Ασκήσεις Μνήμης
Γράφει η Μαρία Πανούτσου
Μοναχικός δρόμος
ή ένα τσουβάλι με αγκαθένια λούλουδα
Αφιέρωμα στο εργαστήρι εκφραστικών τεχνών 1989-1999
Αν δεν μιλήσω εγώ, τότε ποιος θα μιλήσει.
Το εργαστήρι εκφραστικών τεχνών, θυγατρικό του θεάτρου Τομή, στεγάστηκε σε ένα πρώην εργαστήρι ξυλουργικής. Ο χώρος αυτός υπήρξε εργαστήρι πολλών μαστόρων. Φιλοδόξησα και εγώ να δημιουργήσω ένα δικό μου χώρο και να στεγάσω εκεί… τι ακριβώς;
Tα όνειρά μου, τις γνώσεις μου, τις ιδέες μου; Τι ακριβώς; Σίγουρο είναι πως ήθελα να επικοινωνήσω με τους άλλους και ‘αισθάνομαι..’ αισθανόμουν πως είμαι αρκετά έτοιμη για αυτό το δόσιμο για την υπέρβαση θα έλεγα καλύτερα. Γιατί αυτό που συνέβη σε αυτόν τον χώρο μόνο με υπέρβαση θα μπορούσε να γίνει.
Ανατολίου 3 ‘Άγιος Αρτέμιος – Παγκράτι -Αθήνα, η διεύθυνση του εργαστηρίου.
Τι είναι ΌΡΙΑ όμως; Γιατί όταν μιλάμε για διδασκαλία, για υπέρβαση, για θέατρο, δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε στα όρια.
Τα όριά μου είναι τα χέρια μου ανοιγμένα να δείχνουν βορά και νότο, ή ανατολή και δύση.
Τα πόδια ανοιγμένα, όσο αντέχω, για να με κρατούν όρθια.
Το ύψος μου είναι ακόμη ένα όριο στην σχέση μου με τον ουρανό και την γη.
Η φωνή μου ένα ακόμη όριο με μένα και τους άλλους.
Και όλα αυτά προσαρμόζονται πάλι από μένα την ίδια και τους άλλους.
Όρια και σύνορα όμως διευρύνονται από τους ανθρώπους, με την αίσθηση, την φαντασία, την ενέργεια, τη διαχείριση του χρόνου, τις επιδιώξεις του μυαλού και του σώματος, την μεταξύ των ανθρώπων επικοινωνία, την δημιουργία καταστάσεων, δεξιοτήτων, και η τέχνη που τα περιέχει όλα αυτά, αλλά και ακόμη περισσότερα.
Καταθέτω ένα γράμμα πολύτιμο για μένα και την ιστορία του εργαστηρίου της Φαίης Τσίτου* μαθήτρια μου τότε, στην κινησιολογία, φωνολογία και υποκριτική που δίδασκα στο εργαστήρι.
Η περίφημη κολόνα του εργαστηρίου που βρίσκονταν σε ένα σημείου του χώρου, δεν στάθηκε ποτέ για μας εμπόδιο, το αντίθετο, μας ανάγκαζε να βρίσκουμε λύσεις και τελικά να είναι και αυτή, μετατρεπόμενη σε ένα ακόμη εκφραστικό στοιχείο του χώρου..
Στον χώρο αυτό εκτός από εργαστήρι θεατρικό, έγιναν παραστάσεις. Οι πιο σημαντικές για μένα. Η παράσταση ΙΣΤΟΡΊΑ ΜΕ ΤΈΛΟΣ, η Νάστενκα, και όλη η προετοιμασία της ΑΝΤΙΓΌΝΗΣ -και οι τέσσερεις εκδοχές της.
Πως αυτός ο μικρός εργαστηριακός χώρος χώρεσε όλα αυτά, διδασκαλία, παραστάσεις, εκδηλώσεις πολιτιστικές, φεστιβάλ ακόμη και μαθήματα σε νηπιαγωγείο που για δυο χρόνια λειτούργησε στον χώρο και μαζί με τα παιδιά δημιουργούσαμε μια κινησιολογική θεατρική ιδιαίτερα προσεγγισμένη παιδεία, όπου μέσα στο εργαστηριακό χώρο και μακριά από τον χώρο του νηπιαγωγείου και εκείνα μπόρεσαν να εφεύρουν νέες καταστάσεις εκφραστικές.
Το εργαστήρι ξεκίνησε το 1989 και έκλεισε το 1999. Δέκα δημιουργικά χρόνια. Μαρτυρίες για τον χώρο αυτό και τις εργασίες που έγιναν, δεν υπάρχουν. Βλέπετε το ένα και μοναδικό και όχι ολοκληρωμένο Θεατρικό μουσείο που είχαμε το έκλεισαν και αυτό αφού το άφησαν και πραγματικά δεν ξέρουμε ποια είναι η τύχη του. Έτσι αυτο- υποχρεούμαι να μιλήσω για τα σημαντικά δημιουργικά 10 χρόνια θεατρικής παραγωγής του χώρου αυτού των εργασιών των ανθρώπων που πέρασαν και την δική μου αναζήτηση και κατάθεση.
Για το πριν και το μετά το εργαστήρι, σε άλλο αφιέρωμα. Στο σημερινό πρώτο μέρος του αφιερώματος αναφέρω κάποιες από τις δραστηριότητες που έγινα την δεκαετία αυτή.
Σεμινάρια, Καθημερινά μαθήματα, Πρωτόλεια παραστάσεων, Παραστάσεις, Φεστιβάλ.
Συνεχίζεται
Το γραφείο μου στο εργαστήρι εκφραστικών τεχνών
Από το workshop Κάφκα και Κάφκα
*Δρ. Φαίη Τσίτου,
Μουσειοπαιδαγωγός-επιμελήτρια – Μουσείο Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών.
Επίσης, η Φαίη Τσίτου, είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας «οι Δύτες», εργάζεται ως μουσειοπαιδαγωγός στο Μουσείο Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών και ασχολείται με εκπαιδευτικά προγράμματα και τη χρήση διαφόρων τεχνικών του κουκλοθέατρου. Έχει ανεβάσει πολλές παραστάσεις κουκλοθέατρου και έχει πάρει μέρος σε διεθνή φεστιβάλ.
Η Μαρία Πανούτσου γεννήθηκε στην Αθήνα και υπηρετεί το θέατρο και την ποίηση από το 1979. Σπούδασε μουσική, χορό, θέατρο, ζωγραφική και φωτογραφία στην Ελλάδα, Αγγλία, Πολωνία. Έχει ταξιδεύσει για σπουδές και για συμμετοχή σε Διεθνή Φεστιβάλ θεάτρου, με το Θέατρο Τομή, στην Αγγλία, Σκωτία, Ρουμανία, Γεωργία, Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία, Ιταλία, Κύπρο. Έζησε στην παιδική της ηλικία στο Ιράκ, στην Κύπρο και στο Λίβανο. Ξεκίνησε πολύ μικρή το χορό και το θέατρο και με την πρώτη της σκηνοθετική δουλειά βραβεύτηκε με πέντε βραβεία στο Φεστιβάλ Ιθάκης. Σκηνοθεσίας, καλύτερης παράστασης, καλύτερης παρουσίασης νεοελληνικού έργου, βραβείο γυναικείου ρόλου και έπαινος ανδρικού.
Τώρα ζει, εργάζεται και μοιράζεται την ζωή της μεταξύ Αθήνας, Κέας και Λονδίνου. Είναι απόφοιτος του Έκτου Γυμνασίου Θηλαίων. Διπλωματούχος της Σχολής Κλασσικού χορού Ε. Ζουρούδη. Διπλωματούχος της Επαγγελματικής σχολής Θεάτρου Αθηνών Έχει σπουδάσει στο GROTOWSKI LABORATORIUM στο Βρότσλαβ της Πολωνίας. Τελειόφοιτος του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών.
Σπούδασε στο Open University of London Humanities – Ανθρωπιστικές σπουδές, και συμπλήρωσε την μελέτη της για την Αρχαία Ελληνική Τραγωδία με την παρακολούθηση: Αθηναϊκή Δημοκρατία, 5ος αιώνας, στο Open University of London.
Παράλληλα με το θέατρο και την τέχνη η Μαρία Πανούτσου έχει εκδώσει 3 ποιητικές συλλογές, «ΚΑΛΕΣΜΑΤΑ», «SALUADER» και «ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤΟ ΔΑΚΤΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΟΝΟΥ ή ΟΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣΑΝΔΡΑ ΑΠΟ ΤΟ CITY» που έχουν εξαντληθεί και ετοιμάζει την έκδοση της νέας ποιητικής συλλογής με τίτλο «Η ΠΟΛΗ».
Μελέτησε Ζωγραφική και Αγιογραφία με τον ζωγράφο Δ. Πάλμα, και Κεραμική με τον γλύπτη Ν. Σκλαβενίτη. Ζωγραφίζει από το 1982 και χρησιμοποιεί ποικίλα υλικά για τον σκοπό αυτόν. Δουλεύει τον πηλό κατασκευάζοντας έργα αποκλειστικά με το χέρι και όχι με τον τροχό. Με την Φωτογραφία και τις αρχές της κινηματογραφικής τέχνης, ασχολήθηκε την περίοδο 1980-90 όπου έγινε δεκτή και στο International Film school of London.
Επίσης στο θέατρο παρουσιάζει θεατρικές παραγωγές όταν έχει να πει κάτι που την απασχολεί πολύ. Μελετά το ανέβασμα έργου του Σταμάτη Πολενάκη και του κύπριου ποιητή, Ανδρέα Τιμοθέου… Τελευταία θεατρική δουλειά της, 2015 με την παράσταση «Άσπρο Φως Ιστορίες έρωτα και αναρχίας» στο θέατρο Ειλισσός.
