…O πρώτος σταθμός
“Και για τον κύκλο που κλείνει
ΕΙΜΑΣΤΕ ΠΑΛΙ ΕΔΩ”
Του Κωνσταντίνου Καραγιαννόπουλου
Διασχίζοντας μιαν ολόκληρη εποχή με μια μόνη ανάσα. Μέσα από εκρήξεις, στροβιλισμούς και την ειρωνική τήξη της πραγματικότητας. Διαπλέκοντας το άρρητο, το αόρατο και το κρυπτικό με τις καθαρές μορφές της μνήμης (ή όποιας –εκ των υστέρων- κατασκευής του γεγονότος). Η Παυλίνα Κουβαρδά χτίζει μια ποιητική γλώσσα η οποία ακροβατεί στο μεταίχμιο της στιγμής και του βάθους της. Του άναρθρου και του άηχου. Του ομιχλώδους και του ονειρικού.
Γράφει ο Ρίλκε σε επιστολή του στον Auguste Rodin: «Όταν γράφουμε ποιήματα, πάντοτε υποστηριζόμαστε και παρασυρόμαστε κιόλας από τον ρυθμό των έξω πραγμάτων». Έτσι κι η ποιήτρια, στροβιλιζόμενη και η ίδια από τους ρυθμούς του κόσμου∙ έμπλεη εικόνων, συναισθημάτων, βιωμάτων και αντικατοπτρισμών∙ χαράζει το δικό της αποτύπωμα στον χώρο της ποίησης. Το σημαντικό που μπορεί κάποιος να παρατηρήσει στο πρώτο της αυτό πόνημα, είναι ο στοχασμός της γύρω από τα όρια της γλώσσας, καθώς και η προσπάθειά της να ξεφύγει απ’ αυτά. Με μια –σχεδόν- νευρώδη ορμή, ο λόγος αμβλύνεται με τέτοιο τρόπο που, σε κάποια σημεία, καταργείται. Εκεί, ακριβώς, βρίσκουμε το σπέρμα του νοήματος με την μορφή όχι τόσο της κραυγής όσο του κρότου μιας υπερκαινοφανούς αποδόμησης.
“Κι αν μ’ αρέσει
να ροκανίζω την μοίρα
ανασύροντας την ερήμωση
προτιμώ να πετώ στα νέφη
πυρακτώνοντας το έρεβος”
Γνήσια παιδιά της μετανεωτερικότητας, βλέπουμε γύρω μας την ερήμωση που δημιούργησε ετούτη η στροφή της ιστορίας και χωμένοι μέσα στο καβούκι μας, γλύφουμε τις πληγές του τραυματισμένου μας εαυτού. Η θλίψη. Ο τρόμος. Οι ματωμένες νύχτες. Έχουν επιφέρει μια νεκρική αίσθηση τόσο στον ψυχισμό όσο και στην σωματική μας αντίληψη. Μέσα σ’ αυτή, λοιπόν, την οδυνηρή στιγμή, η Κουβαρδά, αντιστέκεται με την αναίδεια της αθωότητάς της∙ έχοντας ως όπλα την φαντασία, το γέλιο και την παιγνιώδη διάθεση. Πετιέται στα ουράνια. Πυρακτώνει το έρεβος. Μα κυρίως, μηδενίζοντας τον χρόνο και με τα τελετουργικά της τέχνης της, καταλύει την επικράτεια των σιδερόφραχτων εχθρών. Ο κατακλυσμός την ίδια ώρα είναι και μια νέα κοσμογονία. Γυμνή στήνει χορό με τις αρχέγονες δυνάμεις του σύμπαντος.
Σ’ αυτή την οργιώδη επανάσταση, μας καλεί να σπάσουμε τα δεσμά που μας κρατούσαν –έως τώρα- δέσμιους σ’ έναν κλεφτοπόλεμο με την ίδια την ζωή. Να γίνουμε κι εμείς μικροί –έστω!- νυχτερινοί παραβάτες∙ αγρίμια, που με το αγκάθι της ευαισθησίας μας θα κεντρίζουμε την σήψη του αιώνα.
“Τότε, τώρα και μετά.
Ώρα μηδέν.
Σημείο εκκίνησης στο χώρο
που ασφυκτιά.
Διεγερτική η συμβίωση
με το ολοφάνερο
ανιχνεύει το μυστήριο
ως αναπόσπαστο μέρος του κύκλου”
Ώρα μηδέν. Στιγμή της απόλυτης αφαίρεσης. Τα όρια διαρρηγνύονται. Μελάνι φωτός γράφει την νέα γεωμετρία των αισθήσεων. Το κλουβί γίνεται το κλειδί του χάους. Η τάξη και η αταξία υποκλίνονται στις αχαρτογράφητες ηπείρους των στεναγμών, μιας ανθρωπότητας που γεννιέται μέσα από τις στάχτες της. Ένας Αρμαγεδδών που υπόσχεται την τέλεια Ποιητική του απείρου. Μιας και η εκμηδένιση της απόστασης στον χωρόχρονο ενώνει το εν δυνάμει με το έσχατο.
“Κι ύστερα, πάλι στο τίποτα.
Κι όλα αυτά μαζί
μπροστά
σε δυο μάτια που πρόσμεναν την ουτοπία”
Κι αν η ουτοπία υπόσχεται την διάψευση∙ εμείς (όπως θα’ λεγε κι ο Πεσσόα) περνούμε κι είμαστε εδώ, όπως το σύμπαν. Η νομοτέλεια της ήττας εξοβελίζεται από την νομοτέλεια της επίμονης παρουσίας μας. Η ύπαρξή μας και το όνειρο της ύπαρξής μας αποτελούν την μήτρα του κόσμου. Αλλά ακόμα κι αν είμαστε αιώνια παιδιά του Πεπρωμένου, το πεπρωμένο αυτό δεν εκπηγάζει παρά απ’ την ίδια την τραγικότητα του ανθρώπου.
“Μη μου τρομάζεις και παραπατάς.
Είν’ η στιγμή που θα διαβείς
και πάλι τη ζωή σου!”
Η ποιητική συλλογή της Παυλίνας Κουβαρδά, «Κι εμείς ψάχνοντας τη σύνθεση ξεχαστήκαμε στο πεζοδρόμιο…», αποτελεί τον πρώτο σταθμό μιας αναζήτησης του προσωπικού της χώρου. Παρά τις δυσκολίες και τους κινδύνους που ενέχει μια τέτοια εξερεύνηση στα βάθη της «αντίξοης ουσίας» του κόσμου, είμαστε σίγουροι πως θα καταφέρει να κερδίσει τους καρπούς των Έσχατων Νοημάτων.
Ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδη η συλλογή της και περιμένουμε με ανυπομονησία τους επόμενους ποιητικούς της σταθμούς.
*Περισσότερες πληροφορίες για το βιβλίο μπορείτε να βρείτε στην σελίδα: https://christostsantis.com/2019/04/04/ki-emeis-psahnontas-ti-synthesi-xehastikame-sto-pezodromio/
Ο Κωνσταντίνος Καραγιαννόπουλος γεννήθηκε στο Καρπενήσι το 1989. Ασχολείται με τη δημοσιογραφία, την κριτική λογοτεχνίας και την ποίηση. Η Βαβέλ (εκδόσεις Anima,2017) είναι η πρώτη του ποιητική συλλογή.
