Duets « Penetrating darkness »
Γράφει η Μαρία Σ. Πανούτσου
07/10/21
Σήμερα δίγλωσσο.
Michael Longley ποίηση
Μαρια Πανούτσου ποίηση
You who are ninety now
Have the swallow’s genius
To find above a door
Soul-space, an inch of it.
Michael Longley
Δυο λόγια
Διάλεξα σήμερα έναν ποιητή που αγαπά την Ελλάδα και την έχει τιμήσει, έναν ποιητή που η διαδρομή του έχει εξέλιξη σε μια πιο ελεύθερη αφηγηματική ποιητική φόρμα. Έναν ποιητή που αγαπώ. Το ποίημα του swallows από τα τελευταια του, είναι αφιερωμένο σε μια ενδιαφέρουσα δημοσιογράφο Ιρλανδή και εκείνη, που εκτιμούσε όχι τυχαία αφού η Ethna Viney είχε συνδέσει την ζωή της με την αγάπη της για την φύση. Το ποίημα πλούσιο σε ζεστασιά από τα πιο ομιλητικά του ποιητή, μου άρεσε ιδιαίτερα για την απλότητα, την αμεσότητα και το χάρηκα στην γλώσσα που γράφτηκε. Μοιάζει εύκολο αλλά και δεν είναι. Σας το παρουσιάζω. Ένα ερέθισμα για να γνωρίσετε τον ποιητή, όσοι δεν τον ξέρετε.
Have the swallows returned,
Ethna, to your woodshed,
Εύκολα μπορεί κάποιος να το καταλάβει αν γνωρίζει αγγλικά και γι’ αυτό το άφησα όπως είναι.
I sit at your table
While swallows fed their young
Πρωτογνώρισα τον Michael Longley από το βιβλίο ΠΟΙΉΜΑΤΑ σε μετάφραση του Χ. Βλαβιανού εκδόσεις Ερατώ 1992. Η εισαγωγή του Χ. Βλαβιανού στο βιβλίο είναι κατά την γνώμη μου μια πολύ καλή εισαγωγή για την προσέγγιση του ποιητή και του έργου του.
Παραθέτω το τελευταίο ποίημα της συλλογής αυτής, σε μετάφραση του Χ. Βλαβιανού με τίτλο ΤΉΞΗ (THAW) που πολύ μου άρεσε.
Tο χιόνι στροβιλίζεται μέσα στην αποθήκη, λεκιάζει ο κάρβουνο.
Σε κακό καιρό καίμε και το χιόνι,
Λες και κάνουμε γενική καθαριότητα σ΄αυτή την τρύπα που όλο και σκοτεινιάζει.
Η τήξη είναι κοτσύφι μ’ ένα άσπρο πούπουλο.
Swallows
For Ethna Viney
Have the swallows returned,
Ethna, to your woodshed,
Their Thallabaun address,
Your household’s annex?
Your hospitality
Every year makes room
For Saharan travellers
And for me from Belfast.
I sit at your table
While swallows fed their young
Penetrating darkness
Through the narrowest gap.
You who are ninety now
Have the swallow’s genius
To find above a door
Soul-space, an inch
Michael Longley
Διαδρομή
λόγος
μια πηγή και δοχεία
με γάργαρο νερό για μια μέρα
ιχνηλαλασίες μικρής διαδρομής
ιεροτελεστία σε πράσινες εικόνες
αυτιά μεγεθυμένα σε φτερά
ακούουν τα φυλλώματα
νερό – πουλιά και η καρδιά
μιλάνε με συνθήματα –
όπως εγώ μιλούσα στον κορμό
δένδρο ψηλό
παιδί δικό μου φυτεμένο
τότε δεν γνώριζα τον φόβο
τον έμαθα στο στρίμωγμα
χωρίς αέρα χωρίς αιδώ
μια ύβρις που σαρώνει
επίλογος
…..σαν να ψύχρανε
δέχομαι επισκέψεις μόνο στην κουζίνα
ασβεστωμένη- να θυμίζει
τον παράδεισο που σβήνει
ωσάν με κάδρο, υγρός πίνακας-
έξω και κάτω απ’ το υπόστεγο
μαδάει η φωλιά των χελιδονιών
κρύωσε ο καιρός …
Μαρία Σ. Πανούτσου
Αντί βιογραφικού του Machael Longley λόγια του.
-«Ζούμε σε μια περίοδο που οι ελληνικές και οι λατινικές σπουδές είναι παντού σε ύφεση», λέει. «Πάντως τα ελληνικά αντιστέκονται. Ίσως γιατί ισχύει αυτό που λέει ο Χίνι, ότι “η ελληνική τραγωδία είναι η εκπληκτικότερη μηχανή εξήγησης των ανθρώπινων παθών”. Άλλωστε οι αρχαίοι είναι αυτοί που έθεσαν πρώτοι όλα τα μεγάλα ερωτήματα».
– «Ο Όμηρος», εξομολογείται, «μου έδωσε ένα νέο συναισθηματικό και ψυχολογικό λεξιλόγιο, ώστε να μιλήσω για πράγματα που έως τότε ήταν δύσκολο να αντιμετωπίσω: τη συντριβή, την παράνοια, την πικρία, το μίσος, τον φόβο».
Ο ποιητής
-Επαρχιώτης είναι ο άνθρωπος στην Πάρο που κοιτάζει πίσω από τον ώμο του για να δει τι γίνεται στην Αθήνα. Τοπικιστής είναι ο άνθρωπος που γνωρίζει ότι όλες οι βασικές απαντήσεις βρίσκονται στην Πάρο. Ο Περικλής ήταν έτσι. Όταν έχεις καλλιεργήσει γερές ρίζες, μπορείς να κατακτήσεις τους ορίζοντες».
-Στα 16 ή στα 17 μου έκανα πολλές απόπειρες για να βρω τον σωστό ρυθμό προσπαθώντας να φθάσω κάπου χωρίς να ξέρω εκ των προτέρων πού θα είναι αυτό. Δεν γνωρίζεις τι θέλεις να πεις και τότε υπεισέρχεσαι στη μεγάλη ενόραση. Εκμεταλλεύεσαι τη μορφή του ποιήματος καθώς αναπτύσσεται. Είναι μια άγνωστη χώρα που πρέπει να ανακαλύψεις και αυτό είναι που προκαλεί τον εθισμό. Η έκπληξη είναι ακόμη πιο εθιστική όταν έχεις γράψει κάτι το οποίο δεν ήξερες ότι βρισκόταν μέσα σου.
Υλικό.
https://literature.britishcouncil.org/writer/michael-longley
https://onbeing.org/programs/the-vitality-of-ordinary-things/
https://www.kathimerini.gr/culture/321207/enas-irlandos-sygchronos-odysseas/
https://www.tovima.gr/2008/11/25/books-ideas/se-ti-xrisimeyei-i-poiisi/
Τι είναι τα Duets;
Στον Ζυγό και οι δύο ή ένα παιχνίδι για δύο
Συνύπαρξη δυο ανθρώπων είναι δύσκολη. Ίσως η συνύπαρξη στο παιχνίδι, να γίνεται ευκολότερη. Η ιδέα των Duets “Στον Ζυγό και οι δύο ή ένα παιχνίδι για δύο” μου γεννήθηκε όταν μια μέρα, σε ένα σχέδιο φίλου, θέλησα να “απαντήσω” με ένα ποίημα και έτσι άρχισα να βλέπω σχέδια, φωτογραφίες, και μικρά κείμενα ως αφορμή, ως μια ηχώ, μιας σκέψης, μιας αίσθησης του “άλλου”, ένα παιχνίδι σχέσης με όσο γίνεται περισσότερη αθωότητα. Μια αθωότητα που κουβαλά την πονηριά του παιχνιδιού. Επιθυμητή συνύπαρξη στα Duets με υλικό που δημιουργείται ακριβώς για τη συνεργασία μας αυτή.
Τα κείμενα που θα παρουσιάζονται και το υλικό, επιδιώκουμε το μεγαλύτερο μέρος να είναι πρωτοεμφανιζόμενο στην στήλη αυτή, μια και το παιχνίδι ζητά ακριβώς, μια άμεση και στο παρόν δημιουργία και συνεργασία, δύο ανθρώπων.
-Μαρία Σκουλαρίκου- Πανούτσου
Στον Ζυγό και οι δύο ή ένα παιχνίδι για δύο: Σύλληψη, έρευνα, οργάνωση και εκτέλεση: Μαρία Σ. Πανούτσου.
Επιμέλεια: Αλεξία Κατσαβού.
Γεννήθηκε το Φθινόπωρο του 1990. Έχει αποφοιτήσει από το Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων και Επικοινωνίας αλλά και από το Τμήμα Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Ασχολείται ερασιτεχνικά με την φωτογραφία. Η πρώτη της φωτογραφική έκθεση είχε θέμα το νησί της Φολεγάνδρου και παρουσιάστηκε στη Θεσσαλονίκη το 2017. Έχει λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις και έργα της εκτίθενται στην «Ολυμπιακή Δημοτική Πινακοθήκη Σπύρος Λούης» στο Μαρούσι στα πλαίσια της εκδήλωσης «2ο Φεστιβάλ Εικόνας Τέχνης και Πολιτισμού» για το 2017.
Αγαπά… τα παιδιά, τα βιβλία, το θέατρο, την ιταλική μουσική, την ησυχία, τη χειμωνιάτικη λιακάδα, την καλοκαιρινή βροχή, τα ταξίδια που ανανεώνουν τις ανάσες της, τη γεύση του καφέ.
Συγκινείται με… τους γενναιόδωρους ανθρώπους, την ευγένεια, τις ευχές, τα γράμματα σε σχήμα καλλιγραφικό με κόκκινο στυλό.
Επιμένει… να κοιτάζει τον ουρανό γιατί ξέρει -πια- πως δεν έχει μόνο σύννεφα αλλά έχει και ήλιο και φεγγάρι και αστέρια…
Πιστεύει… στο Αόρατο, στο Καλό, στις Συναντήσεις των ανθρώπων.
Αισθάνεται… Ευγνωμοσύνη, Εμπιστοσύνη, Ελευθερία…
Ξεκινά… και ολοκληρώνει την ημέρα της με την ίδια πάντα ευχή…
Από μικρή ονειρευόταν να σκαρώσει το δικό της περιοδικό.
