Ξένια Καλογεροπούλου: Με τα χρώματα του παιδικού θεάτρου

Μια πορεία βυθισμένη στο θέατρο και την τέχνη. Μια ζωή σαν θεατρικό έργο, με άρωμα από παλιά κωμωδία, όπου μέσα από τα φωτεινά χρώματα ξεπροβάλλει όλη η χρωματική παλέτα, από τα πιο ζωηρά χρώματα στα πιο μουντά και σκούρα. Η Ξένια Καλογεροπούλου δόθηκε στην τέχνη της με κάθε σπιθαμή της ύπαρξής της και φαινομενικά οφείλει πολλά στο θέατρο, όμως, αν κάνουμε μια αναδρομή στην πορεία της, παρατηρούμε ότι, εκ του αποτελέσματος, το θέατρο οφείλει περισσότερα σε εκείνη.

Γεννήθηκε τις πρώτες μέρες του φθινοπώρου, συγκεκριμένα στις 11 Σεπτεμβρίου  του 1938, στην Αθήνα. Ένα παιδί βυθισμένο στα γράμματα και τις τέχνες, με μητέρα ζωγράφο και νονό τον Κάουφμαν, ιδρυτή του ιστορικού βιβλιοπωλείου της Σταδίου, η μικρή Ξένια μαγεύτηκε από τον κόσμο της τέχνης και της δόθηκε ολοκληρωτικά.  Ήδη από τα μαθητικά της χρόνια, πηγαίνει στο βιβλιοπωλείο του νονού της και διαβάζει μεγάλους συγγραφείς, ερωτεύεται την Μαντάμ Μποβαρί, βιβλίο που μαθαίνει απέξω και ανακατωτά, μιλάει άπταιστα γαλλικά πριν καλά, καλά πατήσει το πόδι της στις σχολικές αίθουσες και αποφασίζει να διαβεί το κατώφλι του θεάτρου πριν την ενηλικίωσή της.

Μαθήτρια ακόμα, έβλεπε τις παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης και γρήγορα σαγηνεύεται από τις ερμηνείες αλλά και τη σκηνοθετική ματιά του Καρόλου Κουν. Έτσι, λίγο πριν την τελειώσει τον σχολικό της βίο και έχοντας το όνειρο του θεάτρου στο τσεπάκι της, χτυπά την πόρτα του Κουν, για να μάθει αν αξίζει να ακολουθήσει το όνειρό της.

Παρόλου που ο Κουν την δέχεται και της ανοίγει τις πύλες του Θεάτρου Τέχνης, ο πατέρας της δεν την αφήνει να φοιτήσει στη σχολή και έτσι, λίγο αργότερα, φεύγει για το Λονδίνο, στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης, έχοντας πάντα στο πλευρό της, τη μητέρα της. Το 1956 κάνει το θεατρικό της ντεμπούτο σε έναν γαλλικό θίασο, παίζοντας σε έργα του Μολιέρου και στην συνέχεια επιστρέφει στην Ελλάδα και συνεργάζεται σε περιοδεύοντα θίασο, με πρωταγωνιστή τον Μίμη Φωτόπουλο. Συνολικά στο θέατρο έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 50 θεατρικές παραστάσεις, ερμηνεύοντας σημαντικούς ρόλους του κλασικού και του σύγχρονου ρεπερτορίου όπως, την Νίνα, στον Γλάρο του Τσέχωφ, την Πόρσια, στον Έμπορο της Βενετίας του Σαίξπηρ, την Μιραντολίνα, στην Λοκαντιέρα του Γκολντόνι και πιο πρόσφατα, σαν γιαγιά Μόμο, στο The Humans του Στίβεν Κάραμ.

Στην μεγάλη οθόνη πρωτοεμφανίζεται στην ταινία «Η κυρά μας η μαμή» στο πλευρό της Γεωργίας Βασιλειάδου, κάνει συμβόλαιο με την Fox production και παίζει δίπλα στην Τζέην Μάνσφιλντ στην ταινία «Συνέβη στην Αθήνα». Μάλιστα η διεθνή καριέρα της χτύπησε την πόρτα, όταν πέρασε από σειρά casting για να υποδυθεί το κορίτσι του James Bond. Έκτοτε ακολούθησε ένα μεγάλο ταξίδι στον ελληνικό κινηματογράφο με τις ταινίες, «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959), «Λαός και Κολονάκι» (1959), «2.000 ναύτες κι ένα κορίτσι» (1960), «Ο μπαμπάς μου κι εγώ» (1963), «Ο ανήφορος» (1964), «Ο σατράπης» (1967), «Το πιο λαμπρό μπουζούκι» (1968), «Ξύπνα καημένε Περικλή» (1969), «Ο άνθρωπος της καρπαζιάς» (1969), «Ο άνθρωπος που έσπαγε πλάκα» (1972), «Αγάπη μου παλιόγρια» (1972). Μάλιστα το 1964 τιμήθηκε με το Βραβείο Πρώτου Γυναικείου Ρόλου στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Με σημαντική πορεία στο θέατρο και τον κινηματογράφο, η Ξένια Καλογεροπούλου δεν σταμάτησε εκεί, αλλά άφησε ανεξίτηλη την σφραγίδα της και στο παιδικό θέατρο, που μέχρι τότε ήταν, θα λέγαμε, παραγκωνισμένο και δευτερευούσης σημασίας. Με το θέατρο Πόρτα, ανοίγει τον δρόμο του θεάτρου για παιδιά, δίνοντας νότες βαθιάς καλλιτεχνικής σημασίας και δημιουργίας, καθιστώντας το ισάξιο με το θέατρο ενηλίκων.

Όλα ξεκίνησαν το 1972, στην καρδιά της χούντας, όταν η ανάγκη της για κάτι νέο, διαφορετικό αλλά και η επιθυμία της να πει ιστορίες στα παιδιά, την οδηγεί να δημιουργήσει έναν θίασο που θα απευθυνόταν σε μικρούς θεατές. Έτσι μαζί με τον Σταμάτη Φασουλή, την Υβόννη Μαλτέζου, την Λήδα Πρωτοψάλτη, τον Μηνά Χατζησάββα και τον Κώστα Αρζόγλου, ηθοποιούς με σημαντική πορεία στο θεατρικό ταρτάν, συγκροτούν έναν θίασο, ο οποίος άφησε ιστορία και μέχρι σήμερα αποτελεί σημείο αναφοράς, όταν μιλάμε για το παιδικό θέατρο στην Ελλάδα.

Από ηθοποιός και συγγραφέας, η Ξένια Καλογεροπούλου, σε σύντομο χρονικό διάστημα, περνά και στη συγγραφή θεατρικών έργων για παιδιά, με τον γνωστό σε όλους μας, Οδυσσεβάχ, που αποτελεί το πρώτο δημιούργημά της, ακολουθούν το έργο «Ελίζα», «Η Πεντάμορφη και το Τέρας», «Οικογένεια Νώε», «O Eλαφοβασιλιάς», καθώς και «Το Σκλαβί», έργο που απέσπασε το Νοέμβριο του 2001 το βραβείο δραματουργίας Κάρολος Κουν. Το 2001 τιμήθηκε, επίσης, με το βραβείο παιδικής λογοτεχνίας του Ιδρύματος Kώστα και Ελένης Ουράνη, καθώς επίσης, έργα της έχουν μεταφραστεί σε πάνω από δέκα γλώσσες.

«Κατέληξα στο συμπέρασμα, για να γράψεις ένα ωραίο έργο για τα παιδιά, πρέπει να έχει πολλά επίπεδα. Να είναι  κάποια επίπεδα απλά, αναγνωρίσιμα και κάποια να τα υποπτεύεται το παιδί, σαν μια αρχαία τραγωδία […] Άλλωστε και στον έρωτα για να συμπαθήσεις έναν άνθρωπο πρέπει να τον γνωρίσεις αρκετά, καθώς αν τον γνωρίσεις εκατό τις εκατό, δεν θα τον ερωτευτείς». 

Ακριβώς έτσι αντιμετώπισε το παιδικό θέατρο, σαν είδος αυτόνομο, σοβαρό, μετρημένο, με καλλιτεχνικά και πνευματικά κριτήρια, χωρίς να κάνει ποτέ εκπτώσεις στην ποιότητα, ακόμα και στους πιο χαλεπούς καιρούς.

Η Ξένια Καλογεροπούλου χάρισε σε όλους εμάς, μισό αιώνα θεάτρου για παιδιά, με την Μικρή Πόρτα, και συνεχίζει, με επικεφαλής τον συνεργάτη της, Θωμά Μοσχόπουλο, να συγκινεί μικρούς και μεγάλους, καθώς τα έργα που παρουσιάζει αφορούν και συγκινούν όλη την γκάμα των ηλικιών και αποτελούν κινητήρια δύναμη για το παιδικό θέατρο στην Ελλάδα.

Έτσι κι αλλιώς όλοι μας να έχουμε βαθιά μέσα μας ένα παιδί, που ονειρεύεται, συγκινείται, ελπίζει και ψάχνει αφορμές να ξυπνήσει, για να γευτεί όλη τη γοητεία της τέχνης και της ζωής. Άλλωστε αν προσπαθήσουμε να ακούσουμε το εσωτερικό μας παιδί, μπορούμε να ελπίζουμε σε έναν πιο φωτεινό κόσμο, οπότε ας το ποτίσουμε όσο περισσότερο μπορούμε.

Για πληροφορίες εδώ.