Φλέρυ Νταντωνάκη: Τραγουδώντας την ποίηση με νότες ονείρου

Αν ήταν μια εποχή του χρόνου, θα ήταν η άνοιξη. Εκεί που ανθίζουν οι αμυγδαλιές, που η πλάση ξυπνά, ο ήλιος λάμπει και ένα ήρεμο αεράκι περνά ανάμεσα από τους ανθρώπους, για να τους θυμίσει ότι το καλοκαίρι είναι καθοδόν.

Η άνοιξη είναι όμορφη εποχή, αλλά κρατά λίγο.  Πεθαίνει πριν καλά, καλά αναστηθεί, όπως ακριβώς και η Φλέρυ. Με όνομα που θυμίζει λουλούδι, ήρθε, μας μάγεψε και πέταξε για το φεγγάρι νωρίς, σαν χελιδόνι. Τραγούδησε την ποίηση, τον έρωτα και τον θάνατο, ώσπου παραδόθηκε σ’ αυτόν μέσα στην καλοκαιρινή ραστώνη. Και ίσως να ήταν η λύτρωσή της, καθώς πίστευε ότι η ζωή, είναι μια φυλακή που αξίζει να τη ζήσεις.

Άνοιξη γεννήθηκε, συγκεκριμένα στις 11 Μαΐου του 1937 στην Αθήνα. Μεγάλωσε μέσα σε ένα περιβάλλον, όπου κυριαρχούσαν οι φωνές και οι εντάσεις. Οι γονείς της χωρίζουν και η μικρή Ελευθερία Παπαδαντωνάκη, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, πηγαίνει να ζήσει με τον σκηνοθέτη πατέρα της.

Λίγο μετά την ενηλικίωσή της, στα είκοσι της χρόνια, μαζεύει μια βαλίτσα γεμάτη όνειρα και ταξιδεύει ως την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Φτάνει στην Αμερική και σπουδάζει, Φιλοσοφία, Ψυχολογία και Κοινωνιολογία, αλλά το σαράκι της τέχνης μπήκε μέσα της και δεν την άφησε ποτέ.

Την κερδίζει η μουσική και ως νεαρή αρτίστα, εμφανίζεται σε γκρουπάκια της ομογένειας και σε φολκ κλαμπ. Στις αρχές του 1965, από κάποια πολιτιστική εκδήλωση του Brandeis, έτυχε να περάσει ο βοηθός του συνθέτη Richard Rodgers. Εκείνος την ακούει και της προτείνει να παίξει στο μιούζικαλ «Do I hear a waltz?». Έτσι ανεβαίνει στην σκηνή του Broadway και υποδύεται την Ιταλίδα Τζιοβάνα, έναν μικρό ρόλο, ο οποίος δεν άφησε ασυγκίνητους τους κριτικούς της εποχής, καθώς την συνέκριναν με την Λάιζα Μινέλλι.

Η αγάπη της για το Μουσικό Θέατρο μεγάλη, η καρδιά της σκιρτούσε κάθε φορά που ανέβαινε στο θεατρικό σανίδι. Η θεατρική της διαδρομή συνεχίστηκε όταν, δύο χρόνια αργότερα, αντικατέστησε, για μία φορά, τη Μελίνα Μερκούρη στη θεατρική μεταφορά του «Ilya Darling» σε σκηνοθεσία, Ζιλ Ντασέν.

Στην Αμερική, εκεί που τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα και οι εφιάλτες φουντώνουν, γνωρίζει τον Μάνο Χατζιδάκι, άνθρωπο σύμβολο όχι μόνο στη μουσική αλλά και στη ζωή της. Την ακούει να τραγουδά και σαν άλλος Οδυσσέας, μαγεύεται από τη φωνή της σειρήνας-Φλέρυς, την χρίζει μούσα του, σπάει το κατάρτι και την παίρνει μαζί του στην Ελλάδα.

Ηχογραφούν τον Μεγάλο Ερωτικό, τραγουδά το πιο μελωδικά-ερωτικό «Σ’ αγαπώ» της ιστορίας του τραγουδιού, ανεβαίνει στα ουράνια. Ερμηνεύει στη «Ρωμαϊκή Αγορά», χαρίζει τη φωνή της στα «Τσιμεντένια Τραίνα» και συνεργάζεται με τη Λυρική Σκηνή και τραγουδάει για του σεισμοπαθείς του Μεξικού. Παίζει σε ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, ερμηνεύει μελοποιημένο Λόρκα και συνεργάζεται με τους, Γιώργο Ποταμιανό, Ηλία Λιούγκο, Δήμητρα Γαλάνη, Μαρίζα Κωχ κ.α, ώσπου παίρνει την απόφαση ότι, η ζωή είναι φρικτή, μάταιη, χωρίς ουσία και απομονώνεται από όλους και απ’ όλα.

Από το 1985 και μετά αποκόβεται, κάνει λιγοστές έως καθόλου μουσικές εμφανίσεις, κλείνει το φως της σ’ ένα δωμάτιο, με μόνη συντροφιά την κόρη της, Ζωή. Ένα ανθισμένο λουλούδι μέσα σε σκοτεινό δωμάτιο, μια τραγουδίστρια σαν πεταλούδα, που έτυχε να πετάξει για λίγο αναμεσά μας και έπειτα χάθηκε.

Έτσι κι έγινε, ένα ζεστό καλοκαίρι του ’98, έφυγε μακριά από τα ανθρώπινα και πλάγιασε εκεί που ουσιαστικά άνηκε, στο φεγγάρι. Δίπλα στ’ άστρα και τον σιωπηλό ουρανό, εκεί που γεννιούνται τα όνειρα και οι πόθοι. Και ίσως τώρα ήρεμη και ευτυχισμένη να μας βλέπει από εκεί ψηλά, να χαμογελά και να μας τραγουδά το «Ποιος ειν’ τρελός από έρωτα», υπό τη διεύθυνση του αγαπημένου της Μάνου, γιατί κάποιες φωνές δεν πεθαίνουν ποτέ, ακόμα κι αν ζουν μόνο μέσα μας.

 “Ο έρωτας πρέπει να εκφράζεται. Γιατί αν εκφραστεί, δημιουργείς ένα κανάλι, μέσα στο οποίο μπορείς να κινηθείς για να βιώσεις τον έρωτα. Έτσι και δεν εκφράσεις ακριβώς αυτό που ονειρεύεσαι και θέλεις, είναι νομίζω δύσκολο να το βιώσεις […] γιατί ο έρωτας και εκφράζεται και βιώνεται”

Φλέρυ Νταντωνάκη

*Γράφει η Δανάη Καλογερή.