Το φαίνεσθαι του είναι αποτελεί ένα πεδίο συζήτησης που έχει απασχολήσει το φιλοσοφικό γίγνεσθαι. Σήμερα που η εικόνα κάθε ανθρώπου (το προφίλ που προβάλλει) αποτελεί αρκετό στοιχείο για να εξαχθούν συμπεράσματα για την προσωπικότητα του ως ολότητα, ο στοχασμός αυτός παραμένει επίκαιρος. Ας εξετάσουμε όμως μια προέκταση του προβληματισμού αυτού. Ας δούμε λοιπόν, το είναι του φαίνεσθαι. Με άλλα λόγια ας εξετάσουμε πως το φαίνεσθαι των ανθρώπων κρύβει μέσα του το είναι άλλων.
Κάθε άνθρωπος διέπεται από επιμέρους χαρακτηριστικά. Βεβαίως τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου είναι διαφορετικά και όχι μόνο θετικά. Κάθε άνθρωπος ως προσωπικότητα διαθέτει και διαφορετικά στοιχεία. Ο συγκερασμός αρετών και των κακιών ενός ανθρώπου συνιστούν την προσωπικότητα του, συνιστούν το είναι του. Βεβαίως οι αρετές και οι κακίες δεν αφορούν μόνο ηθικές έννοιες, αλλά και πρότυπα συμπεριφοράς κ.α.
Η κοινωνία επαινεί τις αρετές και στηλιτεύει τις κακίες (οι αρετές και οι κακίες βέβαια είναι έννοιες που ορίζονται από το εκάστοτε κοινωνικοπολιτικό συγκείμενο). Έτσι, εν μέρει το είναι κάποιου ατόμου είναι κοινωνικά ορθό και επαινείται, ενώ παράλληλα έχοντας ως πρότυπο μια αρετή η κοινωνία επικρίνει όποιον στερείται αυτής. Όποιος δε διαθέτει μια αρετή αλλά την αντίθετη της κακία, δέχεται πίεση από την κοινωνία να αποκτήσει την αντίστοιχη αρετή. Δέχεται πίεση να αποκτήσει μια αρετή που έρχεται κόντρα στην κακία που έχει αποκτήσει. Με άλλα λόγια νιώθει την ανάγκη να αποποιηθεί ένα μέρος του μέχρι τότε είναι του (μια κακία) και να τροφοδοτήσει το φαίνεσθαι του με μια αρετή. Φυσικά είναι κατανοητό πως υπάρχουν δύο εκδοχές σχετικά με την απόκτηση της αρετής: είτε θα «μετανοήσει» και θα αποκτήσει όντως την ανάλογη αρετή ή θα προσποιηθεί ότι την απέκτησε. Εξάλλου, τις ηθικές αρετές ο άνθρωπος τις αποκτά με εξάσκηση.
Πόσο εύκολο όμως είναι κάποιος να κρίνει τι είναι καλό και τι κακό; Πόσο εύκολα θα μπορούσε να ορίζει κάποιος μια συμπεριφορά ως σωστή και άξια μίμησης; Θα γίνουμε όλοι μίμοι μιας φαινομενικής τελειότητας; Γινόμαστε μήπως αυτό που θέλουμε να φαινόμαστε;
Ο κόσμος γύρω μας τρέχει. Προωθεί ηθικά και όχι μόνο πρότυπα, συμπεριφορές και με τον τρόπο του, λειτουργεί επιβλητικά. Θολωμένος από τον κόσμο της εικόνας, ο σύγχρονος άνθρωπος είναι δύσκολο να διακρίνει τις λεπτές διαχωριστικές γραμμές που αφορούν δυσνόητες έννοιες, όπως αυτές του φαίνεσθαι και του είναι. Κυρίως όμως είναι ιδιαίτερα απαιτητικό να αξιολογήσει την εσωτερική ποιότητά του. Εύκολα και υπό την πίεση στερεοτυπικών αντιλήψεων βρίσκουμε τους εαυτούς μας να θέλουν να αλλάξουν όχι μόνο στοιχεία ηθικής φύσεως που μας ενοχλούν, αλλά και συμπεριφορές που απλά έρχονται σε αντίθεση με την κοινωνική νόρμα. Γινόμαστε υποχείρια ενός κοινωνικού φαίνεσθαι γιατί φαντάζει πιο σωστό και κάπως έτσι αλλοτριώνουμε το είναι μας.
Φαίνεται πως δεν παλεύουμε για να είμαστε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας αλλά για να γίνουμε όμορφα-όμοια σημεία του καιρού μας.
Γράφει η Ζωή Αμοιρίδου.
Γεννήθηκε το 1999 στην Κέρκυρα, όπου και μεγάλωσε, ενώ από το 2017 μένει στη Θεσσαλονίκη όπου σπουδάζει στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Θέλει να γίνει ιστορικός τέχνης γιατί η τέχνη τη συγκινεί όσο τίποτα. Συμμετέχει εθελοντικά στο φεστιβάλ κινηματογράφου, στην ArtThessaloniki και στο OpenHouse. Τριγυρνά σε μουσεία και γκαλερί. Αγαπά τη φωτογραφία, τον κινηματογράφο ,τη λογοτεχνία και όποτε της έρθει γράφει και κανένα ποίημα. Της αρέσουν τα ταξίδια, οι βόλτες με φίλους, οι καφέδες σε τζαζ ρυθμούς και τα κρασιά με υπόκρουση Μάλαμα. Θέλει να συζητά, να γνωρίζει ανθρώπους που θαυμάζει, να κερδίζει γνώσεις. Κλαίει, όσο γελά. Πάρα πολύ.
Η στήλη της VitArt, είναι η προσπάθεια της να μιλήσει περί Τέχνης, για τα περί της Ζωής. Κάποτε σε πεζό λόγο, κάποτε σε ποιητικό.
