Gar oo chugar. Μια φορά και έναν καιρό.
Μία προσέγγιση στην θεατρική παράσταση, το κτήνος στο φεγγάρι.
Έχουμε καλό θέατρο
Γράφει η Μαρία Πανούτσου.
Το κείμενο της θεατρικής παράστασης, ‘Το κτήνος στο φεγγάρι’ του Richard Kalinoski είναι τόσο καλά γραμμένο που σκηνοθετείται πριν ακόμη ανέβει στην θεατρική σκηνή. Ο Richard Kalinoski με μαστοριά κτίζει γερά την δομή μιας παράστασης, έχοντας δικό του το κείμενο και την σκηνοθεσία. Αυτό που χρειάζεται το έργο είναι ηθοποιούς γιατί ο Richard Kalinoski γράφει για ηθοποιούς. Αγαπά τους ηθοποιούς. Οι ηθοποιοί θα ζωντανεύσουν τα συναισθήματα που εμφανίζει στο έργο ο συγγραφέας. Μια πληθώρα συναισθημάτων. Από την παιδική αθωότητα, περνά σε όλες τις αποχρώσεις χαράς και λύπης, αγγίζοντας τα όρια ακραίων ψυχοσωματικών καταστάσεων.
Ερμηνευτές
Κώστας Αρζόγλου, Σοφία Λιάκου, Βαγγέλης Παπαδάκης
Στο έργο, ο άνδρας και η γυναίκα σκιαγραφούνται κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες, που όμως δεν αλλοιώνουν οι συνθήκες αυτές, την κλασσική και παραδοσιακή μυθολογία που τους βαραίνει. Η γυναίκα, με την υποχωρητική της στάση, μέχρι να λάβει τις δικές της αποφάσεις και να δώσει τις λύσεις και ο άνδρας ο κυρίαρχος, μέχρι να καταρρεύσει από το βάρος του παρελθόντος και των περιστάσεων και να αφεθεί, να εξομοιωθεί, με τον άνθρωπο γυναίκα.
«Και έσονται οι δυο εις σάρκα μια».
Το έργο είναι ένα χάρμα να το διαβάζεις και να το παρακολουθείς όπως όλα τα καλά δομημένα θεατρικά έργα και σε αυτό βοηθά πολύ η κλασσική του γραφή. Όμως τι ζητά κανείς από το θέατρο παρά μια αποκάλυψη, μια όχι μόνο σωματική αλλά και ψυχική αποκάλυψη. Ζητά την ύπαρξη του ηθοποιού.
Ο ηθοποιός να γίνει φως, να γίνει λαμπάδα για να φωτίσει το μυαλό και την ψυχή του θεατή. Το έργο είναι κείμενο γραμμένο για να συγκινήσει. Κινδυνεύει, αν χάσει τις ισορροπίες του, να μοιάζει με ένα θέατρο για παιδιά και αυτό είναι το μεγάλο του πλεονέκτημα. Είναι θέατρο για μεγάλα παιδιά, για ενηλίκους έτοιμους να συγκινηθούν και να συμμετέχουν σε μια τρυφερή ρομαντική ιστορία που όμως πίσω από μια γραφή από επιλογή αθώα ελλοχεύει η βία που κρύβει μέσα του, ο άνθρωπος. Η τραγωδία του παρελθόντος που στοιχειώνει το νεαρό ζευγάρι ζητά να ξεχαστεί και η ζωή να δικαιωθεί με την μαγεία που κρύβει.
Το έργο θα μπορούσε να έχει τον τίτλο ‘Η στείρα’.
Μέσα από ένα σώμα που δεν μπορεί να γεννήσει- συμβολικά αρνείται να γεννήσει ένα ακόμη τέρας – που μπορεί όμως να μετατρέψει μια κόλαση σε ένα παράδεισο, γιατί γι’ αυτό πρόκειται – για την θηλυκή δύναμη της κατανόησης, της προσαρμογής, της αγάπης, της αποδοχής.
Το έργο με τον ποιητικό τίτλο, ‘Το τέρας στο φεγγάρι’ αφηγηματικό θέατρο, λυρικό, ρεαλιστικό, και μαρτυρία, είναι μια κλασσική θεατρική παράσταση, όπως έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε από τον Ίψεν και μετά, από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι και σήμερα.
Σκηνές της καθημερινότητας μεταναστών, ενός νεαρού ζευγαριού, μετά την γενοκτονία των Αρμενίων το 1915 μεταξύ 1921-1933 στην Αμερική.
Θα ξαναγυρίσω στο κείμενο και στον συγγραφέα. Ανοίγω μια παρένθεση για να μιλήσω για τους ηθοποιούς της παράστασης. Το Α και το Ω στα έργα του Richard Kalinoski.
Θέατρο Σημείο
26/01/2019
Είναι απόλαυση και μυσταγωγία να παρακολουθείς έναν μεγάλο σε ηλικία ηθοποιό, που έχει βρει τον τρόπο να ερμηνεύει με την ψυχή του.
Μάθημα για τους νεότερους. Από την πρώτη στιγμή που φωτίζεται ο Κωνσταντίνος Αρζόγλου και γίνεται θεατρικός ήρωας και αφηγητής, στο συγκεκομμένο έργο, μέχρι το τέλος της παράστασης, η ύπαρξη του είναι μια αποκάλυψη. Ένα παρόν χωρίς καμία προσπάθεια να από-δείξει ούτε τον εαυτόν του ούτε τον ρολό. Ήταν εκεί γεμάτος και άδειος παρών και απών, με μια συνέχεια εσωτερική και με ποιητική διάσταση σε κάθε του έκφραση. Η τεχνική του αφημένη στον χρόνο, ξετυλιγόταν με χάρη. Η εμπειρία ζωής, γνώσης και τέχνης αφομοιωμένη, κυριαρχούσε. Δεν συμβαίνει σε όλους τους ηθοποιούς μεγάλης ηλικίας αυτή η χάρις και δεν συναντάται συχνά στο θέατρο. Ο Κωνσταντίνος Αρζόγλου μίλησε με απλότητα και σαφήνεια με εσωτερικότητα, με επικοινωνιακή ακρίβεια, με δραματικότητα και λυρισμό, με παιδική αθωότητα και με κινηματογραφική λιτότητα, κράτησε στα χέρια του όλη την παράσταση.
Η Σοφία Λιάκου ως Σέτα, μια χαρισματική ηθοποιός μεταμορφώθηκε σε διάφορες γυναίκες, όμορφες, άσχημες, αδύναμες, δυνατές, κυρίαρχες και σίγουρες για το τι θέλουν, γήινες και ευφυείς, μια γυναίκα οδηγός, μια γυναίκα παράδειγμα. Απόλαυση να την παρακολουθείς να χτίζει σιγά σιγά με διακριτικότητα έναν ρόλο και να θερμαίνεται κάτω από το βάρος, του ονόματος της.
Ο Βαγγέλης Παπαδάκης ως Αράμ στο έργο, δίπλα στην Σέτα, μια παρουσία σημαντική. Ο σωματότυπος του ηθοποιού, εισβάλει στο έργο και στον χώρο δυναμικά. Στην προσεγμένη ερμηνεία του, μου έλειψε η εσωτερικότητα. Στήριξε τον χαρακτήρα του ρόλου περισσότερο σε εξωτερικά γνωρίσματα. Το παίξιμο του έμοιαζε να σκιαγραφεί τον Αράμ, να κρατά πιστά τις γραμμές που είχε ο ίδιος ορίσει, χωρίς να ξεχνιέται μέσα στον ρόλο χωρίς να τον υπερβαίνει. Ίσως η σκηνοθεσία του έργου την οποία και επιμελήθηκε, του στέρησε την δυνατότητα μιας εξωτερικής ματιάς στον ρόλο και ένα σπρώξιμο δημιουργικό σε όχι τόσο δικές του λύσεις για την ερμηνεία του ρόλου αυτού.
Η σκηνοθεσία λιτή, ακολούθησε με ειλικρίνεια και σεβασμό το κείμενο (κάτι που το κείμενο το επιβάλλει) χωρίς τάσεις νεωτερισμού. Φτιάχτηκε με μεράκι και πολύ αγάπη. Μια παράσταση που θέλεις να την ξαναδείς.
Πιστεύω ότι το κείμενο αυτό σε αντίθεση με ό, τι προανέφερα έχει δυνατότητες για πολλές προσεγγίσεις και αναγνώσεις που όμως θα χρειαζόταν πολύ περισσότερη δουλειά και χρόνος για να προκύψουν χωρίς να προδοθεί το κείμενο.
Η αποκορύφωση της υποκριτικής τέχνης ήταν όταν ο Κωνσταντίνος Αρζόγλου, με αφοπλιστική απλότητα ερμήνευσε το παιδί. Δεν ήθελα να τελειώσει η σκηνή. Πως εδώ που έχουμε μια μίμηση, μια καθαρά εξωτερική προσέγγιση, όμως η ουσία της ωριμότητας και της πνευματικής υπόστασης του ηθοποιού, δεν επιτρέπει μια επιφανειακή ερμηνεία του παιδιού αλλά δημιουργεί μία τρίτη διάσταση στο έργο, προσθέτοντας ένα νέο στοιχείο, το κωμικό στοιχείο, και κατορθώνει με επιτυχία, την εκτόνωση των εντάσεων του έργου. Το σημείο αυτό, απορροφά όλη την αγωνία και την προσπάθεια επιβίωσης των δύο ηρώων και προσφέρει μια θεσπέσια ανάπαυλα στους θεατές από τους συγκινησιακούς κραδασμούς του έργου.
Οι φωτισμοί λειτουργικοί, ικανοποιητικοί. Η μουσική της Σίσσυς Βλαχογιάννη, εξαιρετική, υποστηρικτική και σωστά μοιρασμένη μέσα στο έργο.
Το έργο διδάσκει σε πολλά επίπεδα, χωρίς να είναι διδακτικό. Ακριβώς το αντίθετο, το τέρας στο φεγγάρι, είναι ένα απολαυστικό, διασκεδαστικό θεατρικό έργο. Επίσης περνάει αβίαστα από το ατομικό στο συλλογικό από την ατομική ιστορία του καθενός στη παγκόσμια ιστορία.
Ενδιαφέρον υλικό από Διαδίκτυο
(Συντελεστές)
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Παπαδάκης
Σχεδιασμός Φωτισμών: Βασίλης Κλωτσοτήρας
Σκηνικά Κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα
Πρωτότυπη Μουσική: Σίσσυ Βλαχογιάννη
Επιμέλεια κίνησης: Γιώργος Μιχελάκης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Θωμαϊς Τριανταφυλλίδου
Βοηθός Σκηνογράφου Ενδυματολογου: Μαρίνα Κωνιού
Δραματουργική επεξεργασία: Ματίνα Χαραλάμπη
Graphic Design: Νικόλας Φαράκλας
Φωτογράφος: Στέλιος Αγγελίδης
Οργάνωση παραγωγής: Έφη Κουντούρη
Trailer: Βαγγέλης Παπαδάκης (σκην.), Θάνος Λυμπερόπουλος (δ/νση φωτογραφίας-μοντάζ)
(Παραθέτω σημείωμα του σκηνοθέτη).
Μέσα από το έργο γινόμαστε κοινωνοί μιας γενοκτονίας. Αυτής των Αρμενίων το 1915. Πόσο έχει μεταλλαχθεί έναν αιώνα μετά η έννοια της γενοκτονίας παραμένοντας σταθερά προϊόν ενός άκρατου εθνικισμού; Πόσο κοντά είμαστε στους ήρωες του έργου; Πάνω σε πόσες «αποκεφαλισμένες φωτογραφίες» στηρίξαμε τις ελπίδες μας; Πώς ο καθένας μας, ευάλωτος απέναντι στην απώλεια της ταυτότητας του, παλεύει για να ξαναχτίσει μια μικρή πατρίδα; Κρυμμένες προσδοκίες. Απωθημένες επιθυμίες. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον αλληλοεπηρεάζονται και διαπλέκονται για να ενισχυθεί η διαχρονικότητα των συμβάντων. Οι προσωπικές εμπειρίες και μνήμες του Αράμ και της Σέτα μετατρέπονται σε πανανθρώπινες μαρτυρίες επίκαιρες σήμερα περισσότερο από ποτέ.
(ΚΑΙ)
Λίγα λόγια για το έργο
Το έργο παρακολουθεί την ιστορία του Αράμ και της Σέτα στο Μιλγουόκι του Ουισκόνσιν των ΗΠΑ ανάμεσα στο 1921 και το 1933. Ο Αράμ είναι ο μόνος επιζών της οικογένειάς του από τη γενοκτονία στην Αρμενία. Διέφυγε στις ΗΠΑ και δουλεύει ως φωτογράφος. Παντρεύεται διά αλληλογραφίας τη Σέτα, η οποία στα 15 της φτάνει κι αυτή στις ΗΠΑ για μια νέα ζωή, αφήνοντας πίσω της το ορφανοτροφείο στην Κωνσταντινούπολη,
«Το κτήνος στο φεγγάρι» του Richard Kalinoski παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Φεστιβάλ Humana τον Μάρτιο του 1995. Έκτοτε έχει μεταφραστεί σε 19 γλώσσες και έχει παρουσιαστεί σε 20 χώρες. Το 2001 το έργο βραβεύτηκε με το βραβείο Moliere, την κορυφαία θεατρική διάκριση στη Γαλλία. Επίσης έχει τιμηθεί με τα εξής βραβεία: Βραβείο Osborn, Βραβείο Agnouni (Αρμενική Εταιρεία Αρωγής της Βόρειας Αμερικής), Βραβείο Garland (Backstage West) ως το καλύτερο έργο ρεπερτορίου, Βραβείο ACE στην Αργεντινή. Στην Ελλάδα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1998 από το Θέατρο Πορεία, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, με πρωταγωνιστές τον Δημήτρη Τάρλοου και την Ταμίλα Κουλίεβα. Τον Μάρτιο του 2010, το έργο εντάχθηκε στο μόνιμο ρεπερτόριο του Θεάτρου Ταλίν, στην Εσθονία. Τον Δεκέμβριο του 2005, ο Richard Kalinoski τιμήθηκε με το βραβείο Khorenatsi για την συνεισφορά του στις Τέχνες από την Αρμενία.
ΠΗΓΗ: http://www.ert.gr/radiotileorasi/politismos-radiotileorasi/technes-radiotileorasi/to-ktinos-sto-feggari-toy-kalinoski-sto-theatro-simeio/ Βαγγέλης Παπαδάκης
(Επίσης)
https://www.richardkalinoski.com/copy-of-beast-on-the-moon
https://www.avantscenetheatre.com/auteurs/richard-kalinoski
https://www.in.gr/2018/11/13/entertainment/theater/ktinos-sto-feggari-kai-agapi-pou-gennaei-zoi/
Μαρία Πανούτσου.
Η Μαρία Πανούτσου γεννήθηκε στην Αθήνα και υπηρετεί το θέατρο και την ποίηση από το 1979. Σπούδασε μουσική, χορό, θέατρο, ζωγραφική και φωτογραφία στην Ελλάδα, Αγγλία, Πολωνία. Έχει ταξιδεύσει για σπουδές και για συμμετοχή σε Διεθνή Φεστιβάλ θεάτρου, με το Θέατρο Τομή, στην Αγγλία, Σκωτία, Ρουμανία, Γεωργία, Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία, Ιταλία, Κύπρο. Έζησε στην παιδική της ηλικία στο Ιράκ, στην Κύπρο και στο Λίβανο. Ξεκίνησε πολύ μικρή το χορό και το θέατρο και με την πρώτη της σκηνοθετική δουλειά βραβεύτηκε με πέντε βραβεία στο Φεστιβάλ Ιθάκης. Σκηνοθεσίας, καλύτερης παράστασης, καλύτερης παρουσίασης νεοελληνικού έργου, βραβείο γυναικείου ρόλου και έπαινος ανδρικού.
Τώρα ζει, εργάζεται και μοιράζεται την ζωή της μεταξύ Αθήνας, Κέας και Λονδίνου. Είναι απόφοιτος του Έκτου Γυμνασίου Θηλαίων. Διπλωματούχος της Σχολής Κλασσικού χορού Ε. Ζουρούδη. Διπλωματούχος της Επαγγελματικής σχολής Θεάτρου Αθηνών Έχει σπουδάσει στο GROTOWSKI LABORATORIUM στο Βρότσλαβ της Πολωνίας. Τελειόφοιτος του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών.
Σπούδασε στο Open University of London Humanities – Ανθρωπιστικές σπουδές, και συμπλήρωσε την μελέτη της για την Αρχαία Ελληνική Τραγωδία με την παρακολούθηση: Αθηναϊκή Δημοκρατία, 5ος αιώνας, στο Open University of London.
Παράλληλα με το θέατρο και την τέχνη η Μαρία Πανούτσου έχει εκδώσει 3 ποιητικές συλλογές, «ΚΑΛΕΣΜΑΤΑ», «SALUADER» και «ΠΕΡΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤΟ ΔΑΚΤΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΟΝΟΥ ή ΟΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΕΝΟΣΑΝΔΡΑ ΑΠΟ ΤΟ CITY» που έχουν εξαντληθεί και ετοιμάζει την έκδοση της νέας ποιητικής συλλογής με τίτλο «Η ΠΟΛΗ».
Μελέτησε Ζωγραφική και Αγιογραφία με τον ζωγράφο Δ. Πάλμα, και Κεραμική με τον γλύπτη Ν. Σκλαβενίτη. Ζωγραφίζει από το 1982 και χρησιμοποιεί ποικίλα υλικά για τον σκοπό αυτόν. Δουλεύει τον πηλό κατασκευάζοντας έργα αποκλειστικά με το χέρι και όχι με τον τροχό. Με την Φωτογραφία και τις αρχές της κινηματογραφικής τέχνης, ασχολήθηκε την περίοδο 1980-90 όπου έγινε δεκτή και στο International Film school of London.
Επίσης στο θέατρο παρουσιάζει θεατρικές παραγωγές όταν έχει να πει κάτι που την απασχολεί πολύ. Μελετά το ανέβασμα έργου του Σταμάτη Πολενάκη και του κύπριου ποιητή, Ανδρέα Τιμοθέου… Τελευταία θεατρική δουλειά της, 2015 με την παράσταση «Άσπρο Φως Ιστορίες έρωτα και αναρχίας» στο θέατρο Ειλισσός.
