DUETS: «εύθραυστη πορσελάνη σε χέρια αστόχαστα»
Γράφει η Μαρία Πανούτσου
3/6/2019
Αν σου χάριζα τη ζωή μου
θα ήταν για λίγο
εύθραυστη πορσελάνη
σε χέρια αστόχαστα.
Λίνα Βατανζή
Σήμερα στα Duets
Λίνα Βαταντζή – Ποίηση
Rudyard Kipling– Ποίηση
Εικόνα- Calliope Karvounis
Λίγα Λόγια
Δύο «ΑΝ»…. ένα ατομικό και ένα συλλογικό.
Είναι το ‘ΑΝ’ αυτό, η έκφραση μιας υπόθεσης, που περικλείει την έννοια της αμφισβήτησης. Στο ποίημα της Λίνας Βαταντζή, δεν υπάρχει διδακτισμός (αυστηρός και τρυφερός συγχρόνως) αλλά μόνο ένα λυρικό «είθε» ή ένα «μακάρι» ή κάτι τέλος πάντων που να περιέχει την προσοχή σε κάτι, πριν είναι αργά ή μήπως είναι… Δυο τόσο διαφορετικά ποιήματα, σε διάθεση, σε ιστορικό χρόνο, σε τόπο. Όμως και τα δυο, δείχνουν ξεκάθαρα, την έγνοια των ποιητών για κάτι καλύτερο για τον άνθρωπο. Περιέχει δηλαδή, την έκφραση για κάτι που δεν θα ήθελαν να συνεχιστεί. Μια προσγειωμένη ελπίδα για κάτι ανώτερο, σε ατομικό επίπεδο το ένα ποίημα και σε συλλογικό επίπεδο το άλλο. Στην ποίηση της Λίνας Βατανζή, θα επανέλθω επειδή μου αρέσει η γραφή της, με ένα αφιέρωμα στον Αγιότατον. Θα ήθελα να προσθέσω ότι τα DUETS είναι μια πρόταση για μια άλλη ματιά στον τρόπο που διαβάζουμε την ποίηση: Συσχετισμοί και ανανέωση της προσέγγισης στις λογοτεχνικές αναγνώσεις μας.
Μαρία Πανούτσου
Duets
Στον Ζυγό και οι δύο ή ένα παιχνίδι για δύο
Συνύπαρξη δυο ανθρώπων είναι δύσκολη. Ίσως η συνύπαρξη στο παιχνίδι, να γίνεται ευκολότερη. Η ιδέα των Duets ‘Στον Ζυγό και οι δύο ή ένα παιχνίδι για δύο’ μου γεννήθηκε όταν μια μέρα, σε ένα σχέδιο φίλου, θέλησα να ‘απαντήσω’ με ένα ποίημα και έτσι άρχισα να βλέπω σχέδια, φωτογραφίες, και μικρά κείμενα ως αφορμή, ως μια ηχώ, μια σκέψη, μια αίσθηση, του ‘άλλου’ ένα παιχνίδι σχέσης, με όσο γίνεται περισσότερη αθωότητα. Μια αθωότητα που κουβαλά την πονηριά του παιχνιδιού. Επιθυμητή συνύπαρξη στα Duets με υλικό που δημιουργείται ακριβώς για την συνεργασία αυτή.
Τα κείμενα που θα παρουσιάζονται και το υλικό, επιδιώκουμε το μεγαλύτερο μέρος να είναι πρωτοεμφανιζόμενο στην στήλη αυτή, μια και το παιχνίδι ζητά ακριβώς, μια άμεση και στο παρόν δημιουργία και συνεργασία, δύο ανθρώπων.
Μαρία Πανούτσου
ΛΙΝΑ ΒΑΤΑΝΤΖΗ
Αν τώρα
Αν σου χάριζα τη ζωή μου
θα ήταν για λίγο
εύθραυστη πορσελάνη
σε χέρια αστόχαστα.
Αν πέθαινα για σένα
θα αντάλλασσα εγωιστικά
την παρουσία μου
με οδύνη.
Αν χανόμουν στο σκοτάδι
θα ηχούσε το όνομά μου
σαν έψαχνες κρυφά
να με βρεις.
Αν κρυβόσουν μακριά μου
θα ξεχύνονταν άγγελοι
να επαναφέρουν
τον παράδεισο.
Αν λάμπαμε παράλληλα
θα συναγωνιζόταν
ο ήλιος τη σελήνη
αταξία του σύμπαντος.
Αν σωπαίναμε μαζί
θα παρακαλούσε
ο ουρανός για τραγούδι
της βροχής.
Τώρα ας βάλουμε λευκά
Εσύ κι εγώ
μονότονες προσευχές-
και η αυλόπορτα με
κισσό και τριαντάφυλλα.
Rudyard Kipling
Σε μετάφραση του Κ. Βάρναλη
ΑΝ
Αν να κρατάς καλά μπορείς
το λογικό σου, όταν τριγύρω σου όλοι
τάχουν χαμένα και σ’ εσέ
της ταραχής των ρίχνουν την αιτία.
Αν να εμπιστεύεσαι μπορείς
τον ίδιο τον εαυτό σου, όταν ο κόσμος
δεν σε πιστεύει κι αν μπορείς
να του σχωρνάς αυτή τη δυσπιστία.
Να περιμένεις αν μπορείς
δίχως να χάνεις την υπομονή σου.
Κι αν άλλοι σε συκοφαντούν,
να μην καταδεχθείς ποτέ το ψέμα,
κι αν σε μισούν, εσύ ποτέ
σε μίσος ταπεινό να μην ξεπέσεις,
μα να μην κάνεις τον καλό
ή τον πολύ σοφό στα λόγια.
Αν να ονειρεύεσαι μπορείς,
και να μην είσαι δούλος των ονείρων
αν να στοχάζεσαι μπορείς,
δίχως να γίνει ο στοχασμός σκοπός σου,
αν ν’ αντικρίζεις σου βαστά
το θρίαμβο και τη συμφορά παρόμοια
κι όμοια να φέρνεσαι σ’ αυτούς
τους δυο τυραννικούς απατεώνες,
αν σου βαστά η ψυχή ν’ ακούς
όποιαν αλήθεια εσύ είχες ειπωμένη,
παραλλαγμένη απ’ τους κακούς,
για νά ‘ναι για τους άμυαλους παγίδα,
ή συντριμμένα να θωρείς
όσα σου έχουν ρουφήξει τη ζωή σου
και πάλι να ξαναρχινάς
να χτίζεις μ’ εργαλεία πού ‘ναι φθαρμένα.
Αν όσα απόχτησες μπορείς
σ’ ένα σωρό μαζί να τα μαζέψεις
και δίχως φόβο, μονομιάς
κορόνα ή γράμματα όλα να τα παίξεις
και να τα χάσεις και απ’ αρχής,
ατράνταχτος να ξεκινήσεις πάλι
και να μη βγάλεις και μιλιά
ποτέ γι’ αυτόν τον ξαφνικό χαμό σου.
Αν νεύρα και καρδιά μπορείς
και σπλάχνα και μυαλό και όλα να τα
σφίξεις
να σε δουλέψουν ξαναρχής,
κι ας είναι από πολύ καιρό σωσμένα
και να κρατιέσαι πάντα ορθός,
όταν δε σού ‘χει τίποτε απομείνει
παρά μονάχα η θέληση,
κράζοντας σ’ όλα αυτά:«ΒΑΣΤΑΤΕ».
Αν με τα πλήθη να μιλάς
μπορείς και να κρατάς την αρετή σου,
με βασιλιάδες να γυρνάς
δίχως απ’ τους μικρούς να ξεμακρύνεις.
Αν μήτε φίλοι, μήτ’ εχθροί
μπορούνε πια ποτέ να πειράξουν,
όλο τον κόσμο αν αγαπάς,
μα και ποτέ πάρα πολύ κανένα.
Αν του θυμού σου τις στιγμές
που φαίνεται αδυσώπητη η ψυχή σου,
μπορείς ν’ αφήσεις να διαβούν
την πρώτη ξαναβρίσκοντας γαλήνη,
δική σου θα ‘ναι τότε η Γη,
μ’ όσα και μ’ ότι απάνω της κι αν έχει
και κάτι ακόμα πιο πολύ:
Άνδρας (Άνθρωπος) αληθινός θα ‘σαι παιδί μου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΆ ΣΗΜΕΙΏΜΑΤΑ
–Η Λίνα Βαταντζή ζει και εργάζεται, σαν εκπαιδευτικός, στη Νάουσα Ημαθίας. Είναι πτυχιούχος της Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με μεταπτυχιακή εξειδίκευση στη διδασκαλία της γλώσσας του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου Πάτρας, και συμμετέχει σε σεμινάρια και συνέδρια για τη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας.
Ασχολείται με την ποίηση από την εφηβική ηλικία.
Οι ποιητικές αναγνώσεις σε δυο γλώσσες, την μητρική και την αγγλική, όσο και τα βιώματά της, διαμόρφωσαν το προσωπικό της ύφος γραφής, που εκφράζεται στην ποιητική συλλογή της «Χρόνος Προσέγγισης – Χώρος Απομάκρυνσης».
Δημοσιεύει ποιήματά σε ηλεκτρονικές σελίδες, ενώ διαχειρίζεται το προσωπικό της ιστολόγιο, “poesy and verses”.
Είναι μέλος της ποιητικής ομάδας «Λογοτεχνική Συντροφιά Νάουσας» που έχει ενεργό συμμετοχή σε πολιτιστικά δρώμενα. Συμμετείχε με οκτώ ποιήματα στο ομιλούν βιβλίο «Λάμψεις Ποιητικές» για άτομα με περιορισμένη όραση (https://youtu.be/pTp1I6f8u6c ).
Αρθρογραφεί σε τοπική εφημερίδα με θέματα παρουσίασης αγγλόφωνων και Ελλήνων ποιητών στη στήλη «Με ρίμα ή χωρίς». Επίσης, συμμετέχει σε χορωδιακό σύνολο και σε ομάδα παραδοσιακών χορών και δρώμενων της πόλης της.
–Rudyard Kipling
https://en.wikipedia.org/wiki/If—
https://en.wikipedia.org/wiki/Rudyard_Kipling
—CALLIOPE KARVOUNIS.
– https://www.yatzer.com/yatzerpedia/calliope-karvounis
Στον Ζυγό και οι δύο ή ένα παιχνίδι για δύο: Σύλληψη, έρευνα, οργάνωση και εκτέλεση: Μαρία Πανούτσου.
Επιμέλεια: Αλεξία Κατσαβού.
Η Μαρία Πανούτσου γεννήθηκε στην Αθήνα και υπηρετεί το θέατρο και την ποίηση από το 1979. Σπούδασε μουσική, χορό, θέατρο, ζωγραφική και φωτογραφία στην Ελλάδα, Αγγλία, Πολωνία. Έχει ταξιδεύσει για σπουδές και για συμμετοχή σε Διεθνή Φεστιβάλ θεάτρου, με το Θέατρο Τομή, στην Αγγλία, Σκωτία, Ρουμανία, Γεωργία, Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία, Ιταλία, Κύπρο. Έζησε στην παιδική της ηλικία στο Ιράκ, στην Κύπρο και στο Λίβανο. Ξεκίνησε πολύ μικρή το χορό και το θέατρο και με την πρώτη της σκηνοθετική δουλειά βραβεύτηκε με πέντε βραβεία στο Φεστιβάλ Ιθάκης. Σκηνοθεσίας, καλύτερης παράστασης, καλύτερης παρουσίασης νεοελληνικού έργου, βραβείο γυναικείου ρόλου και έπαινος ανδρικού.
Τώρα ζει, εργάζεται και μοιράζεται την ζωή της μεταξύ Αθήνας, Κέας και Λονδίνου. Είναι απόφοιτος του Έκτου Γυμνασίου Θηλαίων. Διπλωματούχος της Σχολής Κλασσικού χορού Ε. Ζουρούδη. Διπλωματούχος της Επαγγελματικής σχολής Θεάτρου Αθηνών Έχει σπουδάσει στο GROTOWSKI LABORATORIUM στο Βρότσλαβ της Πολωνίας. Τελειόφοιτος του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών.
Σπούδασε στο Open University of London Humanities – Ανθρωπιστικές σπουδές, και συμπλήρωσε την μελέτη της για την Αρχαία Ελληνική Τραγωδία με την παρακολούθηση: Αθηναϊκή Δημοκρατία, 5ος αιώνας, στο Open University of London.
Παράλληλα με το θέατρο και την τέχνη η Μαρία Πανούτσου έχει εκδώσει 3 ποιητικές συλλογές, «ΚΑΛΕΣΜΑΤΑ», «SALUADER» και «ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤΟ ΔΑΚΤΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΟΝΟΥ ή ΟΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣΑΝΔΡΑ ΑΠΟ ΤΟ CITY» που έχουν εξαντληθεί και ετοιμάζει την έκδοση της νέας ποιητικής συλλογής με τίτλο «Η ΠΟΛΗ».
Μελέτησε Ζωγραφική και Αγιογραφία με τον ζωγράφο Δ. Πάλμα, και Κεραμική με τον γλύπτη Ν. Σκλαβενίτη. Ζωγραφίζει από το 1982 και χρησιμοποιεί ποικίλα υλικά για τον σκοπό αυτόν. Δουλεύει τον πηλό κατασκευάζοντας έργα αποκλειστικά με το χέρι και όχι με τον τροχό. Με την Φωτογραφία και τις αρχές της κινηματογραφικής τέχνης, ασχολήθηκε την περίοδο 1980-90 όπου έγινε δεκτή και στο International Film school of London.
Επίσης στο θέατρο παρουσιάζει θεατρικές παραγωγές όταν έχει να πει κάτι που την απασχολεί πολύ. Μελετά το ανέβασμα έργου του Σταμάτη Πολενάκη και του κύπριου ποιητή, Ανδρέα Τιμοθέου… Τελευταία θεατρική δουλειά της, 2015 με την παράσταση «Άσπρο Φως Ιστορίες έρωτα και αναρχίας» στο θέατρο Ειλισσός.
