Τα ζητήματα ψυχικής υγείας και η αναζήτηση του κατάλληλου ψυχοθεραπευτή, είναι θέματα που απασχολούν όλο και περισσότερους ανθρώπους στην σύγχρονη εποχή. Ποιες είναι όμως, οι βασικές ιδιότητες που χρειάζεται να έχει κάθε ψυχοθεραπευτής;
Το ερώτημα αυτό απασχολεί τους ειδικούς της ψυχολογίας εδώ και πολλά χρόνια, με τον Carl Rogers, έναν από τους κύριους εκπροσώπους της ανθρωπιστικής ψυχολογίας, να δίνει περίπου στα μισά του 20ου αιώνα , την απάντηση που έχει διαχρονική αξία. Αντιτιθέμενος στην φροϋδική θεωρία που παρουσίαζε το άτομο έρμαιο των επιθετικών και σεξουαλικών του ενορμήσεων, ο Rogers, πίστευε πως οι άνθρωποι είναι ουσιαστικά αξιόπιστοι και ικανοί να επιτύχουν οι ίδιοι την ανάπτυξη τους, εφόσον εμπλακούν σε μια θεραπευτική σχέση. Πως όμως η θεραπευτική σχέση καθίσταται αποτελεσματική; Για να συμβεί αυτό απαιτούνται τρεις βασικές ιδιότητες: η γνησιότητα, η άνευ όρων αποδοχή και η ενσυναισθηματική κατανόηση.
Αναλυτικότερα, με τον όρο γνησιότητα, ο Rogers αναφέρεται σε θεραπευτές που είναι γνήσιοι, δηλαδή αυθεντικοί και αληθινοί κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Πρόκειται για θεραπευτές, που δεν φορούν προσωπεία καθωσπρεπισμού, ούτε κρύβονται πίσω από ανθεκτικές βιτρίνες, αλλά που μπορούν να εκφράσουν ανοιχτά στον θεραπευόμενο τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τους προβληματισμούς τους, σχετικά με την θεραπευτική σχέση. Αυτό δεν σημαίνει πως μοιράζονται ανεξέλεγκτα κάθε σκέψη που τους περνά από το μυαλό, αλλά δηλώνει πως είναι ο πραγματικός τους εαυτός, χωρίς να προσποιούνται.
Όσον αφορά στην ιδιότητα της άνευ όρων αποδοχής, αυτή εκφράζει την βαθιά στοργή που έχει ο ψυχοθεραπευτής για τους θεραπευόμενους του. Ειδικότερα, ο θεραπευτής δεν θέτει συγκεκριμένους όρους στον θεραπευόμενο, προκείμενου να τον εκτιμήσει ως άτομο, αλλά τον αποδέχεται έτσι όπως ακριβώς είναι. Δεν κρίνει τα αισθήματα του, ούτε αξιολογεί τις σκέψεις του ως αρνητικές ή θετικές. Με αυτόν τον τρόπο, δείχνει στον θεραπευόμενο πως μπορεί να εμπιστευτεί τον εαυτό του και του επιτρέπει να κινηθεί ελεύθερα στην θεραπευτική σχέση.
Τέλος, η ιδιότητα της ενσυναισθηματικής κατανόησης σχετίζεται με την ικανότητα του θεραπευτή να κατανοήσει πραγματικά το νόημα που αποδίδει ο θεραπευόμενος στα αισθήματα και στις σκέψεις του, χωρίς όμως να ταυτιστεί με αυτόν. Στόχος του, είναι να συλλάβει την υποκειμενική εμπειρία του θεραπευόμενου, αναγνωρίζοντας τόσο τα φανερά όσο και τα λανθάνοντα αισθήματα του, προσέχοντας να μην χάσει την δική του ταυτότητα. Μόνο έτσι, ο θεραπευόμενος θα νιώσει πως ο άνθρωπος που έχει απέναντι του, τον καταλαβαίνει ουσιαστικά και χάρη σε αυτή την στάση θα καταφέρει να κατανοήσει και ο ίδιος τον εαυτό του, επιδιώκοντας την αλλαγή που θα τον οδηγήσει σε περαιτέρω εξέλιξη.
Όταν λοιπόν, αναζητούμε τον κατάλληλο για εμάς ψυχοθεραπευτή, είναι αναγκαίο να αισθανθούμε πως διαθέτει αυτές τις τρεις σημαντικές ιδιότητες…
* Θεωρία και Πρακτική της Συμβουλευτικής και της Ψυχοθεραπείας/ Corey Gerald/ Εκδόσεις Έλλην/
* Θεωρίες Προσωπικότητας/ Pervin A. Lawrence, Cervone Daniel/ Εκδόσεις Gutenberg/
Η Βάϊα Πλατσατούρα γεννήθηκε 2001 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Τμήμα Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει συμμετάσχει ως Leader στο πρόγραμμα ενδυνάμωσης νέων γυναικών ‘’womentors’’, καθώς και ως εθελόντρια facilitator στην δράση ‘’Ζωντανή Βιβλιοθήκη’’. Ασχολείται με τον στίβο, την κολύμβηση, τον κλασσικό χορό, το θέατρο και τον κινηματογράφο.
