«ΘΑ ΕΡΘΕΙ ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ», ΕΙΧΕ ΠΕΙ Ο ΤΖΟΡΤΖ ΟΡΓΟΥΕΛ,
που «το να γράφει κανείς την αλήθεια θα είναι επαναστατική πράξη».
Δεν ξέρω ποια είναι η αλήθεια για να σας την πω.
Δεν βρίσκω άλλο νόημα πέρα από αυτό που δίνω.
Δεν ξέρω πως να επαναστατήσω…
Πως να συνεχίσω τον διάλογο στο σημερινό χαοτικό σκηνικό,
όπου κανείς σχεδόν δεν ακούει πραγματικά τον άλλο.
Όλα μου φαίνονται μισά. Αποξενωμένα.
Σαν να πάσχει η επικοινωνία η ίδια.
Το μοίρασμα.
Σαν να είναι όλο μια ανοησία.
Σαν οι άνθρωποι να θέλουν και να μη θέλουν να ζήσουν.
Λες και η κοινωνία βαδίζει σε ένα ουτοπικό μέλλον εκπληρώνοντας ένα στόχο, ένα σκοπό, σαν υπνωτισμένη που δέχεται απλά την μοίρα της, λόγω μιας εγγενούς ελαττωματικότητας.
Την ίδια την βίαιη φύση του ανθρώπου και του κόσμου.
Σαν ένα αναπόδραστο μέλλον, που πραγματώνουμε με την βαρβαρότητα μας και την βλακεία μας.
Καταπονημένος από την απόγνωση, από τον κυνισμό της πραγματικότητας, μου ‘ρχεται να πάρω τα βουνά και να μάθω να τρέφομαι με το τσι !
Δυσκολεύομαι να βρω έναν τρόπο που θα μας γλίτωνε από την αυτοκαταστροφή μας.
Παραδοθήκαμε σε ένα κόσμο μηχανιστικό, αυτοματοποιημένο, αποξενωμένο, που μας οδηγεί δήθεν στην πρόοδο, στην ανάπτυξη, στην εξέλιξη, στην εκμετάλλευση της φύσης χωρίς όρια, όπου ο πόλεμος είναι ο μόνος τρόπος να λύσουμε τα προβλήματα που προκύπτουν από την συνύπαρξη μας στον πλανήτη…
Λες και πάμε κάπου συγκεκριμένα και πρέπει να πάμε!
Λες και είναι πότε δυνατόν αυτός ο κόσμος να έχει σκοπό και προορισμό!
Δεν υπάρχει τελεολογία στο σύμπαν και αυτό είναι μια γνώση που πλέον έχουμε κατακτήσει και οφείλουμε να την χρησιμοποιήσουμε.
Δεν γίνεται να ζούμε σε ένα κόσμο που το μόνο που μετράει είναι το χρήμα, η ύλη, το αποτέλεσμα σε κάθε τι.
Δεν μπορούμε να αποθεώνουμε την λογική του φυσικού δικαίου, σαν το μόνο δίκαιο στον κόσμο, σαν να είμαστε ακόμα στην ζούγκλα.
Να ωραιοποιούμε τον πόλεμο, να τον εξυμνούμε και να τον αναγάγουμε σε αξία και ομορφιά.
Και αυτό ακριβώς είναι που έκανε ο Καπιταλισμός.
Αισθητικοποίησε τον πόλεμο. Τον ανήγαγε σε αξία. Βρήκε ομορφιά και νόημα μέσα στο χαμό και την φρίκη.
Από αναγκαίο κακό μέσο για την άσκηση πολιτικής, ο πόλεμος έγινε αισθητική θεωρία, νομιμοποιήθηκε στην πλατιά συνείδηση.
Ο νόμος του φυσικού δικαίου επικράτησε και ως ιδεολογία.
Τα κινήματα ειρήνης έφτασαν να θεωρούνται γραφικά, και χωρίς φιλοσοφικό βάθος.
Αφού το μόνο που μετράει είναι το δίκιο του ισχυρού, και δικαιοσύνη μπορεί να υπάρξει μόνο μεταξύ ίσων, ο ισχυρός απλώς θα εξοντώνει τον πιο αδύναμο στο στίβο της βίας, και θα γράφει την ιστορία.
Η σκέψη ότι ο ισχυρός είναι εκεί για να βοηθά θα παραμείνει σκέψη.
Η σάρκα του άλλου είναι η τροφή μας.
Ο καπιταλισμός με βασικό μότο,-
”Ο καθένας κοιτάζει το συμφέρον του και μακροπρόθεσμα αυτό θα μας οδηγήσει στο συμφέρον όλων” ,- βρήκε σύμμαχο την ανταγωνιστική, τη ζωώδη φύση του ανθρώπου που βασίζεται στον φόβο του για την επιβίωση.
Ο καθένας θα μαχηθεί για τα δικά του όσια και ιερά. Εκμεταλλευόμενος το τέλος της φιλοσοφίας ουσιαστικά, έβαλε στην θέση του οδηγού την οικονομία, και ο άνθρωπος έγινε μια καταναλωτική μηχανή.
Ένα εξάρτημα. Που εξαντλεί την δημιουργικότητα του σε βάρος της φύσης και των συνανθρώπων του.
Δεν υπάρχει άσκηση ελευθερίας και δημιουργική πράξη που να μην είναι ταυτόχρονα πράξη βίας και καταστροφής απέναντι σε κάτι άλλο. Κάθε αλλαγή της μορφής και της ενέργειας σημαίνει το τέλος της προηγούμενης μορφής και κατάστασης, άρα κάθε φορά που δημιουργείς μια καινούργια μορφή, καταστρέφεις την προηγούμενη.
Φτάσαμε έτσι σε ένα τεχνολογικό-επιστημονικό πολιτισμό που δεν αφήνει χώρο για την ίδια την αξία της έννοιας άνθρωπος.
Όλα είναι αριθμοί.
”ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΑ ΜΙΑ ΜΕΘΟΔΟΣ.
ΤΟ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΤΗΝ ΨΥΧΗ.”
είπε η Θάτσερ.
Με λίγα λόγια δεν υπάρχει εναλλακτική και ο νεοφιλελευθερισμός είναι ο μόνος τρόπος να απαντήσουμε στα παγκόσμια προβλήματα, και να προοδεύσουμε όλοι μαζί.
Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να κατακτήσουμε την γη.
Για να κατακτηθεί όμως η γη, πρέπει να κατακτηθεί ο άνθρωπος από τον άνθρωπο πρώτα.
Κι εδώ μπαίνει στο παιχνίδι πιο γερά από οποιοδήποτε άλλο σύστημα ο καπιταλισμός.
Ο καπιταλισμός είναι έτσι δομημένος, ώστε βασίζεται στον καταναγκασμό του αλλού.
Στην κατάκτησή του.
Στον έλεγχο του από μια κεντρική εξουσία η οποία όσο περισσότερο θα χρειάζεται τον έλεγχο για να ασκηθεί, τόσο θα οδηγεί σε ολοκληρωτικά και φασιστικά καθεστώτα.
Σε ένα αστυνομοκρατουμένο μέλλον.
Όπου η υπακοή σε ένα κεντρικό σύστημα εξουσίας είναι η πρώτη προϋπόθεση.
Κάτι σαν μια κοινωνία μυρμηγκιών.
Κατακτούμε λοιπόν την γη με όλα τα μέσα.
Όλα είναι επιτρεπτά στον ισχυρό.
Οι ιδέες περί ανθρωπισμού, ιδανικών, λέξεις όπως ειρήνη, δικαιοσύνη, η τέχνη ίδια, δεν σημαίνουν τίποτα πια, και καλό θα είναι σιγά- σιγά να πάψουν να αναφέρονται.
Καταρχήν δεν βγάζουν τα λεφτά τους.
Κάπως έτσι πάει το πράγμα.
Ένας από τους βασικούς ισχυρισμούς του Καπιταλισμού είναι ότι η ανομοιογένεια, η διαφωνία, οδηγεί σε μια Βαβέλ που μας καθυστερεί και μας κλείνει το δρόμο προς το μέλλον.
Ότι για την ενοποίηση που είναι απαραίτητη για την συνολική πρόοδο, για την απλότητα, την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα του συστήματος, ακόμα και η πολυγλωσσία, η πολυμορφία ίσως είναι εμπόδια.
Το ίδιο το συναίσθημα αποτελεί πρόβλημα. Περισσεύει…
”ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΠΙΘΑΝΟ ,ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΦΤΙΑΧΝΟΥΝ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ , ΝΑ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΟΥΝ ΑΠΟ ΠΑΝΤΟΥ.ΠΡΑΓΜΑ ΠΟΥ ΘΑ ΒΟΗΘΟΥΣΕ ΙΣΩΣ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΠΟΥ ΜΕΡΙΚΟΙ ΘΕΩΡΟΥΝ ΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟ ΤΟΥ.”
Τ.Σ ΕΛΙΟΤ.
Με βασικό επιχείρημα ότι δεν υπάρχει εναλλακτική πρόταση, παρακολουθούμε τον εκφασισμό της κοινωνίας, την κατάλυση κάθε έννοιας δικαίου και αξιοπρέπειας. Την θεσμική βια να εξευτελίζει κάθε απόπειρα για ενότητα μέσα στην διαφορετικότητα. Οδηγούμαστε σε κοινωνίες που θα έχουν απολέσει το θεμέλιο τους, την ίδια την κοινωνική λειτουργία.
Τον διάλογο και την λήψη αποφάσεων.
Σε μη -κοινωνίες θα μπορούσαμε να πούμε.
Αφού ο δημόσιος χώρος και ο διάλογος κρίνονται σαν κάτι το περιττό και μπαίνουν στο περιθώριο.
Κάθε γνήσια πολιτική διάσταση και ιδιότητα χάνεται καθώς δεν υπάρχει καμία συμμετοχή στις αποφάσεις που καθορίζουν το μέλλον μας.
Οι εκλογές είναι ένα αστείο.
Με το επιχείρημα της ασφάλειας δημιουργούνται κοινωνίες, που οι προσωπικές ελευθερίες εξαφανίζονται και στη θέση των ανθρώπων, θα ζήσουν μόνο οι καταναλωτισμένοι…
”Ο καπιταλισμός είναι η τρελή πεποίθηση ότι οι πιο κακοί άνθρωποι,
θα κάνουν τις πιο κακές πράξεις,
για το καλό όλων.”
ΤΖ.ΚΕΥΝΣ.
Το κρίσιμο του ζητήματος είναι ότι έφτασε ο κόμπος στο χτένι.
Είμαστε πάνω σε μια στροφή, που αν την πάρουμε κατά πως φαίνεται, δεν υπάρχει αναστροφή μετά.
Οι μετακαπιταλιστικές κοινωνίες και ο μετά άνθρωπος που θα τις στελεχώσει, ίσως να μην κουβαλάει πια τίποτα το ανθρώπινο.
Ο κυνισμός θα αναχθεί σε παγκόσμια και απόλυτη θρησκεία.
Δεν είμαστε όμως ακόμα εκεί.
Είμαστε εδώ.
Τώρα.
Γράφουμε την ιστορία, ασυναίσθητα με κάθε μας σκέψη και κίνηση.
Όλοι μας.
Κι ανάμεσα μας, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν αλλιώς.
Και είναι πολλοί.
Άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν πιο απλά, να ζήσουν ανθρώπινα, και δεν έχουν σαν δόγμα την εξέλιξη σαν αυτοσκοπό της ύπαρξης σε ένα ντεντερμινιστικό σύμπαν.
Που πιστεύουν ότι υπάρχει κι άλλος τρόπος να μοιράσουμε την ύλη, την ενέργεια.
Και να εκμεταλλευτούμε την τεχνολογική πρόοδο για το καλό όλων, και όχι για μια ολιγαρχία που καταργεί το κοινωνικό σώμα και το υποβιβάζει σε ένα στρατό μυρμηγκιών δίνοντας να φορέσουν πολύχρωμα ρούχα, για να τα ξεγελάσει πως τάχα μου είναι ελεύθερα.
”ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΤΕ ΠΡΩΤΑ ΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΕΝΔΥΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΘΑ ΕΜΦΑΝΙΣΘΕΙ ΑΠΟ ΜΟΝΟ ΤΟΥ.”
έλεγε ο ΧΕΓΚΕΛ
Έχουμε για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας ένα εργαλείο στα χέρια μας που μπορεί να αλλάξει δομικά τους συσχετισμούς.
Την απέραντη πληροφορία και την γνώση του ανθρώπινου εγκεφάλου.
Μέσω του διαδικτύου ο κόσμος είναι ένα χωριό.
Μελετώντας τον άνθρωπο, γνωρίζουμε ότι δεν εμπεριέχει μόνο τον ανταγωνισμό και την βια, αλλά εμπεριέχει και την λειτουργία της συμπόνοιας, της αλληλεγγύης που είναι ενσωματωμένες μέσα του από τότε που οργάνωσε τις πρώτες κοινωνίες, αφού χρειάστηκε να συνεργαστεί και να βασιστεί στους άλλους για να επιβιώσει.
Ο άνθρωπος ξέρει ότι μόνος του δεν είναι τίποτα.
Ο άνθρωπος ξέρει ότι χωρίς την αυτοργάνωση, χωρίς την αλληλεγγύη στον μεταμοντέρνο και κατακερματισμένο σημερινό κόσμο, του στείρου ατομικισμού, δεν υπάρχει χώρος παρά μόνο για τους ισχυρούς και τους υπηρέτες τους.
Είναι αλήθεια ότι οι τάσεις και οι προτάσεις των αυτόνομων κοινοτήτων δεν δίνουν παγκόσμια απάντηση στο πρόβλημα της πείνας.
Ότι δεν υπάρχει ένα σύστημα σοσιαλιστικό -οικονομικό που να απαντά αυτή τη στιγμή στον καπιταλισμό ως μια λύση άμεσα εφαρμόσιμη.
Από εκεί προκύπτει και το αδιέξοδό μας.
Γιατί δεν μπορούμε να περάσουμε σε μια φάση απο-ανάπτυξης έτσι εύκολα.
Αυτό θα είχε σαν προϋπόθεση μια αλλαγή νοοτροπίας που τώρα δεν είναι εύκολο να ανιχνεύσεις την ποσόστωση της.
Το σίγουρο είναι ότι αν δεν περάσουμε σε μια φάση οικολογικής ανάπτυξης, σύντομα, κάθε συζήτηση θα είναι περιττή.
Το μέλλον είναι εδώ και η εκδοχή του, που εμείς καλούμαστε να ζήσουμε, έχει την γοητεία και το ενδιαφέρον της τεχνολογίας, αλλά πιο πιθανό είναι να προκύψουν απάνθρωπες κοινωνίες, παρά ”υπερανθρώπινες.”
Ο εκπολιτισμός της Ευρώπης μέσω του διαφωτισμού απέτυχε.
Επιστρέφουμε σε ένα τεχνολογικό μεσαίωνα με τους ισχυρούς στο τιμόνι να οραματίζονται την αθανασία και την ευδαιμονία μέσω του μοναδικού θεού που μας απέμεινε.
Της επιστήμης. Της τεχνολογίας.
Πάμε να γίνουμε Σαημποργκς.
Κι εδώ τίθεται αμετάκλητα και άμεσα το ζήτημα της εξέγερσης.
Στο τώρα.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΤΑΘΕΣΟΥΜΕ ΕΙΝΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ-ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ανυπακοή.
Εμείς είμαστε ο κιμάς που αλέθει η καταναλωτική-καπιταλιστική μηχανή για να γυρίζει. Η πρότασή μας είναι η αποφασιστικότητά μας, να παλέψουμε για να ζήσουμε σαν άνθρωποι ελεύθεροι.
Η πρότασή μας, είναι η επίκληση μας στην ικανότητά να συμπάσχουμε.
Να κατανοούμε. Να κάνουμε διάλογο και όχι μόνο πόλεμο.
Η επιστήμη μας έχει δώσει πλέον τα εργαλεία, μέσω της γνώσης και της κατανόησης της ανθρώπινης λειτουργίας και του κόσμου, σε ένα μεγάλο βαθμό, να αποπειραθούμε να συμπεριφερθούμε αλλιώς.
Κανείς δεν γνωρίζει τι θα προκύψει.
Ακούγεται ουτοπικό, όμως καλούμαστε ακριβώς να κάνουμε μια μετάβαση ποιότητας στη συμπεριφορά που ίσως μας δικαιώσει, αντί να πάμε ευθεία στον τοίχο.
Εξάλλου, «ένας χάρτης που δεν περιλαμβάνει την ουτοπία, δεν αξίζει να διαβαστεί»
(Όσκαρ Γουάιλντ).
”Ή ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΙ ΠΡΩΤΟΓΟΝΟΙ ΕΝΟΣ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,
Ή ΑΛΛΙΩΣ ΤΗΝ ΓΑΜΗΣΑΜΕ”.
ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΠΟΛΛΑ ΝΑ ΧΑΣΟΥΜΕ ΠΙΑ. Η ΚΑΜΠΑΝΑ ΧΤΥΠΑΕΙ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ.
Όλες οι μεγάλες καπιταλιστικές κρίσεις εκτονώθηκαν με παγκόσμιους πολέμους και κατά εκεί έχουμε ήδη πάει.
Είναι άλλου τύπου πόλεμος και δεν τον παίζουν τα μίντια.
Κάτι πρέπει να γίνει.
Δεν μπορούμε να επαναλαμβάνουμε αιώνια τον κακό εαυτό μας σαν μαϊμούδες.
Υποτίθεται ότι εξελλσσόμαστε.
Η ύπαρξη και μόνο του πολέμου μας διαψεύδει.
Η γνωστή ρήση, Αν όχι εμείς, ποιοι; Αν όχι τώρα, πότε; δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρη.
Γιατί η ιστορία είναι ένα ποτάμι μνήμης που έφτασε μέχρι εδώ.
Γιατί ο πόνος είναι κοινός και κατοικεί στην αιωνιότητα.
Γιατί το τέλος της μνήμης είναι το τέλος μας.
Είναι καθήκον μας να αντιδράσουμε.
Πριν μας καταπιεί το τέλος της ιστορίας.
Σε κάθε δράση αντιστοιχεί μια αντίδραση. Όχι μια παθητικότητα.
«Η εξέγερση αποδεικνύει ότι είναι από μόνη της κίνημα ζωής και ότι δεν μπορούμε να την αρνηθούμε χωρίς να αρνηθούμε την ίδια τη ζωή. Η αγνότερη κραυγή της σηκώνει κάθε φορά την ύπαρξη ακόμα πιο ψηλά. Ή λοιπόν η επανάσταση είναι γόνιμη και προσφέρει αγάπη, ή δεν είναι τίποτα. Η ανέντιμη επανάσταση, η επανάσταση του συμφέροντος, που προτιμά αφηρημένα τον άνθρωπο, από τον άνθρωπο με σάρκα, αρνείται το είναι όσες φορές της χρειάζεται και στη θέση της αγάπης τοποθετεί τη μνησικακία-.
ΕΡΧΕΤΑΙ ΜΙΑ ΜΕΡΑ -ΚΑΙ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗ ΜΕΡΑ ΖΟΥΜΕ ΤΩΡΑ ΕΜΕΙΣ ΕΔΩ ΚΑΙ ΚΑΙΡΟ- που από πικρία γινόμαστε τόσο αδιάφοροι που τίποτα δεν μας αγγίζει. Όλα μας φαίνονται γνώριμα. Όλα τελειώνουν για να ξαναρχίσουν. Είναι η ώρα της εξορίας, της παρακμής, του θανάτου της ψυχής. Για να ξαναζωντανέψουμε, μας χρειάζεται μια περίοδος χάριτος. Η πλήρης απώλεια του εαυτού ή μια πατρίδα.
Κάποια πρωινά, στη στροφή του δρόμου, μια γλυκιά δροσοσταλίδα πέφτει στην καρδιά, αφήνει τη γεύση της και χάνεται. Η δροσιά της όμως παραμένει, και αυτήν αποζητά η καρδιά μας. Από δω πρέπει να ξαναρχίσω».
ΑΛΜΠΕΡ ΚΑΜΥ
Ο τεχνολογικός άνθρωπος είναι μη αναστρέψιμη κατάσταση και το ζήτημα είναι πόσο ανθρώπινος θα είναι αυτός ο άνθρωπος.
Αν θα μπορεί να αφοσιώνεται σε ιδέες, σε αξίες, σε αρχές, σε ιδανικά, αν θα συναισθάνεται, αν θα συμπεριφέρεται με αλληλεγγύη, αν θα έχει αίσθηση του εμείς και τι είδους συνειδητότητα.
Προκύπτουν άπειρα ζητήματα ηθικής σε όλα τα πεδία.
Δεν ξέρουμε αν θα διατηρηθούν οι κουλτούρες και η διαφορετικότητα.
Έχουμε μπει στον ψηφιακό πολιτισμό, στον κόσμο της εικονικής πραγματικότητας της τεχνητής νοημοσύνης του κυβερνοχώρου της εξερεύνησης του διαστήματος.
Το μέλλον είναι εδώ.
Και δεν μας χωράει όλους ούτε μπορούν όλοι να ακολουθήσουν.
Ο καθένας ας διαλέξει προς τα που θα πάει.
Γράφει ο Δημήτρης Πώρος.
