Το αυξανόμενο ενδιαφέρον των σύγχρονων ανθρώπων για την ομορφιά και η διαρκής αναζήτηση της τέλειας εικόνας, ενισχύουν τα αισθήματα ανασφάλειας για την εξωτερική τους εμφάνιση. Γυμναστήρια, διαιτολογικά γραφεία, κέντρα περιποίησης και αισθητικών επεμβάσεων, προσελκύουν όλο και περισσότερους πελάτες που επιθυμούν να αποκτήσουν αυτό που αποκαλούμε ονειρεμένο σώμα ή αψεγάδιαστο πρόσωπο. Είναι όμως τόσο αθώα αυτή η λατρεία για την ομορφιά;
Μερικές φορές, οι άνθρωποι που δεν μένουν ποτέ ευχαριστημένοι με την εξωτερική τους εμφάνιση, παρόλο που προβαίνουν σε διορθωτικές κινήσεις για να τη βελτιώσουν, πάσχουν από σωματοδυσμορφική διαταραχή. Σύμφωνα με τη πέμπτη έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5), η σωματοδυσμορφική διαταραχή παρουσιάζεται ως επίμονη ενασχόληση του ατόμου με ένα ή περισσότερα φανταστικά ελαττώματα ή ατέλειες στην εξωτερική εμφάνιση, που δεν είναι παρατηρήσιμα ή φαίνονται ανεπαίσθητα στους άλλους. Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν τη συγκεκριμένη διαταραχή ασχολούνται σε καθημερινή βάση με τα σωματικά τους ελαττώματα, αφιερώνοντας τουλάχιστον τρεις ώρες σε επαναληπτικές συμπεριφορές, όπως είναι ο έλεγχος του εαυτού στον καθρέφτη και σε νοερές πράξεις, όταν προβαίνουν στη διαδικασία σύγκρισης της δικής τους εμφάνισης με αυτή των άλλων ανθρώπων που συναντούν. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ανθρώπων με σωματοδυσμορφική διαταραχή που θεωρούν ότι οι άλλοι γύρω τους, τους κοροϊδεύουν ή τους κρίνουν αρνητικά για τις σωματικές τους ατέλειες. Εξαιτίας αυτών των πεποιθήσεων, συνηθίζουν να χρησιμοποιούν ρούχα και μακιγιάζ για να τις καταστήσουν αόρατες, ενώ πολλές φορές αποφεύγουν την κοινωνική έκθεση στο σχολείο ή τη δουλειά, μένοντας στο σπίτι. Το αποκορύφωμα των κινήσεων τους, είναι το συχνό τσίμπημα του δέρματος, που αντί για βελτίωση προκαλεί μολύνσεις και τραυματισμούς, όπως και η αναζήτηση της βοήθειας των πλαστικών χειρουργών, η οποία όμως δεν καταφέρνει να τους ικανοποιήσει, αντιθέτως εντείνει την αγωνία τους.
Παρόλο που τα αίτια της διαταραχής δεν είναι ακριβή, κάποια δερματικά προβλήματα στην εφηβική ηλικία, όπως η ακμή, η συναισθηματική απόρριψη από τους γονείς και η σημασία που δίνεται στην εμφάνιση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, μπορούν να διευκολύνουν την έναρξη της. Μάλιστα, υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι του θεάματος που εμφανίζουν τη σωματοδυσμορφική διαταραχή, με κυρίαρχο παράδειγμα τον Μάικλ Τζάκσον, ο οποίος υποβλήθηκε σε πολλές αισθητικές επεμβάσεις, με αποτέλεσμα να αλλοιωθούν εντελώς τα φυσικά χαρακτηριστικά του.
Η ύπαρξη της σωματοδυσμορφικής διαταραχής δεν χαρακτηρίζει φυσικά κάθε άνθρωπο που προβαίνει σε αισθητικές επεμβάσεις ή άλλες πρακτικές βελτίωσης της εικόνας του. Ωστόσο, όταν το άτομο αποκτά εμμονή με κάποιο φανταστικό σωματικό ελάττωμα, είναι καλό οι πλαστικοί χειρουργοί να λαμβάνουν υπόψη τους τη διαταραχή και να μην προχωρούν σε επανειλημμένες επεμβάσεις. Το ίδιο ισχύει και για το οικογενειακό περιβάλλον αυτών των ανθρώπων, που πρέπει να παρεμβαίνει όταν το αγαπημένο του πρόσωπο προβαίνει σε επικίνδυνες για το ίδιο ενέργειες.
*ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΗΛΙΚΑ (Β’ ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ)/
ΑΝΝΑ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ/ ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΤΟΠΟΣ.
Η Βάϊα Πλατσατούρα γεννήθηκε 2001 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Τμήμα Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει συμμετάσχει ως Leader στο πρόγραμμα ενδυνάμωσης νέων γυναικών ‘’womentors’’, καθώς και ως εθελόντρια facilitator στην δράση ‘’Ζωντανή Βιβλιοθήκη’’. Ασχολείται με τον στίβο, την κολύμβηση, τον κλασσικό χορό, το θέατρο και τον κινηματογράφο.
