Ασκήσεις Μνήμης
Γράφει η Μαρία Πανούτσου
Ryuichi Sakamoto
ΤΟ ΠΙΆΝΟ
όσο πιο γνωστό θεωρούμαι
έναν άνθρωπο
τόσο πιο άγνωστης
μας είναι
«Γιατί δημιουργήσατε μια λίστα αναπαραγωγής μουσικής για το αγαπημένο σας εστιατόριο στη Νέα Υόρκη;»
Τα βιογραφικά στοιχεία του Ryuichi Sakamoto και πληροφορίες για την ζωή του μπορείτε να βρείτε στον διαδικτυακό χώρο. To κείμενο αυτό είναι πολύ προσωπικό, ίσως αφελές και δηλώνει μια συγγένεια. Πως να το τεκμηριώσω αυτό που γράφω παρά με μαρτυρίες. Είναι ακουστική η μαρτυρία και αλάνθαστη.
Οι μαρτυρίες είναι εμπειρικές αφηγήσεις και το υποκειμενικό στοιχείο, το προσωπικό είναι δεδομένο. Έτσι και η δική μου μαρτυρία.
Υπάρχει μια νότα και συγχορδία με βάση την μουσική νότα αυτή, που ενυπάρχει σε όλο του το έργο σχεδόν. Κάθε του έργο ξεκινά μ’ αυτήν την νότα. Παρόλο που η μουσική του είναι δυτικότροπη όπως όλη η μουσική η πρωτοποριακή της Ιαπωνίας ειδικά στον Ιαπωνικό κινηματογράφο που δηλώνει την πρωτοπορία και την παράδοση συγχρόνως, ο Ryuichi Sakamoto έτσι και αυτός επηρεάστηκε από τον γερμανικό εξπρεσιονισμό η μουσική του έχει τις ρίζες της στην παραδοσιακή ιαπωνική μουσική.
https://www.youtube.com/watch?v=h6mgYWcFRHQ
Επίσης και στον τρόπο που χειρίζεται το υλικό της ο Ιάπωνας μουσικός αλλά και τονικά και ως φόρμα. Δεν έχει πολλές παραλλαγές ούτε βασίζεται στην κλασσική δυτική φόρμα σε ενότητες αν και υπάρχουν εξάρσεις και εντάσεις όμως αρκετά πειθαρχημένη και αποστασιοποιημένη.
Να με συγχωρέσει ο αναγνώστης του κειμένου δεν είμαι μουσικολόγος ή κριτικός αν και έχω σπουδάσει μουσική το κείμενο αυτό γράφεται με μια πολύ προσωπική προσέγγιση στον άνθρωπο.
Πιστεύω πως κατόρθωσε με το έργο του, τις συνεργασίες του, την επαφή του με πολλά είδη τέχνης με διαφορετικά μουσικά κινήματα, να ενώσει το δικό του παρόν στην ζωή, με το παρελθόν του τόπου του αλλά να μην μείνει στα όρια της χώρας του αλλά να γίνει πολίτης συνειδητός της γης.
Τίμησε την χώρα του, την μουσική, τον πλανήτη γη, την ίδια του την ύπαρξη και με πάθος με γνώση, με πειθαρχία με έργο και ομορφιά, ώστε να διαγράψει μια πορεία που συγκινεί.
Πως μπόρεσε να συνδυάσει την απλότητα με την πολυπλοκότητα την πολυσημία με το ένα και μοναδικό. Η μορφή του που περιέχει όλα τα όμορφα χαρακτηριστικά της φυλής του σαν να έχει ο πλάστης ζωγραφίσει στο πρόσωπό του το οποίο σημειωτέον όσο μεγάλωνε σε ηλικία τόσο ομόρφυνε και έμοιαζε με τα πιο όμορφα πρόσωπα του ιαπωνικού πανθέου και της ιαπωνικής παράδοσης.
Ένας σύγχρονος ευγενής που χωρίς να χρειάζεται τις ακραίες εκφάνσεις της ιαπωνικής παράδοσης, μένοντας ως άνθρωπος συνειδητά στην καθαρά θετική και φωτεινή πλευρά της ζωής από επιλογή, έγινε εκφραστής με το έργο του, στις πιο ευαίσθητες, αθώες, αλλά και σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης φύσης. Στην ζωή του κράτησε μια θαυμαστή ισορροπία, διδαγμένη από την βαθειά παράδοση της Ανατολής. Ήταν ένας επιλογέας όπως οι πρώτοι συλλέκτες πάνω στην γη.
Το πιο χαρακτηριστικό του στοιχείο που συνάμα είναι και προφητικό αλλά και αυτό το συγγενικό με μένα άρα αυτό που ΜΕ τράβηξε στο έργο του, ήταν η αίσθηση του θανάτου, μια γοητευτική μελαγχολία και νοσταλγία για ένα παράδεισο που συνειδητά και υποσυνείδητα γνώριζε πως δεν υπάρχει, πως δεν θα υπάρξει ξανά, που ίσως κάποτε να υπήρξε.
Η πνευματικότητα που την κέρδισε με τις επιλογές του και την αυτοπειθαρχία είναι τόσο έκδηλη στο έργο του όσο προχωρά σε ηλικία όσο και στην μορφή του που για μένα τουλάχιστον έχει τα χαρακτηριστικά μια άυλης εν ζωή ύπαρξης.
Όταν φεύγουν άνθρωποι όπως ο Ryuichi Sakamoto από την ζωή διευκολύνει με το δικό τους φευγιό την δική μας αποχώρηση που και αυτή θα έρθει κάποια ιερή στιγμή.
Ήθελα να ζήσει πιο πολύ να δω που θα φτάσει το έργο του… πως θα γεράσει πως…
όμως ποια είμαι εγώ για να θέλω πράγματα στην ζωή ενός άλλου ούτε της δικής μου ζωής μπορώ να θέλω…
https://score-en.sitesakamoto.com/
Επίλογος
Την χρονιά 2011, στην ανατολική ακτή της Ιαπωνίας κατά τη διάρκεια ενός σεισμού και ενός τσουνάμι ένα πιάνο σχεδόν καταστράφηκε και πετάχτηκε και το διέσωσε και το αναβίωσε ο Ryuichi Sakamoto.
Ο ίδιος λέει ότι γοητεύτηκε από τον περίεργο ήχο που έκανε το πιάνο. «Ήταν σαν να παίζεις το πτώμα ενός πνιγμένου πιάνου». Αυτή είναι μια ιστορία που ακούγεται στο ντοκιμαντέρ για την ζωή του «Ryuichi Sakamoto: Coda. Ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τα έργα του. Δεν υπάρχει τίποτα περίεργο σε αυτή τη δήλωση. Η ατελείωτη περιέργειά του για τους ήχους το ενδιαφέρον του για περιβαλλοντικά ζητήματα και η επίγνωση και η ευαισθησία του για τον αναπόφευκτο θάνατο όλων των ζωντανών όντων.
https://kinfolk.kr/ryuichi-sakamoto/?lang=en
GOOD BYE MR. Ryuichi Sakamoto
https://open.spotify.com/track/1j546ComOXoMVWLh17zR2V
Αθήνα 5/4/23 από Μαρία Πανούτσου για το Ολόγραμμα.
https://score-en.sitesakamoto.com/
Η Μαρία Πανούτσου γεννήθηκε στην Αθήνα και υπηρετεί το θέατρο και την ποίηση από το 1979. Σπούδασε μουσική, χορό, θέατρο, ζωγραφική και φωτογραφία στην Ελλάδα, Αγγλία, Πολωνία. Έχει ταξιδεύσει για σπουδές και για συμμετοχή σε Διεθνή Φεστιβάλ θεάτρου, με το Θέατρο Τομή, στην Αγγλία, Σκωτία, Ρουμανία, Γεωργία, Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία, Ιταλία, Κύπρο. Έζησε στην παιδική της ηλικία στο Ιράκ, στην Κύπρο και στο Λίβανο. Ξεκίνησε πολύ μικρή το χορό και το θέατρο και με την πρώτη της σκηνοθετική δουλειά βραβεύτηκε με πέντε βραβεία στο Φεστιβάλ Ιθάκης. Σκηνοθεσίας, καλύτερης παράστασης, καλύτερης παρουσίασης νεοελληνικού έργου, βραβείο γυναικείου ρόλου και έπαινος ανδρικού.
Τώρα ζει, εργάζεται και μοιράζεται την ζωή της μεταξύ Αθήνας, Κέας και Λονδίνου. Είναι απόφοιτος του Έκτου Γυμνασίου Θηλαίων. Διπλωματούχος της Σχολής Κλασσικού χορού Ε. Ζουρούδη. Διπλωματούχος της Επαγγελματικής σχολής Θεάτρου Αθηνών Έχει σπουδάσει στο GROTOWSKI LABORATORIUM στο Βρότσλαβ της Πολωνίας. Τελειόφοιτος του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών.
Σπούδασε στο Open University of London Humanities – Ανθρωπιστικές σπουδές, και συμπλήρωσε την μελέτη της για την Αρχαία Ελληνική Τραγωδία με την παρακολούθηση: Αθηναϊκή Δημοκρατία, 5ος αιώνας, στο Open University of London.
Παράλληλα με το θέατρο και την τέχνη η Μαρία Πανούτσου έχει εκδώσει 3 ποιητικές συλλογές, «ΚΑΛΕΣΜΑΤΑ», «SALUADER» και «ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤΟ ΔΑΚΤΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΟΝΟΥ ή ΟΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣΑΝΔΡΑ ΑΠΟ ΤΟ CITY» που έχουν εξαντληθεί και ετοιμάζει την έκδοση της νέας ποιητικής συλλογής με τίτλο «Η ΠΟΛΗ».
Μελέτησε Ζωγραφική και Αγιογραφία με τον ζωγράφο Δ. Πάλμα, και Κεραμική με τον γλύπτη Ν. Σκλαβενίτη. Ζωγραφίζει από το 1982 και χρησιμοποιεί ποικίλα υλικά για τον σκοπό αυτόν. Δουλεύει τον πηλό κατασκευάζοντας έργα αποκλειστικά με το χέρι και όχι με τον τροχό. Με την Φωτογραφία και τις αρχές της κινηματογραφικής τέχνης, ασχολήθηκε την περίοδο 1980-90 όπου έγινε δεκτή και στο International Film school of London.
Επίσης στο θέατρο παρουσιάζει θεατρικές παραγωγές όταν έχει να πει κάτι που την απασχολεί πολύ. Μελετά το ανέβασμα έργου του Σταμάτη Πολενάκη και του κύπριου ποιητή, Ανδρέα Τιμοθέου… Τελευταία θεατρική δουλειά της, 2015 με την παράσταση «Άσπρο Φως Ιστορίες έρωτα και αναρχίας» στο θέατρο Ειλισσός.
