Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η έκθεση Σύγχρονης Τέχνης “Generations” η οποία
άνοιξε επίσημα για το κοινό στις 20 & 21 Δεκεμβρίου 2019, στη Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου και στο εκθεσιακό χώρο του Οινοποιείου Διγενάκη στα Πεζά Ηρακλείου.

Έργα γνωστών εικαστικών συνεκτέθησαν με δουλειά ανερχόμενων καλλιτεχνών της νέας γενιάς.

Σκοπός της έκθεσης ήταν η προαγωγή μιας γόνιμης συνομιλίας μέσω της οποίας αναπτύσσονται συσχετισμοί μεταξύ των πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών της εποχής κατά την οποία διαμορφώθηκε το κάθε έργο.

Θάλεια Χιώτη “Die traumdeutung”, βιντεοπροβολή, βιβλίο, κείμενα, χαρτί, βιβλιοστάτης, 2011
Θάλεια Χιώτη “Die traumdeutung”, βιντεοπροβολή, βιβλίο, κείμενα, χαρτί, βιβλιοστάτης, 2011

Οι νέοι δημιουργοί διαπραγματεύτηκαν καθιερωμένες αλλά και νέες μορφές έκφρασης, προβάλλοντας έργα εικαστικά, γλυπτικά, εγκαταστάσεις βίντεο, performances, χωρίς κανένα περιορισμό στο εκφραστικό τους μέσο.

Την έκθεση οργάνωσε και επιμελήθηκε ο εικαστικός Δημήτρης Λάμπρου / Εικαστική Ομάδα “ΔΙΠΟΛΑ”, σε συνεργασία με τον Ευθύμη Λαζόγκα, διδάσκοντα Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και τον εικαστικό Δημήτρη Καρατζά, ο οποίος επιμελήθηκε τα δύο από τα τρία θεωρητικά κείμενα της έκθεσης.

Έργα συνεργατών καλλιτεχνών παραχωρεί η γκαλερί Λόλα Νικολάου, Θεσσαλονίκη.

Τιμητική συμμετοχή: έργα των Νίκου Κεσσανλή και Παύλου (Διονυσόπουλου), παραχώρηση της Roma Gallery, Αθήνα.

Δημήτρης Αμελαδιώτης “Stereotypies vi”, μικτή τεχνική, 37 x 34 x 38 εκ., 2019 Παραχώρηση έργου: γκαλερί Λόλα Νικολάου
Στο φόντο, από αριστερά προς δεξιά: Κανέλλα Στασινοπούλου, Γιώργος Λαζόγκας
Θάλεια Γκατζούλη ”Neon ”, διάμετρος 70 εκ., 2018 Παραχώρηση έργου: γκαλερί Λόλα Νικολάου
Βίκη Μπέτσου “τόποι – σάρωση 7: η αποθήκη”, βιντεπροβολή, διάρκεια 6:40min, χωρίς ήχο
Νίκος Κεσσανλής, “Fantasmagories”, Φωτογραφία σε καμβά, 180 x 80 εκ., 1986 Παραχώρηση έργου: Roma Gallery
Πάνος Χαραλάμπους, “Smokers (sexteto)”, Βίντεο, χωρίς ήχο, 2011

Οι Έλληνες δημιουργοί των δεκαετιών ’60-‘80 επηρέασαν ανεξίτηλα το εικαστικό αποτύπωμα της ελληνικής πραγματικότητας μέχρι και σήμερα. Υπήρξαν κοινωνοί της νεωτερικότητας, των νέων επαναστατικών ρευμάτων στην τέχνη εκείνη την εποχή και παρά το πολιτισμικό σοκ της Χούντας που έθεσε πριν απ’όλα στο γύψο την αισθητική και την επαφή με τα τεκταινόμενα σε Ευρώπη κι Αμερική, ήταν αναμφίβολα οι πρώτοι που τόλμησαν να βάλουν ένα οριστικό τέλος στην εσωστρέφεια και την ψευδεπίγραφη ελληνικότητα που χαρακτήριζε τότε τα εγχώρια πολιτιστικά δρώμενα.
Συμμετείχαν δυναμικά στην διεθνή εικαστική σκηνή, κυρίως την Ευρωπαϊκή, διαμορφώνοντας μια νέα εικαστική ταυτότητα που γεύτηκε τους καρπούς του Γαλλικού Μάη και σαγηνεύτηκε από την γοητεία την αμφισβήτησης, της ρήξης με την εξουσία, την σεξουαλική επανάσταση, την ανατροπή, την Ουτοπία.

Αυτές οι νέες γενιές καλλιτεχνών, που διέθεταν ένα νέο εικαστικό αφήγημα με τολμηρά πολλές φορές ανοίγματα, αφουγκράστηκαν τα διεθνή ρεύματα, πάλεψαν ανάμεσα στην αφαίρεση και το ρεαλισμό, την μορφή και την αποδόμηση της, την δυναμική της γραφής, το δίλλημα της αφήγησης ή την πλήρη άρνηση της, πειραματίστηκαν με την performance, τον χώρο και την εγκατάσταση, μετέτρεψαν κριτικά τον καταναλωτισμό της κοινωνίας σε τέχνη. Ταυτόχρονα εναντιώθηκαν στον εμπορευματικό χαρακτήρα της τέχνης, το κύκλωμα των γκαλερί, τον ακαδημαϊσμό στις σχολές Καλών Τεχνών.

Κατάλογος της έκθεσης “Generations”.

Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, όταν τα άνθη της Επανάστασης μαράθηκαν, επέστρεψε ο μικροαστισμός, ο συντηρητισμός, η κανονικότητα, ο ατομικισμός, το ιδεώδες της ευδαιμονίας και οι κανόνες της αγοράς επεκράτησαν πάνω στην τέχνη με την γιγάντωση του κύρους των γκαλερί. Τα φαινόμενα αυτά, συνοδευόμενα με έναν διάχυτο λαϊκισμό στην πολιτική, αποζητούν από την τέχνη έναν καθαρά διακοσμητικό ρόλο ενώ η νεωτερικότητα θα εξαντληθεί στην παραγωγή εικαστικών προϊόντων που θα ανταποκρίνεται ευχάριστα στην αισθητική της εποχής. Παράλληλα υπάρχει μια γενικευμένη ανάγκη θεσμοποίησης του ρόλου της τέχνης ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες ενός ευρύτερου κοινωνικού πλαισίου. Στην ελληνική τέχνη βέβαια το ευτύχημα ήταν ότι τα φαινόμενα αυτά παρατηρήθηκαν με μια σχετική καθυστέρηση ενώ παράλληλα κάποιοι από τους καλλιτέχνες που δραστηριοποιήθηκαν τις δεκαετίες που προηγήθηκαν στελέχωσαν την ΑΣΚΤ και συνέβαλλαν στην άμεση αποσυντηρικοποίηση της.

Οι νέες γενιές εικαστικών από το 90 μέχρι και σήμερα αναμφίβολα βρέθηκαν μπροστά σε πολλαπλά υπαρξιακά διλλήματα καθώς υπήρχε η αίσθηση ότι όλα έχουν ήδη ειπωθεί πιο πριν από μια γενιά καλλιτεχνών όπου υπήρχε η αίσθηση ότι όλα επιτρέπονται. Παράλληλα η κρίση της τελευταίας δεκαετίας έδρασε καταλυτικά καθώς περάσαμε από το καθεστώς της υπερκατανάλωσης στην αναζήτηση των απαραίτητων για την επιβίωση ενώ παράλληλα οι εικαστικοί θεσμοί ακολουθώντας το πολιτικό σύστημα ανατινάχθηκαν εκ βάθρων.

Άποψη της έκθεσης από το χώρο του Οινοποιείου Διγενάκη

Κατά την διάρκεια αυτής της μεγάλης μετάβασης γίναμε παρατηρητές μιας συνολικής αναθεώρησης της τέχνης με εικαστικά αποτελέσματα που παραπέμπουν σε όλα τα στάδια της ιστορίας της ξεκινώντας από την τέχνη του ανθρώπου των σπηλαίων μέχρι τις αναφορές στην χρήση της πιο υπερσύγχρονης τεχνολογίας.
Παρατηρήθηκε η ανασύσταση της performance ως εργαλείο προσέγγισης, η εκτεταμένη χρησιμοποίηση της έννοιας του αρχείου, οι διευρυμένες δυνατότητες που δίνει το βίντεο, η εκμετάλλευση της δύναμης των εικόνων στην εποχή μας, η σημασία της πληροφορίας και της έννοιας του παρόντος, η επαναδιαπραγμάτευση του χώρου και της εγκατάστασης. Η έννοια της διαδικασίας παραγωγής ενός έργου τέχνης από σημείο προβληματισμού των παλαιότερων γενεών γενικεύτηκε και έγινε κανόνας από τους νέους εικαστικούς. Δίνεται ακόμα μεγαλύτερη σημασία σε κάθε είδους υλικά και της αίσθησης που αποπνέουν, υπάρχει έμφαση στο πρωτογενές συναίσθημα, τα σύμβολα, στην ωμή ενίοτε ευθεία καταγραφή των καταστάσεων.

Την ίδια στιγμή παρατηρείται μια μίμηση κατακτήσεων και πειραματισμών των παλαιότερων σε όσα προαναφέρθηκαν στο πλαίσιο μιας επαναδιατύπωσης με πιο σύγχρονους όρους. Αν στην πρώτη γενιά καλλιτεχνών διαπιστώνεται μια περισσότερο ποιητική ή επαναστατική θεώρηση των πραγμάτων που έχει ως αποτέλεσμα μια εννοιολογική καταγραφή και εμμονή στο ουσιώδες η δεύτερη γενιά χρεώνεται από την μια πλευρά μια ενστικτώδη αποτύπωση της ματαιότητας και της μελαγχολίας των καιρών μας, αλλά και από την άλλη μια αναρχική πολυφωνική ζωντάνια γεμάτη φαντασία. ΥΓ. Ιδιαίτερης μνείας αξίζει η Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου και το Οινοποιείο Διγενάκη που αναλαμβάνουν να προάγουν και στην περιφέρεια σύγχρονα εικαστικά δρώμενα όπως αυτή την πρωτοβουλία της Ομάδας ΔΙΠΟΛΑ καθώς και στην πολύτιμη συμβολή της Γκαλερί Λόλα Νικολάου και την ευγενική παροχή της Roma Gallery.

Ευθύμης Λαζόγκας (Πανεπιστήμιο της Σορβόννης – Paris I-Panthéon – Διδάσκων Ιστορίας της Τέχνης, ΑΣΚΤ, Μεταπτυχιακό Εικαστικών Τεχνών, επιμελητής εκθέσεων).

Εγκαίνια της έκθεσης, Οινοποιείο Διγενάκη
Δημήτρης Εφέογλου, Χωρίς τίτλο από τη σειρά Sonance – momentum, γραφίτης, χαρτί, 100 x 70 εκ, 2016
Γιώργος Χαρβαλιάς Εισπνοές – εκπνοές”, Τύπωμα σε κουβέρτα του πολεμικού Ναυτικού, 56 x 65 εκ., 1993
Αριστερά προς δεξιά: Χάρης Κοντοσφύρης, Γιώργος Τσακίρης Παραχώρηση έργων: γκαλερί Λόλα Νικολάου
Αριστερά προς δεξιά: Κατερίνα Ανδρουλάκη, Δημήτρης Καρατζάς, Ιωάννης Πολιτόπουλος
Ιωάννης Πολιτόπουλος Χωρίς Τίτλο, εκτύπωση, κερί σε ύφασμα, 87 x 146 εκ., 2019
Βασίλης Αλεξάνδρου “Loop.edu”, κατασκευή, απόρριμμα πόλης, μολύβια, 120 x 36 x 60 εκ., 2018
Παραχώρηση έργου: γκαλερί Λόλα Νικολάου
Γιώργος Λάππας, Φιγούρα, Μπρούτζος, 33 x 11 x 4 εκ., 2004   Παραχώρηση έργου: γκαλερί Λόλα Νικολάου
Από δεξιά προς αριστερά: Παναγιώτης Σιάγκρης, Χριστίνα Παπαϊωάννου, Μαρία Δημητροπούλου

Πριν και μετά τα 90ς

Τα 60ς είναι ατέλειωτα. Ακόμα ζούμε μέσα σε αυτά. Δε ζούμε μέσα σε αυτά λόγο κάποιας χρονολογικά καθορισμένης ιστορικής συνέχειας – που φέρει μέσα της το τραύμα του πολέμου του Βιετνάμ, την ζωή μετά τα Civil Rights, το κίνημα της αντικουλτούρας και των υπολοίπων απελευθερωτικών κινημάτων που ακολούθησαν. Περισσότερο από όλα αυτά τα 60ς είναι ατέλειωτα ως πολιτιστικό φαινόμενο. Τα 60ς ενσάρκωσαν ένα όραμα του μέλλοντος, μέσα από την σκιά της τεχνολογικής εντροπίας, που είναι επιταχυνόμενο και επαναλαμβανόμενο το οποίο μας ακολουθά μέχρι σήμερα.

Το παρόν σύντομο σημείωμα γράφεται για να θέσει εν συντομία ένα πλαίσιο ιδεών που πυροδοτούνται από την πρόθεση της παρούσας έκθεσης να φέρει σε διάλογο καλλιτέχνες που δραστηριοποιήθηκαν από το 1960-1990 και καλλιτέχνες μετά το 1990 και μέχρι τις μέρες μας. Πρόθεσή μας είναι να χαρτογραφήσουμε πως κινηθήκαν οι διαφορετικοί πόλοι της τέχνης στα ευρύτερα όρια του δυτικού ημισφαιρίου και να εστιάσουμε στη μεταβατική περίοδο των 90ς. Η ελληνική περίπτωση και συγκεκριμένα οι καλλιτέχνες που παρουσιάζονται εδώ αλλά και τα αίτια των μεταβολών χρίζουν ξεχωριστής μελέτης.

Χριστίνα Παπαϊωάννου “The Dream”, ακρυλικά σε καμβά, 2018
Δημήτρης Καρατζάς “History/Non-history”, λάδι σε καμβά, 50 x 50 εκ., 2018

Στη δεκαετία του 1960, όπως αναφέρει και το προοίμιο, συντελέστηκε μια τομή στην πολιτιστική εξέλιξη της δύσης. Κυρίως με την αμερικανική προσπάθεια θεωρητικών και καλλιτεχνών η τέχνη πέρασε σε άλλο πλαίσιο αναφορών. Το ζήτημα αυτής της μεταβολής, που μπορούμε να πούμε ότι είχε αρχίσει να κυοφορείται ήδη από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια στην αμερικανή συνείδηση, έδειξε το βαθύ χαρακτήρα της Αμερικής που την ξεχώρισε από την ευρωπαϊκή κληρονομία της. Αυτή η αλλαγή παραδείγματος συντελέστηκε σε όλους τους τομείς των ανθρωπιστικών σπουδών αλλά και στις θετικές σπουδές. Στην περιοχή της τέχνης θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε, αν και το πεδίο είναι τεράστιο, ότι περάσαμε από την μεταφυσική της ποιότητας στην πρόκληση του ενδιαφέροντος.

Από αριστερά προς δεξιά: Νίκος Κρυωνίδης, Κανέλλα Στασινοπούλου
Από αριστερά προς τα δεξιά: Στάθης Μαυρίδης, Κωνσταντίνος Δαμουλάκης

Σημασία είχε πλέον αυτό που έχει ενδιαφέρον. Αυτό που μπορεί να ενσωματώσει τον θεατή σε μια περιπέτεια και όχι ιεραρχικά να του επιβάλει νόημα και άξιες. Αυτή η αλλαγή ματιάς έφερε στο προσκήνιο καταστάσεις που μέχρι τότε δεν τις παρατηρούσε κάνεις. Οι σχέσεις, ο υλικός πολιτισμός και εν ολίγοις το σύνολο του πραγματικού επιβλήθηκε. Το πραγματικό που πλέον δεν το διαβάζαμε με τα εργαλεία της ιστορίας της τέχνης αλλά με τα ίδια του τα μέσα. Το πραγματικό δηλαδή απελευθερωμένο από τις ιστορικές αναγνώσεις.

Κρίστι Γρηγορίου “Το παρελθόν και το παρόν του πολιτισμού“, μελάνια, κάρβουνο, μαρκαδόρος και κλωστή σε καμβά, 120 x 100εκ. 2018
Από τα αριστερά προς τα δεξιά: Μιχαήλ Παρλαμάς, Γιώργος Πανταζής, Χριστίνα Αδάμ

Στα μέσα της δεκαετίας το 1980 και αρχές το 1990 υπήρξε μια δεύτερη σημαντική μεταβολή της τέχνης και της θεωρίας της. Συνοπτικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι περάσαμε από το πραγματικό ως παράσταση στο πραγματικό ως τραύμα. Αν για την πρώτη γενιά μεταμοντέρνων (1960-1990) το πραγματικό έδινε μια γερή βάση ποιητικής, ακόμα και ως απουσία, στη δεύτερη γενιά (1990-2020) το πραγματικό ήταν πηγή τραύματος. Το πραγματικό της δεύτερης γενιάς έσπασε οποιαδήποτε σχέση μπορούσε να έχει η μορφή με το περιεχόμενο και από την ποιητική σχέση περάσαμε σε μια πρόζα της νόησης4. Το γιατί αυτό συνέβη, το ποια είναι η γενεαλογία αυτής της εξέλιξης και γιατί κάθε φορά οι επιλογές γίνονταν και ιστορικά αναγκαίες δε μπορεί να εξαντληθεί στο παρόν σύντομο σημείωμα.

Σταυρούλα Μιχαλοπούλου “Time reset”, διάφορα αντικείμενα, γυαλί, φωτογραφία, μικτή τεχνική, 30 x 40cm / έργο, 2018
Παύλος (Διονυσόπουλος) “Δέντρο”, Χαρτί, 29 x 40 x 41 εκ., 2002 Παραχώρηση έργου: Roma Gallery

Το αποτέλεσμα ήταν μια βίαιη εισβολή του σώματος και του βλέμματος μέσα στο χώρο και τα πράγματα και αντιστρόφως. Υπήρξε στην ουσία μια κατάρρευση προς τα μέσα όλων των διακριτών στοιχείων της τέχνης. Σα μια μαύρη τρύπα να οδήγησε το πραγματικό και τη γλώσσα της τέχνης να ενωθούν σε μια συνθήκη αδιαφορίας και σχιζοφρένειας μαζί. Αυτή η μορφή κατάρρευσης του πυρήνα του άστρου της τέχνης γέννησε δυο ειδών λευκούς νάνους. Από την μια είχαμε την κατάρρευση του συμβολικού και την απελευθέρωση του πραγματικού (άρα και έξω-πραγματικού) και από την άλλη τον τρόμο που προκάλεσε αυτή η κατάρρευση. Το πραγματικό και το εξωπραγματικό και ο τρόμος ως αντεστραμμένο είδωλό του ήταν η βεντάλια που άνοιξε διάπλατα για τους καλλιτέχνες μετά το 1990.

Δημοσθένης Μπογιατζής ”Ασπόνδυλο Τέταρτο”, πηλός, 50 x 21 x 6 εκ., 2019
Άποψη της έκθεσης “Generations”, Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου

Ήδη από τα 60ς ο Robert Smithson είχε πει ότι εμείς οι καλλιτέχνες χωριζόμαστε σε αυτούς που βλέπουμε ταινίες επιστημονικής φαντασίας και σε αυτούς που βλέπουμε ταινίες τρόμου5 . Αν οι στρατηγικές της πρώτης γενιάς οδήγησαν στο ξεπέρασμα της αναφοράς μέσα από το ίδιο το πραγματικό, οι στρατηγικές της δεύτερης γενιάς οδήγησαν – εγκλώβισαν μέσα στο ίδιο το πραγματικό και την πρόζα του αλλά και στον τρόμο που δημιουργούσε αυτή η συνθήκη. Τι είναι ένα πραγματικό όμως χωρίς την συμβολική του και μυθολογική του διάσταση ή έστω χωρίς την υπόσχεση να ξεπεράσει τον ιστορικό χρόνο, όπως το οραματίστηκαν οι καλλιτέχνες της πρώτης γενιάς; Αυτό το πρόβλημα αντιμετώπισαν οι καλλιτέχνες της δεύτερης γενιάς και ως εργαλεία είχαν την αποδόμηση της γλώσσας ήδη συντελεσμένη και ένα πλαίσιο που όριζε τι είναι τέχνη ήδη διαμορφωμένο.

Μαριτάσα Τσιμπλάκη “Συμπεριλήψεις”, ξύλο, εγκαυστική, στιλβωμένα φύλλα χρυσού, 123 x 65 εκ

Εν ολίγοις αυτή η γενιά βρέθηκε με ένα πραγματικό στα χέρια της που δεν είχε συμβολική διάσταση αλλά μόνο μια ανταλλακτική αξία και μια αποδομημένη γλώσσα για να το επικοινωνήσει και που είχε χάσει κάθε ορίζοντα συλλογικού νοήματος αλλά που ήταν και εγκλωβισμένο στο παρόν του. Από την άλλη η μαζική κουλτούρα απάντησε σε αυτό με την ακατάπαυστη ροη θεάματος και περιεχομένων, δηλαδή με βία και σίγουρα επηρέασε και την ιδία την τέχνη.

Ειρήνη Ζήζωνος “Πειραματισμος 1”, πυρίμαχος πηλός, φλεξ φωτισμός, 2019
Γιώργος Χαρβαλιάς, Σοφία Μπακιρτζή (αριστερά – δεξιά)
Από τα αριστερά προς τα δεξιά: Αλέξανδρος Βούτσας, Σταυρούλα Μιχαλοπούλου, Σταμάτης Λάσκος
Από αριστερά προς δεξιά: Χαρούλα Νικολαΐδου, Μαρία Παπαντωνίου, Λίνα Χριστίνα

Η τέχνη από την μεριά της βρέθηκε ανάμεσα σε ένα ΔΙΠΟΛΟ. Από την μια εξέφρασε το πραγματικό απογυμνωμένο, σχεδόν νεκρό, και από την άλλη έδειξε μια επιμονή στην ολιστική επίδραση του τραύματος πάνω στο πραγματικό. Όλα αυτά συντελέστηκαν μέσα από μια περιπέτεια που ήδη είχε περάσει από την οικειοποίηση, την ανιστορικότητα του pastiches, το ομοίωμα, την κρίση της δημιουργικής ταυτότητας, την θραυματοποίηση του αλληγορικού κτλ. Στη τέχνη όπως και στη λογοτεχνία και το σινεμά, μετά το 1990, η αφήγηση έγινε ασταθής, ανεστραμμένη, η περιπέτεια συνέβη κάποτε στο παρελθόν ή δεν συνέβη ποτέ. Το παρόν κενό από ζωή και μνήμη ήταν μέσα στα ίδια τα πράγματα και όχι σε έναν ιδεαλιστικό επέκεινα όπως συνέβη πολλάκις πριν τα 90ς. Η μετέωρη παροντικότητα χαρακτηρίζει όλη την τέχνη μετά το 1960 και αυτό είναι η κοινή συνισταμένη και των δυο γενεών. Η ειδοποιός διαφορά για την μετά τα 90ς τέχνη είναι ότι αυτό συνέβη στα ίδια τα πράγματα, στον οριζόντιο άξονα και όχι στο αισθητικό πεδίο, στον κάθετο άξονα6. Από την μια υπήρξε μια έκρηξη αναζήτησης πολυπολιτισμικών ταυτοτήτων και από την άλλη διαπιστωνόταν η κατάρρευση των σχέσεων μεταξύ ατόμου και κόσμου.

Από αριστερά προς δεξιά: Χρήστος Κάλφας, Μιχαήλ Φαλκώνης
Από αριστερά προς δεξιά: Μπέσυ Ράλλη, Γεωργία Τρούλη, Παύλος (Διονυσόπουλος)

Αυτό όλο γέννησε έναν νέο μετέωρο υποκειμενισμό στα όρια του ζόμπι. Έναν υποκειμενισμό που δεν έχει τίποτα το ηρωικό και που δουλεύει όχι για να ανατρέψει μια κανονιστική δομή σχέσεων αλλά περισσότερο να ενεργοποιήσει μέσα στην κατάρρευση νέες σχέσεις. Αν παλιότερα μιλούσαμε για avant garde σήμερα μπορούμε να μιλάμε μόνο για garde. Η παγκοσμιοποίηση έχει αναλάβει το ρόλο της πρωτοπορίας αλλά μένει στην τέχνη να διαφυλάξει τις σχέσεις αλλά και τον ίδιο τον δημιουργό. Η σύγχρονη εμπειρία έχει δείξει ότι οι καλλιτέχνες αυτού του νεοεμφανιζόμενου υποκειμενισμού χωρίζονται σε αυτούς που δρουν μέσα στο καθεστώς της κατάρρευσης με εξωστρέφεια και σε αυτούς που οπισθοχωρούν σε μια σφαίρα ιδιωτικής μελαγχολίας. Στις παραπάνω δυο περιπτώσεις οι στρατηγικές της κριτικής και της δημιουργίας σχέσεων και όχι της ενσωμάτωσης, στη ροη των εικόνων του πολιτισμού μας, είναι κοινές.

Σωτηρία Καλλία, Χωρίς τίτλο, χρωματιστά μολύβια, 160 x 110cm, 2017
Μαρία Δημητροπούλου “Begegnung oder Treffen (Συνάντηση)”, λάδι σε καμβά, 125 x 100 εκ., 2018
Από αριστερά προς δεξιά: Χριστίνα Λίνα, Σταυρούλα Μιχαλοπούλου

Η τέχνη μετά τα 90ς έδειξε επιμονή σε δυο κύριους τρόπους οργάνωσης του πραγματικού. Από την μια υπήρξε εκτεταμένη χρήση του αρχείου με την στενή αλλά και την πολύ διευρυμένη έννοια και από την άλλη ο παροξυσμός της μίμησης. Τα διάφορα εκφραστικά μέσα όπως βίντεο – εικόνα – εγκατάσταση – αντικείμενα κτλ χρησιμοποιήθηκαν εντός αυτών των δυο πόλων οργάνωσης. Οι τρόποι αυτοί προϋπήρχαν, σχεδόν από την εποχή των αρχών του μοντερνισμού, αλλά στη δεύτερη μεταμοντέρνα γενιά χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλεία δημιουργίας κοινότητας και κατασκευής τόπων ή για μια επικαιροποίηση του τώρα ως ήδη ξεπερασμένου. Το αρχείο έχει την δύναμη να ξεπερνά τις αντιθέσεις και να φέρνει σε επαφή αντίθετες και ανόμοιες καταστάσεις. Το αρχείο ξεπερνά την διαλεκτική και ορίζει ένα κοινό τόπο αυτονομίας που εγκολπώνεται και ο θεατής σε αυτόν. Ενώ από την άλλη ο παροξυσμός της μίμησης ανοίγει το έργο στο αλληγορικό που τόσο πρώιμα είχε τονίσει για το μεταμοντέρνο ο Craig Owens. Ένα αλληγορικό που είχε την πρόθεση να διαταράξει την ολοκληρωτική δύναμη του συμβολικού και της αυτονομίας του έργο τέχνης στην πρώτη μεταμοντέρνα γενιά ενώ στη δεύτερη λειτούργησε ως μια δύναμη συλλογής. Συλλογής χαμένων σχέσεων, μνήμης και ιστορίας που αποδομήθηκαν από τα σχεδόν 50 χρόνια μεταπολεμικής κατανάλωσης. Θα παραθέσουμε ένα σχεδιάγραμμα – χάρτη των σχέσεων που συζητήθηκαν παραπάνω και το σύμπλεγμα των ΔΙΠΟΛΩΝ όπως διαμορφώθηκαν:

Στάθης Μαυρίδης “O Κρητικός”, λάδι σε καμβά, 100 x 70 εκ., 2018
Κωνσταντίνος Δαμουλάκης, Χωρίς τίτλο, λάδι σε καμβά, 100 x 70 εκ., 2018
Παραχώρηση έργου: γκαλερί Λόλα Νικολάου

Τι άλλαξε; Ότι δεν ανατράπηκε από την πρώτη γενιά χρησιμοποιήθηκε ως ευκαιρία για δημιουργία μιας νέας ταυτότητας από την δεύτερη γενιά. Αυτό άλλαξε. Ουτοπία θα μπορούσε να πει κάνεις, αν το αισθητικό ήταν απομονωμένο. Το αισθητικό όμως διατηρεί μια σχετική αυτονομία και κρατεί ανοιχτό διάλογο με την ιστορία του και την κοινωνία παρά όλες τις προσπάθειες για το αντίθετο. Ο μερισμός του αισθητού8 είναι ακριβώς αυτός ο ανοιχτός διάλογος της τέχνης. Σίγουρα δε μιλάμε για μια ηρωική γενιά αλλά για μια γενιά που στηρίζεται στο αβέβαιο και στις στρατηγικές της αδυναμίας.

Καρατζάς Δημήτρης / απόφοιτος ΜΕΤ ΑΣΚΤ, πτυχίο σκηνοθεσιας Σχολή Σταυράκου
Αθήνα 2019

Γιάννης Μπρούζος “Κρανίο αράχνη”, 22x40x48cm, ανοξείδωτος χάλυβας, 2012
Alberto Shena Χωρίς Τίτλο , λάδι σε καμβά, 150 x 150 εκ.
Μαργαρίτα Πέτροβα “Wallen lands”, κολάζ, 2018
Πέγκυ Κλιάφα Bacteria VII or Map 1”, Στρογγυλά μέρη αλουμινίου από τις συσκευασίες χαπιών, καμβάς, 84,5 x 84,5 εκ., 2019
Παραχώρηση έργου: γκαλερί Λόλα Νικολάου
Από αριστερά προς δεξιά: Αγγελική Τριαντοπούλου, Έφη Μπερδούση, Ljiljiana Jaric Sebek
Από αριστερά προς δεξιά: Θωμάς Μακινατζής, Δήμητρα Τριανταφυλλοπούλου, Αγγελική Τριαντοπούλου, Έφη Μπερδούση, Ljiljiana Jaric Sebek
Από αριστερά προς δεξιά: Θανάσης Δάπης, Αλεξάνδρα Πετρανάκη
Αγγελική Παπαγεωργίου “Μαρτυρίες του χρόνου”, ξύλο, κυψέλη μέλισσας, 160 x 140 x 10 εκ.
Λαμπρινή Μάρκου Χωρίς τίτλο, ψηφιακή εκτύπωση σε χαρτί, 200 x 90cm
Βασιλική Κοσκινιώτου ”Wind ladder with golden thread”, λαδοπαστέλ και μολύβι, 30 x 30 εκ., 2016
Τάνια Καραμάνου “Λιθόσφαιρα”, χρωστική μελάνη σε χαρτί 30 x 42 εκ., 2019
Τάνια Καραμάνου “Λιθόσφαιρα”, χρωστική μελάνη σε χαρτί 30 x 42 εκ., 2019
Εγκαίνια της έκθεσης “Generations”, Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου, Ηράκλειο Κρήτης
Από δεξιά προς αριστερά: Σύλβια Πετσούρα, Κατερίνα Καλαντζίδου, Ljiljana Jaric Sebek
Από αριστερά προς δεξιά: Κωνσταντίνος – Νεκτάριος Κολέτσος, Δομινίκη Σωτηριάδου
Εγκαίνια της έκθεσης “Generations”, Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου
Σε πρώτο πλάνο: Γιώργος Λάππας / Στο φόντο: Ελευθερία Στόικου Παραχώρηση έργων: γκαλερί Λόλα Νικολάου
Από αριστερά προς δεξιά: Κωνσταντίνα Παρασκευοπούλου, Θανάσης Δάπης, Αλεξάνδρα Πετρανάκη, Λευκή Χαρίτου, Ουρανία Φθενάκη
Από δεξιά προς αριστερά: Σοφία Καραλέκα, Ουρανία Φθενάκη, Λευκή Χαρίτου
Από δεξιά προς αριστερά: Ελεάννα Μαρτίνου, Μαρια Καλογνώμου, Όλγα Σουλαχάκη
Ο Δήμαρχος Μαλεβιζίου κος.Μενέλαος Μποκέας, η επιμελήτρια της Πινακοθήκης Μαλεβιζίου κα.Χρύσα Βαθιανάκη και ο εικαστικός και επιμελητής της έκθεσης Δημήτρης Λάμπρου εγκαινιάζουν την έκθεση “Generations”.
Εγκαίνια της έκθεσης “Generations”, Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου, Ηράκλειο Κρήτης
Εγκαίνια της έκθεσης “Generations”, Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου, Ηράκλειο Κρήτης
Μαρίνα Προβατίδου “Monty Python’s Parade”, βίντεο, διάρκεια 2.25 λεπτά
Αριστερά: Γιώργος Πανταζής, Δίπτυχο – “Φοίνικες“, ακρυλικά σε καμβά, 70 x 50 εκ., 2018
Δεξιά: Γιώργος Πανταζής, Δημήτρης Λάμπρου, Χριστίνα Παπαϊωάννου, Κατερίνα Ανδρουλάκη
Ο φωτογράφος Αλέξανδρος Βούτσας / Ε.Ε.Δ.Ι.Π. στο Εργαστηριακό Μάθημα Επιλογής Αναλογικής και Ψηφιακής Φωτογραφίας ΑΣΚΤ, φωτογραφίζει το έργο του Γιώργου Τσακίρη.
Άποψη της έκθεσης από τον εκθεσιακό χώρο του Οινοποιείου Διγενάκη.
Άποψη της έκθεσης από τον εκθεσιακό χώρο του Οινοποιείου Διγενάκη.
Άποψη της έκθεσης από τον εκθεσιακό χώρο του Οινοποιείου Διγενάκη.
Άποψη της έκθεσης από τον εκθεσιακό χώρο του Οινοποιείου Διγενάκη.
Επίσκεψη του 45ου Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου στην έκθεση “Generations” στον χώρο του Οινοποιείου Διγενάκη.
Ξενάγηση από τον εικαστικό και διοργανωτή της έκθεσης Δημήτρη Λάμπρου.
Επίσκεψη του 45ου Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου στην έκθεση “Generations” στον χώρο του Οινοποιείου Διγενάκη.
Ξενάγηση από τον εικαστικό και διοργανωτή της έκθεσης Δημήτρη Λάμπρου και την ζωγράφο Χριστίνα Παπαϊωάννου.
Beskida Kraja “My blue heaven” Λάδι σε χαρτόνι, 40 x 30cm, 2018
Αριστερά – δεξιά: Νίκος Κεσσανλής, Beskida Kraja
Οινοποιείο Διγενάκη, Πεζά Ηρακλείου, Κρήτη
Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου, Ηράκλειο, Κρήτη

Η ομάδα “ΔΙΠΟΛΑ” αποχαιρετά την Κρήτη και ευχαριστεί όλους τους φίλους καλλιτέχνες που τίμησαν με τη συμμετοχή τους την έκθεση “Generations”.

Ιδιαίτερες ευχαριστίες στον Γιώργο Χαρβαλία, πρώην πρύτανη, καθηγητή της ΑΣΚΤ και διευθυντή του μεταπτυχιακού τμήματος ψηφιακών μορφών τέχνης, στον Πάνο Χαραλάμπους, πρώην πρύτανη και καθηγητή της ΑΣΚΤ, την Βικη Μπέτσου, επίκουρη καθηγήτρια της ΑΣΚΤ / υπεύθυνη του εργαστηρίου βιντεοτέχνης, μεταπτυχιακό ψηφιακών μορφών τέχνης ΑΣΚΤ, την εικαστικό Θάλεια Χιώτη, τη γκαλερί Λόλα Νικολάου για την παραχώρηση σημαντικών καλλιτεχνών (συνεργατών της), όπως το έργο του Γιώργου Λάππα, Αφροδίτης Λίτη, Χάρη Κοντοσφύρη, Γιώργου Λαζόγκα κ.α. καθώς και τη Roma Gallery για την παραχώρηση των σπουδαίων έργων του Νίκου Κεσσανλή και του Παύλου (Διονυσόπουλου)

Ιδιαίτερες ευχαριστίες στον Γιάννη Σκουρλή και την εικαστικό Λαμπρινή Μάρκου για τη φιλοξενία των έργων κατά τη μετάβασή τους από την Αθήνα στη Κρήτη, στον υπέροχο χώρο τους IOS22, για την υπομονή και την εξυπηρέτηση καθώς και για όλα τα χρόνια φιλίας και συνεργασίας από τα πρώτα ομαδικά μας βήματα.

Ευχαριστούμε την ζωγράφο Χριστίνα Παπαϊωάννου για την φωτογραφική κάλυψη της έκθεσης, την ψηφιακή παρουσίαση και επιμέλεια για όλες τις δημοσιεύσεις που αφορούν την έκθεση, καθώς και για το στήσιμο, αποκαθήλωση και συσκευασίες που κάναμε από κοινού για την ασφαλή μεταφορά των έργων.

Τέλος, ευχαριστούμε τον Δήμαρχο Μαλεβιζίου κύριο Μενέλαο Μποκέα για την άψογη συνεργασία και την υποστηρικτική στάση του καθ’όλη τη διάρκεια της έκθεσης, καθώς και την υπάλληλο / υπεύθυνη φύλαξης της Δημοτικής Πινακοθήκης Μαλεβιζίου κα.Μαρία Φιολιτάκη για την πολύτιμη βοήθειά της τόσο στο στήσιμο όσο και στην αποκαθήλωση  των έργων.
Τα ΔΙΠΟΛΑ θα βρίσκονται δίπλα του σε ότι χρειαστεί ο Δήμος Μαλεβιζίου στην βάση της ουσιαστικής σύνδεσης τουρισμού και πολιτισμού. Σκοπός μας είναι η δημιουργία σταθερών και γόνιμων συνδέσμων που θα διαρκούν στο χρόνο.

 

Με τιμή,
Δημήτρης Λάμπρου, εικαστικός
Ευθύμης Λαζόγκας, διδάσκων Ιστορίας Τέχνης ΜΕΤ, ΑΣΚΤ
Δημήτρης Καρατζάς, εικαστικός

 

Εξέθεσαν οι καλλιτέχνες:
Γιώργος Λάππας, Γιώργος Λαζόγκας, Γιώργος Χαρβαλιάς, Άγγελος Σκούρτης, Πάνος Χαραλάμπους, Βίκυ Μπέτσου, Θάλεια Χιώτη, Γιώργος Τσακίρης, Αλέξανδρος Βούτσας, Χάρης Κοντοσφύρης, Παναγιώτης Σιάγκρης, Σοφία Καραλέκα, Αφροδίτη Λίτη, Νίκος Κρυωνίδης, Χρήστος Κάλφας, Ελευθερία Στόικου, Πέγκυ Κλιάφα, Στέλλα Κουκουλάκη, Ljiljana Jaric, Δημήτρης Εφέογλου, Δημήτρης Αμελαδιώτης, Θάλεια Γκατζούλη, Αγγελική Παπαγεωργίου, Κωστής Δαμουλάκης, Σύλβια Πετσούρα, Μαρίνα Προβατίδου, Δημοσθένης Μπογιατζής, Σταμάτης Λάσκος, Μαριτάσα Τσιμπλάκη, Δημήτρης Παλάντζας, Βασίλης Αλεξάνδρου, Γιώργος Πανταζής, Φώτιος Μπάλας, Βασιλική Κοσκινιώτου, Μαργαρίτα Πέτροβα, Τάνια Καραμάνου, Δημήτρης Καρατζάς, Ελεάννα Μαρτίνου, Λαμπρινή Μάρκου, Κωνσταντίνος Κολέτσος, Έφη Μπερδούση, Γωγώ Ιερομονάχου, Albert Shena, Beskida Kraja, Νίνα Παναγοπούλου, Νικολέτα Στεργίου, Μαρία Καλογνώμου, Άντα Πετρανάκη, Μαρία Μηλιώτη, Μπέσσυ Ράλλη, Σοφία Μπακιρτζή, Κρίστη Γρηγορίου, Γιάννης Μπρούζος, Λίνα Χριστίνα, Αγγελική Τριαντοπούλου, Χαρούλα Νικολαΐδου, Χριστίνα Παπαϊωάννου, Γιώργος Ανδρούτσος, Στάθης Μαυρίδης, Λουίζα Μίσιου, Χριστίνα Αδάμ, Δήμητρα Τριανταφυλλοπούλου, Άρτεμις Κατσαμπάνη, Ειρήνη Ζήνωνος, Μιχάλης Παρλαμάς, Θωμάς Μακινατζής, Λευκή Χαρίτου, Όλγα Σουλαχάκη, Κατερίνα Καλατζίδου, Ουρανία Φθενάκη, Δομινίκη Σωτηριάδου, Σοφία Δατσέρη, Χρυσούλα Σκεπετζή, Μαρία Δημητροπούλου, Μαρία Παπαντωνίου, Κάλλια Σωτηρία, Γεωργία Τρούλη, Μανώλης Καλουδάς, Κανέλα Στασινοπούλου, Έφη Βαρδάκα, Κωνσταντίνα Παρασκευόπουλου, Τερέζα Κοντογεώργου, Σταυρούλα Μιχαλακοπούλου ,Έφη Βασιλούδη, Μιχαήλ Φαλκώνης.


 

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση μέρους της αναρτήσεως είτε ολόκληρης, με οποιαδήποτε μεταβολή του ανωτέρω κειμένου και χωρίς την παράθεση του απευθείας συνδέσμου στην ανάρτηση αυτή που είναι: www.ologramma.art

Οι απόψεις των συντακτών είναι προσωπικές και το ologramma.art δεν φέρει καμία ευθύνη.

Το ologramma.art επιφυλάσσεται για την άσκηση των νομίμων δικαιωμάτων του.
Προηγούμενο άρθροΤο γράμμα, Γιάννης Βαρβέρης
Επόμενο άρθροΣυνειδητοποίηση, Jorge Bucay
Γεννήθηκε το Φθινόπωρο του 1990. Έχει αποφοιτήσει από το Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων και Επικοινωνίας αλλά και από το Τμήμα Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Ασχολείται ερασιτεχνικά με την φωτογραφία. Η πρώτη της φωτογραφική έκθεση είχε θέμα το νησί της Φολεγάνδρου και παρουσιάστηκε στη Θεσσαλονίκη το 2017. Έχει λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις και έργα της εκτίθενται στην «Ολυμπιακή Δημοτική Πινακοθήκη Σπύρος Λούης» στο Μαρούσι στα πλαίσια της εκδήλωσης «2ο Φεστιβάλ Εικόνας Τέχνης και Πολιτισμού» για το 2017. Αγαπά… τα παιδιά, τα βιβλία, το θέατρο, την ιταλική μουσική, την ησυχία, τη χειμωνιάτικη λιακάδα, την καλοκαιρινή βροχή, τα ταξίδια που ανανεώνουν τις ανάσες της, τη γεύση του καφέ. Συγκινείται με… τους γενναιόδωρους ανθρώπους, την ευγένεια, τις ευχές, τα γράμματα σε σχήμα καλλιγραφικό με κόκκινο στυλό. Επιμένει… να κοιτάζει τον ουρανό γιατί ξέρει -πια- πως δεν έχει μόνο σύννεφα αλλά έχει και ήλιο και φεγγάρι και αστέρια... Πιστεύει… στο Αόρατο, στο Καλό, στις Συναντήσεις των ανθρώπων. Αισθάνεται… Ευγνωμοσύνη, Εμπιστοσύνη, Ελευθερία… Ξεκινά… και ολοκληρώνει την ημέρα της με την ίδια πάντα ευχή… Από μικρή ονειρευόταν να σκαρώσει το δικό της περιοδικό.