Ο Αγιότατος Έρως > «Εκεί που όλα αρχίζουν και όλα τελειώνουν»
Γράφει η Μαρία Πανούτσου.
ροζ ροζ ροζ ροζ
γλιστερό ροζ
υγρό ροζ
το ροζ μονοπάτι
εκεί που όλα αρχίζουν
και όλα τελειώνουν
Μαρία Πανούτσου
Ο Αγιότατος Έρως» σήμερα φιλοξενεί ερωτική ποίηση,
της ποιήτριας Αλεξάνδρας Ζαμπά
Εικόνα GEORGIA O’KEEFFE
Λίγα Λόγια
Δυο γυναίκες που είδα σε αυτές κάποια κοινά χαρακτηριστικά και ας μην φαίνεται αυτό, στην πρώτη ματιά. Κομψότητα, αυτοέλεγχος, νεωτερισμός, επιβλητικότητα, μια ανεπαίσθητη αποστασιοποίηση, μια διστακτική υπεροψία, μια σιγουριά παιχνιδιάρικη. Κοκέτες και οι δυο, με μια ευγένεια που προσφέρει ευχαρίστηση.
Με κλασσική παιδεία και με μια νέα προσέγγιση στην έκφραση. Η μια στον ποιητικό λόγο, ή άλλη στην ζωγραφική. Ελεύθερες και απαιτητικές, γνωρίζουν την δύναμή τους και διεκδικούν την δική τους ζωή, να την πλάσουν κατά πως εκείνες ορίζουν. Και στις δύο ανακαλύπτεις τη ‘ζώσα ύλη’ στους πίνακες και στο ποιητικό λόγο αντίστοιχα. Και οι δυο αφήνουν τα γήινα σημάδια τους, πάνω στο έργο τους. Η Αλεξάνδρα συνεχίζει την αναζήτηση με μια ρομαντική και τόσο βιωμένη ποίηση, που ζητά κάτι το χειροπιαστό στην κάθε λέξη που χρησιμοποιεί. Λατρεύω τις λέξεις της.
Το ορμητικό κορίτσι που κρύβεται κάτω από τα ρούχα της, ένα κορίτσι δροσερό, δημιουργικό, ανήσυχο και ετοιμοπόλεμο. Ο πολιτισμός και στις δυο γυναίκες τις έφερε μπροστά από τις ανάγκες της εποχής τους και τις κράτησε μακριά από την ευκολίες και όλα τα δεδομένα. Εκείνες πέρασαν στην άλλη όχθη σε αυτή, με τις εκπλήξεις, τις δυσκολίες, την βαθύτερη επικοινωνία με τους ανθρώπους, την έρευνα. Ίσως την σύγκριση των δυο γυναικών προτείνω απλά και μόνο για να σας προκαλέσω να δείτε την ποίηση της Αλεξάνδρας, με άλλα μάτια, με τα μάτια τα δικά μου. Ίσως γιατί σας προσκαλώ να την διαβάσετε πιο προσεκτικά, ίσως να την συγκρίνεται και εσείς με την ζωγραφική της Georgia O’Keeffe.
Εμφανίσεις Έρωτα και Πόθου
της Αλεξάνδρας Ζαμπά
Ρώμη, 17 Φεβρουαρίου 2019
1.
Έλα είπε,
με αργό βλέμμα μηρυκαστικού τη τράβηξε
μονοδεντρί στο χείλος του φαραγγιού εκείνη
στη μεταμόρφωση έπεσε η εισπνοή συναγερμός
στου έρωτα το κατρακύλισμα ίλιγγος
να κρατιέται σαρκωμένος από το βλέμμα της εκείνος
ώσπου το θάμπωμα να γείρει βαρύ στα σκοτεινά μπλε
να βρεθεί στο γκρέμισμα ν’ αρπάται απ΄τα ζιζάνια
αγκάθια στο σώμα – αχτίδες αιχμηρές να επιτίθενται –
κάτι πέτρες να κυλούν κάτι τύμπανα να κτυπούν κροτάφους
Και ο σκύλος από ψηλά να γαυγίζει και εκείνη να μην αγγίζει γή
2.
Έλα είπε,
τρομερό το τράβηγμά του σε χώρους αδιέξοδου
το σώμα στο αγκάλιασμα θάλασσα τρεμούλιαζε
οχιές τα μαλλιά ρουφήχτρα σκέψεων τα χέρια του
Καμία αντίσταση στο κάλεσμα, τα γόνατα λύγισαν
το πάτωμα υποχώρησε αβίαστα σεισμικά έτρεμε
– διαστίζαν το σώμα σπαθωτά νύχια παφλασμοί
στο κάλεσμα άγριου ρυθμικού παράξενου χορού-
θυμήθηκε στο θάνατο του αντρός της μάνας γέλιο νευρικό
επιθυμία νεκρική και την αναπνοή κομμάτιαζε η ζωή
Κλάμα γοερό για τόση αγάπη και ειρμό αισθημάτων τη σπάραξε
3.
Έλα του είπε,
και πλάγιασε το βαρύ φόρτωμα σαν τρελό μυρμήγκι
μπερδεύτηκαν σκιές παλιά όνειρα έπαιρναν νέες διαστάσεις
κοίταζε τις κουρτίνες κούρνιαζαν σκόνη σε παλιρροιακή δίνη
οι λέξεις έραψαν τη γλώσσα αποχώρησαν σε αρχαϊκό κάλεσμα
τράβηξε απάνω της τη καρδιά άταχτα να ρυθμίζει τα κύματα
και του φεγγίτη το φως να τρώει βαθιά το χώρο
να φτύνει παντού κουκούτσι το σώμα της να παλεύει μόνο ζώο
το σώμα να μετρά τους αιώνες το σώμα ξένο και άγνωρο σώμα
4.
Έλα του είπε,
πάρε με στης Ανατολής τα μήκη Σεκέρ Παρέ η αγκαλιά σου
πάρε με στα βάθη τα θολά στου σώματος το λύγισμα
βουτιά βαθιά πνοή σιροπιαστή με άρωμα μαστίχας
κατρακύλα στου στήθους το σάλεμα χαράς με ανακάλημα
Φύτρωσαν φύλλα δυόσμου στις φαρδιές λεκάνες μου
του έρωτα πλατεία βαθύσκιωτη – άρωμα φίλτρου μαγικό
ανθός πορτοκαλιάς ο ιδρώτας σου συνδυασμός καρδάμου
τα δάκτυλά μου γνώρισαν την αβεβαιότητα της σκοτεινιάς
τον κάθε ψίθυρο του πνεύματος της εκκλησιάς ικεσία
Ικρίωμα – ξύλινη δομή με τη μορφή της ποινής του έρωτα
5.
Έλα μου είπε,
το σκοτάδι σε λίγο ξανοίγει – τα καμπαναριά χτυπούν λαλούν
φωνές σε συρμό τραβούν τραύμα γοερό το ξύπνημα πληγή
αγιάτρευτη τρομερή ταραχή και ο έρωτας θα αποχωρίσει
ο ήλιος πέφτει αγχόνη φωτογραφίζει- τα του έρωτα προδίδει –
το δυνατό άσπλαχνο φώς θυσιάζει το σώμα εκτοξεύει τον έρωτα
Έλα στη γραμμή του τέλους όπου αρχίζει το νέο αίσθημα ζωής
οι κουκουβάγιες μένουν τώρα κυρτές όλο συλλογισμούς
καρτερούν το σώμα σου τη νύχτα να ξεκουμπώσει αισθήσεις
άστεγος ο έρωτας περιμένει μονάχος και τα σανίδια να τρίζουν
Χάνονται πλέον οι σκιές καραδοκούν μαχαίρια σε κάθε βλέμμα
6.
Έλα του είπα,
τα τελευταία συνθήματα του έρωτα όρθια στους παραστάτες
άφησέ τα ότι αρχίσαμε στάμνα στεγνή σπάζει πάμε στη τελευταία
απότομη εισπνοή του έρωτα – απομακρύνει το φόβο του κενού –
το ηχητικό χάος της συμφοράς η απόγνωση του τέλους
άσπλαχνα περιβάλλει τη ταυτότητά μου με αναφιλητά
σε ιερό σπήλαιο κρατά σε απόσταση την αφή της νύχτας
και η μέρα άσπλαχνη και το φώς ρίχνει τους φάρους
στη στεγνή θάλασσα της Γαλιλαίας να καταβροχθίζει αργά
και αμείλικτα τη φωνή σου στο σκοτάδι του σώματός μου
Όλα σβήνουν μελαγχολικά σηκώνονται οι σκιές και τελειώνουμε
Βιογραφικά
Αλεξάνδρα Ζαμπά
Αλεξάνδρα Ζαμπά
Σύντομο Βιογραφικό Σημείωμα
Η Ελληνοκύπρια Αλεξάνδρα Ζαμπά γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου από πατέρα κύπριο και μητέρα ελληνίδα της Αιγύπτου. Αμέσως μετά τη γέννησή της μεταφέρθηκε στη Κύπρο. Αποφοίτησε από τη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Ρώμης La Sapienza. Eργάσθηκε στην Ιταλία, όπου ζει, αρχικά ως καθηγήτρια «Πολιτισμικής Γεωγραφίας» στην B/βάθμια εκπαίδευση και στη συνέχεια ως σκηνοθέτρια θεάτρου και παραγωγός κινηματογράφου και τηλεόρασης (RAI). Εδώ και χρόνια εργάζεται παράλληλα ως διοργανώτρια πολιτιστικών εκδηλώσεων, ιδρύοντας κινηματογραφικές και τηλεοπτικές εταιρείες. Είναι ιδρύτρια και Πρόεδρος του Συνδέσμου Κυπρίων της Ιταλίας ΝΗΜΑ. Επίσης με πρωτοβουλία της θεσπίσθηκε το Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Σκιών Ρώμης «Οmbre/Σκιές». Ως θεατρική παραγωγός και συγγραφέας μεταξύ άλλων, έγραψε και ανέβασε στη σκηνή δώδεκα θεατρικά έργα. Επίσης έγραψε δοκίμια που αφορούν τη Γλώσσα, τη Γνώση και την Εξουσία, την μεταφραστικότητα της γλώσσας ως αρχή της πολιτιστικής ζωής, τη διαφορετικότητα ως αξία, την ιαματική αξία της ποίησης στις ψυχικές παθήσεις κ.α.
{…..}Φύτρωσαν φύλλα δυόσμου στις φαρδιές λεκάνες μου{…..}
Α.Ζ
Ποιητικά της έργα συμπεριλαμβάνονται σε διάφορες διεθνείς ανθολογίες, και στο βιβλίο Αιωρείται το βλέμμα, 2015 εκ. LVF. Το 2017 εξέδωσε α) Την ποιητική ανθολογία, Μεθόρια Ποιήματα, Εκ Αρμίδα Κύπρος: Ποιήματα του εργαστηρίου της στη Ρώμη σε Κέντρο Ημερήσιας Ψυχικής Φροντίδας. β)το βιβλίο με την ιταλίδα συγγραφέα Κλάουντια Καμίτσια (ιταλική γλώσσα), το οποίον αφορά την παιδική και νεανική λογοτεχνία στη Κύπρο: Η Κύπρος και η γοητεία των λογοτεχνικών διαδρομών της, Εκ. Gagliano. Τον ερχόμενο Μάρτιο εκδίδει με τον τουρκοκύπριο ποιητή και ζωγράφο Umit Inatci με τίτλο ΙΧΝΗ ΜΝΗΜΗΣ εκδ. ARMIDA, Κύπρος 2019 Τριάντα δίγλωσσα διηγήματα στα ελληνικά και τουρκικά.
http://fractalart.gr/methoria-poiimata/
http://newgreekpoetry.blogspot.com/2015/03/blog-post_25.html
https://www.ianos.gr/media/wysiwyg/files/SynPoiein2017.pdf
GEORGIA O’KEEFFE
GEORGIA O’KEEFFE
https://en.wikipedia.org/wiki/Georgia_O%27Keeffe
https://www.okeeffemuseum.org/about-georgia-okeeffe/
«ο αγιότατος έρως και άλλα τινά»
Ρapaver rhoea
Η ερωτική ποίηση που πραγματεύεται την φυσική κατάσταση που προκύπτει αθέλητα στους ανθρώπους και τους βγάζει για λίγο ή για πολύ, από τον δρόμο που έχουν χαράξει, είναι μια πράξη που έχει όλα τα στοιχεία μιας επανάστασης, μιας προσωπικής επανάστασης, που είναι και η πιο ουσιαστική. Ο έρωτας αφορμή για αλλαγή και αμφισβήτηση συθέμελα του εαυτού μας και των αρχών μας, έρχεται ολόδροσος να μας οδηγήσει σε όχι και τόσο δροσερές και ευχάριστες ψυχικές καταστάσεις. Η ποίηση κατ’ εξοχήν ερωτική, ακόμη και όταν δεν φαίνεται στο πρώτο πλάνο της γραφής, μας ανοίγει ορίζοντες για να έρθουμε πιο κοντά στο ‘πρόσωπο’ του ανθρώπου που δεν είναι εύκολο να προσεγγίσουμε με άλλο τρόπο.
«Ο αγιότατος έρως και άλλα τινά»: Σύλληψη, έρευνα, οργάνωση και εκτέλεση: Μαρία Πανούτσου.
[Copyright © Μαρία Σκουλαρίκου-Πανούτσου]
Επιμέλεια: Αλεξία Κατσαβού
Η Μαρία Πανούτσου γεννήθηκε στην Αθήνα και υπηρετεί το θέατρο και την ποίηση από το 1979. Σπούδασε μουσική, χορό, θέατρο, ζωγραφική και φωτογραφία στην Ελλάδα, Αγγλία, Πολωνία. Έχει ταξιδεύσει για σπουδές και για συμμετοχή σε Διεθνή Φεστιβάλ θεάτρου, με το Θέατρο Τομή, στην Αγγλία, Σκωτία, Ρουμανία, Γεωργία, Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία, Ιταλία, Κύπρο. Έζησε στην παιδική της ηλικία στο Ιράκ, στην Κύπρο και στο Λίβανο. Ξεκίνησε πολύ μικρή το χορό και το θέατρο και με την πρώτη της σκηνοθετική δουλειά βραβεύτηκε με πέντε βραβεία στο Φεστιβάλ Ιθάκης. Σκηνοθεσίας, καλύτερης παράστασης, καλύτερης παρουσίασης νεοελληνικού έργου, βραβείο γυναικείου ρόλου και έπαινος ανδρικού.
Τώρα ζει, εργάζεται και μοιράζεται την ζωή της μεταξύ Αθήνας, Κέας και Λονδίνου. Είναι απόφοιτος του Έκτου Γυμνασίου Θηλαίων. Διπλωματούχος της Σχολής Κλασσικού χορού Ε. Ζουρούδη. Διπλωματούχος της Επαγγελματικής σχολής Θεάτρου Αθηνών Έχει σπουδάσει στο GROTOWSKI LABORATORIUM στο Βρότσλαβ της Πολωνίας. Τελειόφοιτος του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών.
Σπούδασε στο Open University of London Humanities – Ανθρωπιστικές σπουδές, και συμπλήρωσε την μελέτη της για την Αρχαία Ελληνική Τραγωδία με την παρακολούθηση: Αθηναϊκή Δημοκρατία, 5ος αιώνας, στο Open University of London.
Παράλληλα με το θέατρο και την τέχνη η Μαρία Πανούτσου έχει εκδώσει 3 ποιητικές συλλογές, «ΚΑΛΕΣΜΑΤΑ», «SALUADER» και «ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤΟ ΔΑΚΤΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΟΝΟΥ ή ΟΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣΑΝΔΡΑ ΑΠΟ ΤΟ CITY» που έχουν εξαντληθεί και ετοιμάζει την έκδοση της νέας ποιητικής συλλογής με τίτλο «Η ΠΟΛΗ».
Μελέτησε Ζωγραφική και Αγιογραφία με τον ζωγράφο Δ. Πάλμα, και Κεραμική με τον γλύπτη Ν. Σκλαβενίτη. Ζωγραφίζει από το 1982 και χρησιμοποιεί ποικίλα υλικά για τον σκοπό αυτόν. Δουλεύει τον πηλό κατασκευάζοντας έργα αποκλειστικά με το χέρι και όχι με τον τροχό. Με την Φωτογραφία και τις αρχές της κινηματογραφικής τέχνης, ασχολήθηκε την περίοδο 1980-90 όπου έγινε δεκτή και στο International Film school of London.
Επίσης στο θέατρο παρουσιάζει θεατρικές παραγωγές όταν έχει να πει κάτι που την απασχολεί πολύ. Μελετά το ανέβασμα έργου του Σταμάτη Πολενάκη και του κύπριου ποιητή, Ανδρέα Τιμοθέου… Τελευταία θεατρική δουλειά της, 2015 με την παράσταση «Άσπρο Φως Ιστορίες έρωτα και αναρχίας» στο θέατρο Ειλισσός.
