Μέρος Εικοστό τρίτο

Η μέρα προστίθεται στη μέρα χωρίς πια να κάνει διαφορά. Τον πρώτο καιρό ο εγκλεισμός ήταν δύσκολος, ύψωνε με ανυπέρβλητη επιβλητικότητα τη γροθιά του και την έριχνε στο στομάχι τους, το οποίο όμως άντεχε, σκληροτράχηλο, χάρη στην δύναμη που έδινε ο ένας στον άλλον. Ίσως αν ήταν μόνοι, αυτός ο χωρικός περιορισμός να είχε διαφορετική επίδραση στην ψυχολογία τους. Ίσως κι όχι, αν δεχτεί κανείς ότι η εκούσια φυλάκιση μπορεί καμιά φορά να είναι σωτηρία, η καλύτερη από δύο ή τρεις καταστάσεις που ξεπροβάλλουν το κεφαλάκι τους στο μέλλον ή στο παρόν. Τον πρώτο καιρό ο εγκλεισμός ήταν εύκολος κι αυτό χάρη στον Άλλον.

Πλέον οι μέρες δεν έχουν σημασία. Επανάληψη της ίδιας ρουτίνας, ρουτίνας οριακά ανέμελης, οριακά αγχωτικής, οριακά οργανωμένης, οριακά χαοτικής. Πέρα από τις τακτικές επισκέψεις του οικοδεσπότη τους, που συνήθως συνοδεύονταν από προμήθειες (φαγητό και νερό, νερό και φαγητό, ίσως και καμιά αλλαξιά, ίσως και κανένα κρασί σε πολύ ειδικές περιπτώσεις, αποδίδουν οι καταστάσεις στους ανθρώπους το ρόλο τους ή ο ρόλος κάνει τις καταστάσεις;), αφιέρωναν ένα σημαντικό μέρος της ημέρας στην ανάγνωση κι ένα ακόμα στην παρακολούθηση ταινιών στη μικρή οθόνη του φορητού τους υπολογιστή. Το μικρό υπόγειο επιφύλασσε εκπλήξεις και μία απ’ αυτές ήταν η ανακάλυψη μερικών κουτιών με στοιβαγμένα βιβλία κάθε είδους και κάθε ποιότητας. Μέσα από την καθημερινή τριβή με όλον αυτό τον γραπτό πλούτο, αναθεώρησαν την έννοια της λογοτεχνικής αξίας.

Σχεδόν μηχανικά, αυθόρμητα και ψυχαναγκαστικά, ανανέωναν κάθε τόσο τις ιστοσελίδες που είχαν καρφιτσωμένες στο πέτο των ηλεκτρονικών τους συσκευών, αφιερωμένες στα νέα από την πατρίδα. Απάτριδες αυτοί, άπατρις κι όλη η πλάση, ανέμεναν αμφότεροι ένα καλό νέο που θα μπορούσε να ήταν κι απειροελάχιστα σημαντικό, όπως μια παροδική εκεχειρία σαν άξαφνο δροσερό αεράκι ή ένα δείγμα τυχαίας ανθρωπιάς κι ανθρωπινότητας. Κι αυτό το νέο πράγματι ήρθε μετά από πολλά απανωτά χτυπήματα, τα οποία αυτός ο άπατρις κόσμος τα παρακολουθούσε ενεός, αδιάφορος, επιφυλακτικός, πολλές φορές χειροκροτώντας ελαφρά για το θέαμα που πρόσφεραν και τα ηθικά διδάγματα που διαχέονταν αμέσως στις μάζες τρέφοντας το φόβο, την υποταγή και την αδράνεια τους. Ανακωχή. Ανακωχή!

«Λες;» αναρωτήθηκαν με ένα στόμα, «Λες να;», και δεν είπαν τίποτα άλλο γιατί τους είχε καταλάβει μια ανείπωτη χαρά και μια ελπίδα ότι ίσως, ίσως αυτό να είναι το παράθυρο της απελευθέρωσης τους, της δικής τους μα και των οικογενειών τους, που, αν η τύχη και ο ισχυρός τα ήθελαν έτσι, θα είχαν αρκετό χρόνο ώστε να εγκαταλείψουν μια ακόμα πατρίδα που απέδειξε το επισφαλές της ύπαρξης της. Ίσως, ίσως αυτό το παράθυρο να διαρκέσει τόσο που να καταφέρουν να στεριώσουν στον νέο τόπο, να βγουν στον ήλιο του και να τον δαμάσουν, να οργώσουν τα αστικά και μη τοπία του και να αρχίσουν πραγματικά μια νέα ζωή, λαμβάνοντας μια ολωσδιόλου διαφορετική ταυτότητα, μπλε ή γκρι ή παρδαλή, λαμβάνοντας μια διαφορετική ταυτότητα ευθυγραμμισμένη με τη γενική ταυτότητα του νέου πλήθους που θα τους αγκάλιαζε (μόνο αν, μόνο αν προσαρμόζονταν σ’ αυτό, μόνο αν πληρούσαν κάποιες προϋποθέσεις, μόνο αν). Και καθώς η ελπίδα φούντωνε, οι μέρες που προστίθεντο σιωπηλές κι ανάερες στη μέρα 0 της ανακωχής γίνονταν πια ανυπόφορες, τόσο που μια υποδόρια απελπισία άρχισε να τους καταβάλει και να τρώει τα σωθικά τους, μέχρι που μια μέρα, x μέρες μετά τη μέρα 0, η πόρτα άνοιξε επιτέλους χαμογελαστή.

«Ελάτε μαζί μου»