και διαφυγής από την πραγματικότητα, σαν ξύπνημα των αισθήσεων, των συναισθημάτων, των σκέψεων και σαν δυνατότητα μετάδοσης ιδεών.
